Khám sức khỏe tổng quát, anh Huy, 42 tuổi, bàng hoàng khi bác sĩ phát hiện một khối u lớn trong tim, có nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào gây đột quỵ.
Trước đó, anh Huy hoàn toàn khỏe mạnh, không triệu chứng bất thường. Hai năm trước, anh đi khám tổng quát, siêu âm tim chưa ghi nhận khối u. Lần này, kết quả cho thấy u có kích thước 47×27 mm nằm trong nhĩ trái, gần như bít kín lỗ van hai lá, gây hẹp, hở van và cản trở dòng máu xuống thất trái.
ThS.BS.CKII Huỳnh Hoàng Khang – Trưởng khoa Ngoại tim mạch, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM – cho biết khối u không đứng yên mà lắc lư theo nhịp tim, tiềm ẩn nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào.
Nếu u vỡ, những mảnh vụn có thể trôi theo dòng máu lên não gây đột quỵ, xuống động mạch vành gây nhồi máu cơ tim, hoặc tắc mạch thận, chi dưới… dẫn tới tổn thương nặng nề. Ngoài ra, khối u còn có thể làm tắc đường ra của tim trái, gây phù phổi cấp đe dọa tính mạng.
“Với u lớn ở nhĩ trái, phẫu thuật cần tiến hành càng sớm càng tốt. Từ lúc di chuyển bệnh nhân, gây mê, đến thao tác trên bàn mổ, ekip đều phải nhẹ nhàng để tránh nguy cơ u vỡ đột ngột”, bác sĩ Khang chia sẻ.
Sau hơn bốn giờ, ê kíp đã lấy trọn khối u và sửa van hai lá thành công. Người bệnh hồi phục nhanh, rời phòng hồi sức sau một ngày, xuất viện sau một tuần.
Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy khối u là sarcom cơ trơn (leiomyosarcoma) – một dạng ung thư nguyên phát hiếm gặp của tim.
“Đa phần khối u nhĩ trái là u nhầy (lành tính). Đây là lần đầu tiên trong hơn 20 năm phẫu thuật tim tôi gặp trường hợp sarcom cơ trơn ở nhĩ trái”, bác sĩ Khang nói. Anh Huy được chuyển khoa Ung bướu theo dõi điều trị tiếp.
Thống kê quốc tế cho thấy, u tim nguyên phát chỉ chiếm 0,001-0,3% dân số, trong đó khoảng 90% lành tính. Ung thư tim rất hiếm vì cơ tim chủ yếu cấu tạo từ tế bào cơ chuyên biệt, ít có khả năng phân chia và sinh sản – khác với tế bào gan, phổi, dạ dày… vốn dễ phát triển khối u.
Đa số ca ung thư tim nguyên phát được báo cáo trên y văn là angiosarcoma ở nhĩ phải. Trường hợp sarcom cơ trơn tại nhĩ trái như anh Huy cực kỳ hiếm.
Ung thư tim có thể biểu hiện không điển hình: sốt, mệt mỏi, sụt cân, đau nhức… hoặc hoàn toàn âm thầm. Khi khối u lớn, bệnh nhân có thể đột ngột suy tim (khó thở, phù, mệt nhiều), loạn nhịp tim, đau ngực hay ngất xỉu.
Điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ khối u, có thể kết hợp hóa trị, xạ trị. Tuy nhiên, tiên lượng còn hạn chế: tỷ lệ sống sót khoảng 50% trong năm đầu, giảm xuống 24% vào năm thứ ba và 19% vào năm thứ năm.
Bác sĩ Khang khuyến cáo: “Ung thư tim rất hiếm, nhưng nguy hiểm vì thường được phát hiện muộn. Khám sức khỏe định kỳ, siêu âm tim và tầm soát ung thư sớm sẽ giúp tăng cơ hội phát hiện, điều trị kịp thời, kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng sống”.
*Tên bệnh nhân đã được thay đổi
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
