Ba lần phẫu thuật, từng được can thiệp cấy hạt phóng xạ tiêu diệt tế bào ung thư, nhưng khối u ác tính của bà Vy vẫn tiếp tục tái phát gây khó khăn cho cuộc phẫu thuật lần thứ tư.

Bốn năm trước, bà Vy (50 tuổi) bước vào cuộc phẫu thuật đầu tiên cắt khối u sarcoma mỡ sau phúc mạc, nhưng mỗi năm đều phát hiện khối u tái phát. Người bệnh phải trải qua ba lần phẫu thuật để lấy khối u, sau đó sang Quảng Châu (Trung Quốc) để điều trị ung thư bằng cấy hạt phóng xạ. Tuy nhiên, tế bào ung thư vẫn tiếp tục tiến triển.

Từ Hà Nội, bà Vy quyết định đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám với mong mỏi các bác sĩ tìm ra phương án điều trị tốt nhất cho bệnh tình của mình. Tại bệnh viện, PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa khám, ghi nhận khối u sarcoma mỡ sau phúc mạc của bà Vy tái phát, kích thước khoảng 20 cm, ăn lan rất rộng ở gần những vị trí nguy hiểm.

“Vùng quanh thận trái của người bệnh từng phẫu thuật nhiều lần nên vùng mổ bị xơ cứng, bị viêm dính nhiều là thách thức rất lớn. Sau hội chẩn, chúng tôi quyết định tiến hành mổ mở để lấy khối u cho người bệnh”, PGS Chuyên nói.

Trước phẫu thuật, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM hội chẩn đa chuyên khoa gồm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Ung bướu, Chẩn đoán hình ảnh, Gây mê Hồi sức và Xạ trị để thống nhất chiến lược điều trị tối ưu. “Chúng tôi đã từng tiếp nhận nhiều ca ung thư sarcoma mỡ ở sau phúc mạc, tuy nhiên đây là ca ung thư đầu tiên tái phát nhiều lần, người bệnh đã phải trải qua rất nhiều cuộc mổ. Việc từng phẫu thuật nhiều lần gây khó khăn cho các cuộc mổ sau vì vùng mổ có thể bị xơ hóa, viêm dính”, PGS Chuyên nói, cho biết lần này quyết định mổ mở để lấy khối u cho người bệnh.

Do người bệnh từng cấy hạt phóng xạ, bác sĩ Xạ trị khảo sát an toàn bức xạ toàn diện như rà soát hồ sơ điều trị trước đó, ước tính mức hoạt độ còn lại của các hạt, đo suất liều ngoài cơ thể bằng thiết bị chuyên dụng, lập kế hoạch che chắn – tiếp cận – xử trí khi gặp hạt trong lúc mổ. Trong phòng mổ, êkíp phẫu thuật và vật lý y khoa – an toàn bức xạ áp dụng đầy đủ nguyên tắc thời gian – khoảng cách – che chắn, chuẩn bị dụng cụ, kẹp chuyên dụng và hộp chì để thu hồi nếu phát hiện hạt, quy định đường di chuyển – niêm phong – lưu giữ đúng chuẩn, đồng thời giám sát suất liều ở các vị trí trọng yếu nhằm bảo đảm an toàn cho người bệnh và êkíp phẫu thuật.

“Chúng tôi đặt an toàn bức xạ lên hàng đầu từ chuẩn bị trước và trong lúc mổ để vừa tối ưu hiệu quả điều trị, vừa bảo đảm an toàn cao nhất cho người bệnh và nhân viên y tế,” BS.CKII Nguyễn Thế Hiển, Trưởng khoa Xạ trị cho biết.

Trong hai giờ, PGS Chuyên cùng êkip tiếp cận khoang sau phúc mạc quanh khối u, phẫu tích kiểm soát các mạch máu để bộc lộ, cắt khối u và các phần mô bị xâm lấn. Sau phẫu thuật, người bệnh tiếp tục điều trị bổ sung tại khoa Ung bướu, ngăn tế bào ung thư tiếp tục tiến triển và được chăm sóc để giảm nhẹ triệu chứng.

Sarcoma mỡ (liposarcoma) là một khối u ác tính, chỉ chiếm 1% tổng số chẩn đoán ung thư ở người trưởng thành và khoảng 15% chẩn đoán ung thư ở trẻ em. U có nguồn gốc từ mô mỡ, xảy ra ở bất cứ vị trí nào của cơ thể nhưng thường gặp nhất ở cả các chi và khoang sau phúc mạc.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính, tuy nhiên trong ung thư sarcoma mỡ dù được phẫu thuật cắt bỏ, nguy cơ tái phát vẫn rất cao, đặc biệt 2 năm đầu sau mổ. Do đó, sau phẫu thuật cần điều trị bổ sung hóa trị – xạ trị theo phác đồ phù hợp, đặc biệt ở bệnh nhân còn trẻ, mức độ khối u ác tính cao không đáp ứng được phẫu thuật triệt để. Người bệnh cần được theo dõi sát sao, tái khám định kỳ bằng việc chụp CT, MRI bụng – chậu mỗi 3-6 tháng hoặc 6-12 tháng/lần với mục tiêu phát hiện sớm nếu u tái phát, kích thước nhỏ.

Đến nay, nguyên nhân gây ung thư sarcoma mỡ chưa được xác định rõ, tuy nhiên ung thư có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại, yếu tố tuổi tác. Theo PGS Chuyên, mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn ung thư nhưng người dân cần duy trì lối sống lành mạnh, tránh xa các yếu tố nguy cơ để giảm thiểu khả năng mắc bệnh, tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại và bức xạ, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và luôn theo dõi sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các bất thường trong cơ thể.