Bà Dương (64 tuổi, TP.HCM), nặng 80kg, đã giảm cân thành công, giúp giảm tải cho khớp gối thoái hóa tránh được ca mổ thay khớp tốn hàng trăm triệu đồng.

Bước vào tuổi trung niên, cân nặng của bà Dương tăng dần đều không giảm. Một năm trước, bà chạm ngưỡng 80kg, với chiều cao 1m54, đôi chân của bà gần như không “gánh” được trọng lượng quá tải của cơ thể.

Đầu gối luôn trong tình trạng đau nhức khiến bà gần như không thể đi lại bình thường. “Duỗi chân là thấy xương kêu lục cục như sắp rơi ra vậy”, bà Dương mô tả. Mỗi lần di chuyển, bà phải kéo lê chân hoặc dựa vào dụng cụ hỗ trợ như gậy chống, thậm chí có thời gian bà phải sử dụng xe lăn.

Đi khám chuyên khoa xương khớp, bác sĩ cho biết đầu gối của bà đã bị thoái hóa, lớp sụn khớp bị bào mòn dẫn đến các đầu xương cọ xát vào nhau, gây đau và làm hạn chế khả năng vận động. Bác sĩ phân tích tình trạng thoái hóa này một phần do lão hóa, một phần do cân nặng quá khổ gây áp lực lên đầu gối và hệ xương khớp. Bà có chỉ định phẫu thuật thay hai khớp gối, chi phí khoảng 200 triệu đồng.

Bà Dương quyết định giảm cân vì lo ngại những ảnh hưởng đến sức khỏe khi phẫu thuật. Mỗi ngày bà chỉ ăn nửa chén cơm, cân nặng có giảm nhưng mất sức, không thể hoạt động được. Sau nửa tháng nhịn ăn cực đoan, bà giảm được 5kg nhưng sức khỏe suy giảm trầm trọng. Gia đình ngăn cản bà thực hiện theo cách này nên cân nặng tăng trở lại.

Sau khi tìm hiểu, bà Dương quyết định đến giảm cân tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (cơ sở phường Tân Sơn Hòa, quận Tân Bình cũ). BS.CKII Trương Thị Vành Khuyên, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, chuyên gia giảm cân, điều trị thừa cân béo phì cho biết, bà Dương béo phì độ 2 với chỉ số BMI 34.3. Không những thế, bà còn bị gan nhiễm mỡ độ 3, rối loạn mỡ máu, huyết áp cao và loãng xương.

“Nếu không giảm cân, kiểm soát cân nặng, tình trạng thoái hóa khớp gối của bà Dương sẽ tiến triển nặng hơn, trọng lượng đè lên khớp càng lớn, khớp càng chịu áp lực và gây đau”, bác sĩ Khuyên nói, thêm rằng sự tích tụ chất béo, tăng sản xuất leptin (hormone do tế bào mỡ tiết ra) trong máu còn làm suy yếu cơ và xương, gây teo cơ và loãng xương, dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương khi ngã ở người béo phì.

Trên cơ thể con người, đầu gối là nơi gánh chịu đến 80% trọng lượng. Đầu gối gồm những khớp cơ lớn nhất, khỏe nhất và cũng phải hoạt động nhiều nhất trong quá trình đi lại, vận động hay thậm chí là ngồi làm việc. Lực tác động đến khớp gối thường lớn gấp 3 – 4 lần trọng lượng của cơ thể. Khối lượng cơ thể tăng thêm 10 kg thì trọng lượng tác động lên đầu gối là 30-40 kg mỗi bước. Chỉ cần giảm khoảng 10% trọng lượng cơ thể, áp lực lên đầu gối sẽ giảm hẳn, các cơn đau và tình trạng viêm cũng giảm dần, cho phép đầu gối hoạt động hiệu quả hơn

Nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối ở những người có BMI ≥ 30 cao gấp 6,8 lần so với người có cân nặng bình thường. Khi nhóm BMI tăng từ thừa cân lên béo phì, khả năng bị chấn thương, bao gồm cả chấn thương liên quan đến té ngã, tăng từ 15% lên 48%.

Nghiên cứu cũng cho thấy, giảm khoảng 2 đơn vị BMI, giúp giảm 50% nguy cơ thoái hóa khớp gối, đồng thời giảm đáng kể các cơn đau.

Căn cứ trên thể trạng và bệnh nền của bà Dương, bác sĩ Khuyên lên phác đồ điều trị riêng biệt, trong đó sử dụng thuốc tiêm và thuốc uống để giảm cảm giác thèm ăn, ăn nhanh no, giảm lượng calo nạp vào. Do tình trạng đau đầu gối nên bà được tư vấn các bài tập thể dục đơn giản, vừa sức như bơi lội hoặc nâng chân. Bên cạnh đó, bà còn được tư vấn cần bổ sung đủ dinh dưỡng, đặc biệt là protein, không kiêng khem quá mức để tránh bị mất cơ do lão hóa ở tuổi trung niên.

Được sự động viên, nhắc nhở của con cháu, bà Dương tuân thủ đúng liệu trình sử dụng thuốc kết hợp ăn uống đủ chất và vận động nhẹ, tháng đầu tiên bà giảm được 4kg, tháng thứ 2 giảm tiếp 3kg. Sau 4 tháng, bà giảm còn 65kg mà không bị đuối sức, mệt lả như lần nhịn ăn trước.

Tình trạng khớp gối của bà cải thiện rõ rệt, các cơn đau đã giảm khoảng 80%. Từ chỗ đi phải có hỗ trợ, hiện sau 4 tháng điều trị giảm cân, bà đã có thể đi bộ vững vàng, đầu gối không còn đau nhức. “Tôi không nghĩ rằng có ngày tôi lại đi dạo quanh công viên với cháu nội dễ dàng mà không cần phải phẫu thuật thay khớp. Giảm được 15kg là điều tôi chưa từng nghĩ đến”, bà Dương chia sẻ.