Bé Trâm, 12 tuổi, có biểu hiện cổ to, tim đập nhanh, hồi hộp, tay chân run, yếu chân, đi khám bác sĩ chẩn đoán cường giáp.

ThS.BS.CKI Hạp Tiến Lộc, khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 cho biết cổ to là biểu hiện của bướu giáp, do tuyến giáp hoạt động quá mức dẫn đến phì đại. Hormone giáp kích thích hệ thần kinh giao cảm và tăng hoạt động tim khiến tim bệnh nhi đập nhanh, tay chân run.

Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ thyroxine tự do FT4 của bé lên đến 47.64 pmol/L (bình thường dưới 20). Hormone kích thích tuyến giáp TSH giảm còn 0.005 uU/mL (bình thường 0.34 – 5.6), tức gần như bị ức chế hoàn toàn, cho thấy tuyến yên đã ngừng kích thích tuyến giáp do nồng độ hormone giáp trong máu tăng cao. Bác sĩ chẩn đoán bé bị cường giáp do bệnh Basedow (Graves) – một bệnh lý tự miễn khiến cơ thể sản sinh kháng thể kích thích tuyến giáp hoạt động quá mức.

Bệnh nhi được điều trị bằng thuốc kháng giáp tổng hợp nhằm ức chế tiết hormone tuyến giáp để giảm sản xuất hormone giáp, đưa nồng độ FT4 và T3 về mức bình thường. Em được kê thêm thuốc chẹn beta để kiểm soát nhịp tim, giúp kiểm soát các triệu chứng như tim đập nhanh, hồi hộp, run tay, đồng thời bảo vệ tim khỏi tác động quá mức của hormone giáp, ngăn ngừa các biến chứng tim mạch như suy tim.

Lộ trình điều trị dự kiến kéo dài 1-2 năm hoặc hơn. Bé Trâm được tái khám, xét nghiệm hormone định kỳ để điều chỉnh liều thuốc phù hợp và theo dõi tác dụng phụ của thuốc. Nếu thuốc kháng giáp không hiệu quả, hoặc có tác dụng phụ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cân nhắc các phương pháp điều trị khác như i-ốt phóng xạ hoặc phẫu thuật cắt tuyến giáp.

Bác sĩ khuyến cáo trong quá trình điều trị, trẻ cần tái khám theo chỉ định, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung các thực phẩm giàu protein, vitamin D, canxi… do cường giáp làm tăng chuyển hóa và tiêu hao năng lượng. Cần hạn chế i-ốt vì có thể kích thích tuyến giáp hoạt động mạnh hơn, không nên uống trà, cà phê vì có thể làm tăng thêm cảm giác hồi hộp, tim đập nhanh, khó ngủ. Trẻ nên ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ và tránh thừa tinh bột để giảm dao động đường huyết, hạn chế cảm giác lo âu, căng thẳng, stress.

Cường giáp ở trẻ em là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone giáp. Bác sĩ Lộc cho biết, tuy chưa có số liệu thống kê, song đây là bệnh lý tương đối hiếm gặp ở trẻ em, trong đó tỷ lệ bé gái bị nhiều hơn bé trai.

Nguyên nhân phổ biến nhất của cường giáp ở trẻ em là bệnh Graves, một rối loạn tự miễn trong đó kháng thể kích thích tuyến giáp tăng tiết hormone. Các nguyên nhân ít gặp hơn có thể do viêm tuyến giáp, bướu giáp đa nhân nhiễm độc, u tuyến yên, do sử dụng thuốc hoặc bổ sung quá nhiều i-ốt.

Các triệu chứng cường giáp ở trẻ em thường là bướu cổ, mắt lồi, rối loạn tiêu hóa, chậm phát triển hoặc dậy thì sớm. Một số trẻ có thể thay đổi hành vi như dễ bị kích động, lo lắng, cáu kỉnh, khó tập trung, rối loạn giấc ngủ.

Nếu không được điều trị, cường giáp có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim mạch, loãng xương, chậm phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ… Đặc biệt là cơn bão giáp – một tình trạng cấp cứu nội khoa nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng, với các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, nhịp tim nhanh, suy tim, rối loạn ý thức.

Cường giáp là bệnh tự miễn nên không thể phòng ngừa, song có thể phát hiện sớm qua khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ kiểm tra tuyến giáp, nhịp tim giúp phát hiện sớm các dấu hiệu nghi ngờ. Nếu trẻ có bất kỳ biểu hiện của bệnh, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết nhi để được thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết giúp ngăn ngừa hoặc giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.