Siêu âm mạch máu hay siêu âm Doppler mạch máu là gì và khác như thế nào so với các kỹ thuật siêu âm khác là thắc mắc chung được nhiều người bệnh quan tâm. Kỹ thuật siêu âm này giúp bác sĩ đánh giá các vấn đề liên quan đến mạch máu và an toàn cho người bệnh.
Siêu âm mạch máu hay siêu âm Doppler mạch máu là phương pháp chẩn đoán hình ảnh mang lại kết quả chính xác cao. Vậy, siêu âm Doppler mạch máu là gì? Nguyên lý siêu âm Doppler mạch máu hoạt động ra sao? Quy trình siêu âm Doppler mạch máu diễn ra như thế nào?,… Người bệnh cần tìm hiểu kỹ các thông tin cơ bản trước khi thực hiện kỹ thuật này.
Đây là phương pháp xét nghiệm hiện đại, không gây đau đớn và rất an toàn cho cơ thể người bệnh. Siêu âm mạch máu là sự phối hợp của phương pháp siêu âm B mode và Doppler mode. Trong đó, siêu âm B mode giúp đánh giá mạch máu về mặt hình thái giải phẫu, cấu trúc mạch máu và siêu âm Doppler khảo sát các biến đổi về mặt huyết động.
Phương pháp siêu âm Doppler mạch máu giúp mô phỏng lại các hoạt động của tĩnh mạch và động mạch qua hình ảnh trên màn hình. Quá trình siêu âm sẽ cho chúng ta quan sát được kích thước, cấu trúc của tĩnh mạch và động mạch đồng thời sẽ giúp khảo sát dòng máu lưu thông có những bất thường nào xảy ra không. Chính vì thế, kỹ thuật siêu âm Doppler mạch máu sẽ hỗ trợ bác sĩ lâm sàng đưa ra các chỉ định điều trị thích hợp nhất cho từng người bệnh.
Kỹ thuật siêu âm Doppler là bước tiến mới trong công nghệ siêu âm của ngành y. Siêu âm Doppler dựa trên nguyên lý hiệu ứng Doppler, khảo sát các vật thể chuyển động bằng đầu dò có phát – tiếp nhận sóng siêu âm, thông qua những tín hiệu tần số phát đi từ đầu dò của thiết bị siêu âm và tần số nhận về trong quá trình khảo sát vật thể dịch chuyển. Từ đó, máy siêu âm sẽ có thể tổng hợp và hiển thị trên màn hình ở dạng màu sắc, dạng sóng phổ hoặc dạng tín hiệu âm thanh. Cũng nhờ đó mà kỹ thuật siêu âm Doppler mạch máu được sử dụng để quan sát sự dịch chuyển của những tế bào máu hoặc các chuyển động khác trong cơ thể như tia nước tiểu phun từ niệu quản vào bộ phận bàng quang,…(1)
Siêu âm Doppler mạch máu được áp dụng để khảo sát hầu hết những hệ thống mạch máu trong cơ thể từ siêu âm hệ động mạch cảnh – sống đoạn ngoài sọ, động tĩnh mạch chi trên, chi dưới, động mạch chủ bụng, các động mạch nuôi các tạng trong ổ bụng, động mạch thận, mạch máu não, mạch máu rốn thai nhi…
Quy trình siêu âm Doppler mạch máu diễn ra tương đối đơn giản và nhanh chóng nhưng mang lại hiệu quả cao. Cụ thể, kết quả của siêu âm Doppler mạch máu sẽ giúp bác sĩ phát hiện được chính xác tình trạng bệnh lý hiện tại của người bệnh. Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra hướng điều trị thích hợp, mang lại hiệu quả tốt nhất cho người bệnh.
Đối tượng nào sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện phương pháp siêu âm Doppler mạch máu là vấn đề được đa số người bệnh quan tâm. Trước tiên, người bệnh cần hiểu rõ siêu âm mạch máu hay siêu âm Doppler mạch máu không phải là xét nghiệm thường quy dùng để kiểm tra tất cả các đối tượng tương tự như siêu âm tổng quát, chụp X-quang phổi,… dù phương pháp này không gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe người bệnh.
Kỹ thuật siêu âm Doppler mạch máu thường được chỉ định thực hiện ở các đối tượng như sau:
Siêu âm mạch máu hay siêu âm Doppler mạch máu giúp đánh giá đường kính lòng mạch hẹp, đo lưu lượng dòng chảy qua hệ thống mạch máu, qua chỗ hẹp và tính được áp suất dòng máu qua chỗ hẹp. Từ đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán mạch máu xác định có hẹp hay không, vị trí hẹp, mức độ hẹp, ảnh hưởng vị trí bị hẹp lên huyết động và đưa ra hướng điều trị.
Siêu âm Doppler mạch máu còn giúp xác định mảng xơ vữa bám, huyết khối gây tắc nghẽn lòng mạch, hoặc các cục máu đông trước khi di chuyển đến các mạch máu quan trọng như mạch não, mạch thận gây nhồi máu,… Điều này mang ý nghĩa rất lớn vì nếu không được phát hiện kịp thời các mảng xơ vữa, huyết khối, cục máu đông sẽ đe dọa tính mạng của người bệnh. Ngoài ra, siêu âm Doppler mạch máu còn giúp chẩn đoán suy van tĩnh mạch, giãn tĩnh mạch, huyết khối hay viêm tắc tĩnh mạch.
Sau đây là những bệnh lý có thể được phát hiện khi thực hiện kỹ thuật siêu âm Doppler mạch máu:
Bệnh động mạch cảnh có thể gây đột quỵ trong trường hợp nghiêm trọng. Các động mạch cảnh cung cấp máu cho não và nếu chúng bị hẹp hoặc bị tắc nghẽn do xơ vữa động mạch, lưu lượng máu đến đầu có thể bị hạn chế. Siêu âm Doppler mạch máu sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm bệnh lý này và đưa hướng điều trị hiệu quả nhất cho người bệnh.
Bệnh động mạch ngoại vi là một vấn đề tuần hoàn phổ biến, trong đó các động mạch bị thu hẹp ngăn máu giàu oxy đến các chi của cơ thể với số lượng đầy đủ. Xơ vữa động mạch, hoặc sự tích tụ mảng bám chất béo trong động mạch, là nguyên nhân phổ biến nhất gây hẹp động mạch. Lưu lượng máu đến khu vực này không đủ, thường xảy ra ở chân, gây ra các triệu chứng như đau cách hồi khi đi, thiếu máu hoại tử mô…
Suy tĩnh mạch mãn tính xảy ra khi các tĩnh mạch gặp khó khăn trong việc đưa máu từ các chi trở về tim. Bình thường các tĩnh mạch chân có hệ thống van giữ cho dòng máu chảy một chiều về tim. Khi suy van tĩnh mạch, máu sẽ chảy ngược một phần, ứ đọng lại các chi gây nên triệu chứng như phù chân, chuột rút, giãn tĩnh mạch nông, hoại tử mô…
Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) là một tình trạng nghiêm trọng trong đó cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch lớn, sâu, thường là ở chân. Nếu cục máu đông vỡ ra và đọng lại trong phổi, nó có thể gây thuyên tắc phổi, có thể gây tử vong.
Bác sĩ thực hiện siêu âm mạch máu sẽ tiến hành bôi một loại gel gốc nước trong suốt lên vùng cơ thể cần được kiểm tra. Việc này sẽ giúp đầu dò có thể tiếp xúc tốt với cơ thể của người bệnh, giúp sóng âm truyền tốt hơn vào cơ thể của người bệnh.
Bác sĩ sẽ đặt đầu dò ở nhiều vị trí khác nhau sao cho máy có thể quét qua toàn bộ khu vực cần siêu âm. Người bệnh cần có sự hợp tác chặt chẽ với bác sĩ siêu âm trong suốt quá trình thực hiện như thay đổi tư thế, nín thở… nếu được yêu cầu.
Nếu bạn chưa biết siêu âm mạch máu là gì, đừng quá lo lắng vì quy trình thực hiện kỹ thuật siêu âm mạch máu rất đơn giản. Thực tế, người bệnh không cần chuẩn bị quá nhiều cũng như không cần nhịn ăn trước khi thực hiện phương pháp này (trừ siêu âm các mạch máu trong ổ bụng). Người bệnh chỉ cần mặc quần áo rộng rãi thoải mái, dễ để lộ phần cần siêu âm mạch máu. Trong giai đoạn chuẩn bị người bệnh sẽ được bác sĩ điều trị giải thích về phần mạch máu cần được siêu âm.(2)
Khi kiểm tra xong, bác sĩ siêu âm có thể yêu cầu người bệnh mặc lại quần áo và chờ đợi thời gian ngắn trong khi họ xem xét và ghi nhận kết quả. Việc kiểm tra siêu âm này thường được hoàn thành trong vòng 15 đến 45 phút. Đôi khi, các trường hợp bệnh lý phức tạp có thể mất nhiều thời gian hơn. Cuối cùng, người bệnh sẽ nhận kết quả siêu âm và quay trở lại phòng khám để gặp bác sĩ để được chẩn đoán và nhận hướng điều trị thích hợp.
Kỹ thuật siêu âm mạch máu mang lại giá trị rất lớn góp phần phát hiện những bất thường ở mạch máu một cách nhanh chóng nhất. Ngoài ra, phương pháp siêu âm mạch máu không chỉ mang lại kết quả đánh giá những tổn thương mạch máu về phần hình thái giải phẫu mà còn giúp đánh giá được sự biến đổi về khía cạnh huyết động.
Cụ thể, siêu âm mạch máu mang lại những lợi ích như:
Song song với lợi ích thì vấn đề rủi ro cũng được người bệnh đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, tính đến hiện tại chưa có bất kỳ rủi ro nghiêm trọng nào được ghi nhận từ siêu âm mạch máu. Thế nên, người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm khi thực hiện phương pháp siêu âm mạch máu hay siêu âm Doppler mạch máu khi có chỉ định từ bác sĩ điều trị.(3)
Siêu âm nói chung và siêu âm mạch máu nói riêng được khẳng định sẽ không gây ra bất kỳ tổn hại nào cho cơ thể người bệnh. Kỹ thuật này cũng không gây đau đớn và hoàn toàn an toàn cho sức khỏe. Siêu âm mạch máu không sử dụng bất kỳ tia bức xạ nào nhưng vẫn cung cấp được hình ảnh các mô mềm chi tiết mà kỹ thuật chụp X-quang chưa thể phản ảnh đầy đủ được.
Hiện nay, nhu cầu khảo sát hệ thống mạch máu ngày càng tăng cao để có thể giúp quá trình chẩn đoán, điều trị bệnh được kịp thời và hiệu quả. Người bệnh cần theo dõi những thay đổi của cơ thể liên quan đến bệnh tim mạch, mạch máu để nhanh chóng đến các cơ sở y tế thăm khám kịp thời.
Hệ thống Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh là địa chỉ y tế uy tín, đáng tin cậy để người bệnh có thể chọn lựa thăm khám và thực hiện các chỉ định cận lâm sàng, xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ điều trị. Bệnh viện sở hữu hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại bậc nhất cùng với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành dày dặn kinh nghiệm. Để đặt lịch thăm khám và thực hiện siêu âm Doppler mạch máu tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hiện tại, chi phí người bệnh cần phải chi trả cho kỹ thuật siêu âm mạch máu có thể dao động từ 200.000 – hơn 1.000.000 đồng tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố. Cụ thể, tùy thuộc vào từng cơ sở y tế, từng loại chất lượng dịch vụ, dòng máy siêu âm cũng như tùy thuộc vào mỗi loại siêu âm mạch máu mà mức chi phí sẽ khác nhau. Kết quả siêu âm phải có độ chính xác cao mới có thể giúp cho quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh được nhanh chóng và hiệu quả. Chính vì vậy, người bệnh cần chọn cơ sở y tế lớn, uy tín, có trang thiết bị hiện đại, kỹ thuật viên chuyên môn cao để quy trình siêu âm mạch máu đạt được kết quả tốt nhất.
Trên đây là những thông tin tổng quan trả lời cho câu hỏi “siêu âm mạch máu hay siêu âm Doppler mạch máu là gì”. Hy vọng rằng mọi người có thể hiểu rõ hơn về nguyên lý của kỹ thuật siêu âm này cùng các vấn đề liên quan khác. Từ đó, có thể chọn được cho mình bệnh viện phù hợp để thăm khám và thực hiện siêu âm mạch máu theo chỉ định của bác sĩ một cách hiệu quả nhất.
