Chị Hà, 38 tuổi, viêm tai giữa kéo dài, tạo ổ nhiễm trùng, hủy xương chũm, ăn mòn xương búa và dây thần kinh số 7, gây điếc, liệt mặt.

Chị Hà đau tai phải, chảy dịch, nghe kém từ cách đây hai năm, được chẩn đoán viêm tai giữa nhưng điều trị thời gian dài không cải thiện. Triệu chứng ngày càng nặng hơn. Đỉnh điểm, sau đợt du lịch biển gần đây, chị Hà chảy nhiều dịch tai, đau nhức tai không ngủ được, nghe kém nặng và liệt mặt bên phải, nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám.

GS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy, Giám đốc Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nội soi tai cho chị Hà ghi nhận màng nhĩ phải thủng rộng, chảy dịch. Đo thính lực ghi nhận tai phải nghe kém mức độ nặng. Hình ảnh CT-scan cho thấy mờ tế bào xương chũm phải (thuộc xương thái dương), có dấu hiệu ảnh hưởng xương con và dây thần kinh số 7.

Viêm tai xương chũm là biến chứng của viêm tai giữa khi không điều trị kịp thời hoặc điều trị không hiệu quả. Vi khuẩn lan vào hệ thống chứa khí trong xương chũm, tạo ổ nhiễm trùng tấn công xương trong tai, làm gián đoạn chuỗi truyền âm, thủng màng nhĩ, ăn mòn dây thần kinh số 7 gây liệt mặt.

Chị Hà còn có tiền sử lao phổi, vừa ngưng điều trị được khoảng 6 tháng do xuất hiện nhiều tác dụng phụ của thuốc như hồi hộp, tim đập nhanh, run tay, mất ngủ, lo âu kéo dài. Chị cũng được chẩn đoán rối loạn lo âu kèm trầm cảm. Kết quả chụp X-quang phổi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cũng cho thấy vẫn còn tổn thương rải rác ở cả hai phổi.

GS Chung Thủy phẫu thuật cho chị Hà nhằm lấy sạch ổ viêm trong xương chũm và vá màng nhĩ, khôi phục đường dẫn truyền âm thanh, cải thiện thính lực. Phẫu thuật cũng giúp ngăn biến chứng liệt mặt vĩnh viễn và tổn thương nội sọ nếu vi khuẩn tiếp tục tấn công vào hộp sọ.

Trong lúc phẫu thuật, qua kính vi phẫu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) K.Zeiss Kinevo 900, giáo sư Chung Thủy thấy ổ viêm khiến cấu trúc xương chũm bị mủn hoàn toàn, một phần cán xương búa bị ăn mòn, nhiều mô sùi bám dính xương con. Tổn thương cũng lan sát dây thần kinh mặt. Niêm mạc hòm nhĩ và vòi nhĩ bị phá hủy, chuyển dạng biểu bì hóa. “Xương con có nhiệm vụ dẫn truyền rung động âm thanh từ màng nhĩ vào tai trong. Khi xương bị ăn mòn, chuỗi truyền âm bị gián đoạn”, GS Thủy nói, thêm rằng màng nhĩ thủng, niêm mạc hòm nhĩ và vòi nhĩ bị biểu bì hóa càng khiến chị Hà gần như điếc tai phải.

Dưới kính hiển vi, ekip lấy sạch các bệnh tích, mô viêm và gỡ các mô sùi đang bám dính vào xương con, sau đó vá màng nhĩ qua nội soi cho chị Hà. Đồng thời cũng loại bỏ mô viêm ở vị trí sát dây thần kinh mặt, bảo tồn chức năng dây thần kinh mặt.

Chị Hà có đề kháng kém, ăn uống yếu nên sau mổ được bác sĩ dinh dưỡng xây dựng thực đơn phù hợp, tăng cường sức khỏe và rút ngắn thời gian hồi phục. Sức khỏe dần ổn định, vết mổ lành thương tốt, chị Hà xuất viện sau phẫu thuật 3 ngày. Theo giáo sư Chung Thủy, sau mổ chị Hà có thể yếu mặt nhẹ tạm thời do dây thần kinh mặt chưa kịp phục hồi. Chị tái khám và điều trị sau mổ theo chỉ định, hơn một tháng sau, chị hết liệt mặt, hết đau nhức, hết chảy dịch tai; cải thiện thính lực tai phải.

Viêm tai giữa là bệnh thường gặp với các triệu chứng đau, chảy dịch tai… Khi không điều trị dứt điểm hoặc điều trị không đúng cách sẽ gây thủng nhĩ, biến chứng viêm tai xương chũm nặng ăn mòn xương trong tai, gây nghe kém nặng, liệt mặt, thậm chí đe doạ tính mạng nếu lan vào nội sọ.

Cần điều trị dứt điểm viêm tai giữa ngay từ giai đoạn đầu; khi xuất hiện các dấu hiệu nặng như đau tai dữ dội, tai chảy mủ kéo dài, sưng đau sau tai, méo mặt, nghe kém nhanh, cần đi khám với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để chẩn đoán điều trị kịp thời, ngăn biến chứng nặng.

* Tên người bệnh đã được thay đổi.