Chị Nga, 52 tuổi, ù tai, nghe kém, choáng váng, mất thăng bằng không cải thiện, đi khám phát hiện khối u màng não to bằng quả trứng gà bám dính lều tiểu não.

Chị Nga đi khám nhiều nơi, điều trị theo hướng các bệnh suy giảm thính lực, rối loạn tiền đình… nhưng không cải thiện. Sức nghe ngày càng kém đi, tai trái mất hẳn thính lực. Tình trạng choáng váng, mất thăng bằng, cảm giác bồng bềnh như đi trên sóng nước ngày càng trầm trọng. Mỗi lần như vậy chị lại hoảng sợ, nằm im một chỗ. Chị tạm dừng công việc hơn 1 năm qua, không dám đi xe khách, máy bay hay tự lái xe máy. Chị quyết định đến khám Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

ThS.BS.CKII Phạm Thái Duy, Trung tâm Tai Mũi Họng cho biết, qua khai thác bệnh sử, khám lâm sàng, nội soi tai mũi họng, người bệnh có tình trạng suy giảm thính lực không phải do thủng nhĩ hay viêm tai thông thường. Bác sĩ chỉ định đo thính lực, đo chức năng tiền đình để đánh giá chuẩn xác hơn.

Người bệnh được tiến hành đo chức năng tiền đình bằng hệ thống Interacoustics ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Bác sĩ Duy phát hiện phản xạ mắt – tiền đình giảm rõ rệt, xuất hiện hàng loạt hoạt động mắt bù trừ. Kiểm tra rung giật nhãn cầu bằng công nghệ ảnh động nhãn đồ (VNG) ghi nhận suy giảm nặng chức năng tiền đình một bên, có ở trung ương và ngoại biên, kèm dấu hiệu rối loạn vận nhãn trung ương. Đây là dấu hiệu gợi ý tổn thương ở hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là tiểu não.

Bác sĩ Duy nhận định, chị Nga nghe kém hỗn hợp, vừa nghe kém dẫn truyền và nghe kém tiếp nhận. Nếu chỉ là bệnh lý tai ngoài hoặc tai giữa thì thường chỉ nghe kém dẫn truyền. Nhưng người bệnh nghe kém tiếp nhận nặng kèm ù tai, choáng váng, mất thăng bằng, gợi ý tổn thương sâu hơn, có thể ở dây thần kinh thính giác hoặc vùng não bộ liên quan.

Đồng thời, để loại trừ khả năng xốp xơ tai do nghe kém từ từ dẫn đến mất thính lực, người bệnh được chỉ định chụp CT-scan. Kết quả không ghi nhận gợi ý xốp xơ tai, nhưng có tổn thương choán chỗ ngoài trục vùng góc cầu tiểu não trái, chân bám rộng vào lều tiểu não và xương đá, kèm rộng lỗ ống tai trong.

Chị tiếp tục được chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não để đánh giá u góc cầu tiểu não. Kết quả chụp MRI 1.5 Tesla cho thấy tổn thương choán chỗ góc cầu tiểu não trái nghi u màng não, kích thước 24x44x33mm. Khối u đè đẩy cầu não, tiểu não trái, phù não kế cận, não thất IV lệch sang phải, đè ép khả năng teo dây V trái.

Êkíp phối hợp hội chẩn với các bác sĩ chuyên khoa Thần kinh. ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đánh giá tổn thương đã lan vào ống tai trong trái, thay đổi toàn bộ chiều dài ống tai trong và lan vào khoang Meckel (một ngăn nhỏ trong sọ chứa hạch của dây thần kinh cảm giác chính ở vùng mặt) bên trái khoảng 4.5 mm. Bác sĩ Tấn Sĩ chẩn đoán u màng não, tổn thương lan vào ống tai trái khiến tình trạng nghe kém ngày càng nặng. Nếu không phẫu thuật, u sẽ tiếp tục phát triển, chèn ép não và dây thần kinh, gây đau đầu, giảm thị lực, yếu liệt tay chân, thậm chí đe dọa tính mạng. Bác sĩ chỉ định phẫu thuật u nội sọ, vòm đại não không xâm lấn xoang tĩnh mạch, bằng đường mở nắp sọ để lấy khối u đang bám dính lều tiểu não.

Kíp mổ sử dụng kính vi phẫu Kinevo 900 tích hợp AI, hệ thống định vị thần kinh Brainlab Curve giúp định vị chính xác khối u, bảo vệ tối đa các dây thần kinh sọ quan trọng.

Đầu tiên, ê kíp phẫu thuật mở nắp sọ sau xoang tĩnh mạch xích ma đường kính 3×3 cm², mở màng cứng để tiếp cận não, chủ động mở bể lớn để dịch não tủy thoát ra, giúp giảm áp lực nội sọ đồng thời tạo thêm không gian phẫu trường để tiếp cận tổn thương sâu. Ê-kíp hút dịch não tủy đến khi não mềm, vén nhẹ góc cầu tiểu não tiếp cận u, ghi nhận tổn thương u màng não bám dính lều tiểu não và một phần xương đá. Bác sĩ tiến hành cắt gốc bám u, dùng máy CUSA (Cavitron Ultrasonic Surgical Aspirator) đánh, hút từng phần khối u. Máy cũng giúp loại bỏ mô bệnh mà không làm tổn thương các cấu trúc thần kinh xung quanh, cầm máu kỹ. Dây thần kinh số 7 lúc này nằm ở cực trước dưới của u. Ê kíp phẫu thuật bảo tồn tối đa dây thần kinh và mạch máu xung quanh. Sau cùng đóng vết mổ, vá kín màng cứng, đặt lại nắp sọ, khâu da từng lớp.

Hậu phẫu, chị Nga hồi phục tốt, xuất viện sau 4 ngày. Tái khám sau 7 ngày, sức khỏe chị Nga ổn định, không ghi nhận dấu hiệu bất thường; các triệu chứng ù tai, nghe kém, choáng váng và mất thăng bằng cải thiện rõ. Tái khám sau 2 tháng, chị Nga hoàn toàn hết các triệu chứng.

GS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy, Giám đốc Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, Trung tâm Tai Mũi Họng thường xuyên tiếp nhận nhiều người bệnh đi khám rối loạn tiền đình, nghe kém phát hiện ra khối u trong não. Vì triệu chứng ù tai nghe kém, đau đầu, choáng váng thường dễ khiến người bệnh nhầm lẫn bệnh về tai, rối loạn tiền đình và u não.

Trước đây, người bệnh thường được bác sĩ khám lâm sàng, khai thác bệnh sử, chẩn đoán dựa trên kinh nghiệm. Nhưng hiện nay nhờ sự hỗ trợ của máy móc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong cả chẩn đoán và điều trị cùng kinh nghiệm bác sĩ, người bệnh được phát hiện sớm, chẩn đoán và điều trị đúng hướng kịp thời, ngăn biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng.

Khi xuất hiện các triệu chứng kéo dài như đau đầu, ù tai, nghe kém, choáng váng, nôn ói, chóng mặt hay yếu, tê một phần cơ thể, người bệnh nên đến cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại và bác sĩ giàu kinh nghiệm để được thăm khám, chẩn đoán toàn diện, kịp thời điều trị và phòng ngừa biến chứng.