
Trong những năm gần đây, các khái niệm liên quan đến xu hướng tính dục đã và đang được xã hội nhìn nhận rộng mở hơn, trong đó có Pansexual. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu rõ pansexual là gì, cách phân biệt với các xu hướng tính dục khác và đặc biệt là liệu những người pansexual có thể mang thai, sinh con và xây dựng gia đình như những cặp đôi khác hay không? Câu trả lời sẽ có trong bài viết bên dưới.

Pansexual (toàn tính) là một bản dạng xu hướng tính dục, thể hiện sự thu hút về mặt cảm xúc, tình cảm hoặc tình dục đối với người khác mà không bị giới hạn bởi giới tính sinh học hay bản dạng giới của người đó. Khác với các xu hướng tính dục truyền thống vốn giới hạn trong phạm vi nhị nguyên (nam – nữ), người Pansexual có thể bị thu hút bởi bất kỳ ai: nam, nữ, liên giới tính, chuyển giới, phi nhị nguyên (non binary), không xác định giới (genderfluid),… Từ “pan” trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “mọi”, phản ánh đúng tinh thần toàn diện, không giới hạn, không ràng buộc về tình yêu và sự hấp dẫn.(1)
Người toàn tính có những đặc điểm nhận diện riêng biệt, phản ánh rõ nét bản dạng giới và xu hướng tính dục vượt ngoài hệ nhị nguyên truyền thống. Cụ thể:

Trong thế giới ngày càng đa dạng về bản dạng giới và xu hướng tính dục, việc phân biệt rõ Pansexual (toàn tính) với các khái niệm khác là điều cần thiết để tránh các hiểu lầm và định kiến. Dưới đây là những điểm khác biệt cơ bản giữa Pansexual và một số bản dạng thường bị nhầm lẫn.
Pansexual và Bisexual là hai bản dạng giới đều thể hiện sự hấp dẫn về mặt cảm xúc, tình dục và tình cảm với hơn một giới. Tuy nhiên, người Bisexual thường bị thu hút bởi hai giới (nam và nữ) hoặc những người có bản dạng giới khác nhưng vẫn mang tính phân biệt giới tính nhất định.
Trong khi đó, Pansexual không xem giới tính là tiêu chí quyết định mà bị thu hút bởi con người, bất kể họ là ai trên bản dạng giới. Pansexual vượt ra khỏi khuôn khổ của nhị nguyên giới, còn Bisexual vẫn phần nào chịu ảnh hưởng của khái niệm “giới tính đối lập”.
Có thể bạn quan tâm: Người song tính luyến ái là gì? Có thể sinh con được không?
Omnisexual và Pansexual là những bản dạng giới đều bị hấp dẫn bởi mọi giới nhưng điểm khác biệt nằm ở cách họ nhìn nhận giới tính. Người Omnisexual có nhận thức về giới tính của đối tác và đôi khi yếu tố này có thể ảnh hưởng nhẹ đến cảm xúc, còn với người Pansexual thì hoàn toàn không xét đến giới tính trong sự thu hút.
Queer là một thuật ngữ được dùng để chỉ bất kỳ ai nằm ngoài hệ dị tính, nhị nguyên. Do đó, Pansexual có thể nằm trong phạm trù của Queer nhưng Queer không nhất thiết là Pansexual. Đây là sự phân biệt giữa một nhãn định danh cụ thể (Pansexual) và một danh mục khái niệm (Queer).(3)
Người dị tính là những người bị thu hút tình dục hoặc tình cảm với người có giới tính ngược lại với mình, nghĩa là vẫn chịu sự chi phối của hệ thống nhị nguyên giới (nam và nữ).
Trong khi đó, những người Pansexual lại không quan tâm đến giới tính, họ có thể yêu bất kỳ ai trên bản dạng giới. Sự khác biệt giữa hai bản dạng giới này chính là dị tính là xu hướng dựa trên giới đối lập, còn toàn tính là xu hướng vượt ra khỏi khái niệm đối lập giới.
Lưỡng tính (Intersex) là một trạng thái sinh học mô tả những người sinh ra với những đặc điểm giới tính không phù hợp hoàn toàn với định nghĩa tiêu chuẩn của nam hay nữ (có thể là cơ quan sinh dục, nhiễm sắc thể, nội tiết tố,…).
Trong khi đó, Pansexual là một xu hướng tính dục, phản ánh người đó bị thu hút bởi những ai. Vì vậy, lưỡng tính (Intersex) và Pansexual là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, một khái niệm thuộc về cơ thể (lưỡng tính – Intersex), một khái niệm thuộc về tâm lý tình cảm và tính dục (Pansexual).
Người Pansexual hoàn toàn có thể xây dựng gia đình và sinh con một cách trọn vẹn như bất kỳ ai khác trong xã hội. Pansexual là một bản dạng xu hướng tính dục, phản ánh khả năng bị thu hút tình cảm và tình dục với một người mà không phân biệt giới tính hay bản dạng giới của đối phương. Điều này không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hay quyền được lập gia đình của họ. Người Pansexual có thể lựa chọn gắn bó lâu dài với bất kỳ người bạn đời nào, dù là nam, nữ, chuyển giới hay phi nhị nguyên giới dựa trên sự thấu hiểu, tình yêu và sự cam kết.

Người Pansexual thường gặp nhiều khó khăn và thách thức trên hành trình làm cha mẹ do sự đa dạng trong cấu trúc gia đình, bản dạng giới và xu hướng tính dục. Tuy nhiên, với sự phát triển vượt bậc của y học sinh sản hiện nay, ngày càng có nhiều lựa chọn hỗ trợ sinh sản an toàn, hợp pháp và hiệu quả dành cho họ. Bao gồm:
Thụ tinh nhân tạo (IUI – Intrauterine Insemination) là kỹ thuật bơm tinh trùng trực tiếp vào tử cung tại thời điểm trứng rụng để tăng khả năng thụ thai. Phương pháp này thường phù hợp với các cặp đôi Pansexual trong đó có một người có tử cung và không có các vấn đề về sinh sản.
Người Pansexual có thể sử dụng tinh trùng của bạn đời, tinh trùng của người hiến tặng hoặc tinh trùng trong ngân hàng. Ưu điểm của IUI là chi phí thấp, thủ thuật đơn giản, thời gian phục hồi nhanh và ít can thiệp nội tiết.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF – In Vitro Fertilization) là phương pháp hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất hiện nay, phù hợp với các cặp đôi Pansexual không thể thụ thai tự nhiên hoặc không có đầy đủ các bộ phận sinh sản cần thiết.
Với phương pháp này, trứng và tinh trùng sẽ được kết hợp bên ngoài cơ thể để tạo thành phôi, sau đó chuyển vào tử cung. IVF không chỉ mở ra cơ hội làm cha mẹ cho những cặp đôi cùng giới, người chuyển giới mà còn hỗ trợ lưu trữ phôi hoặc đông lạnh trứng, tinh trùng để sinh con sau này.
Với người Pansexual không mong muốn mang thai hoặc không thể mang thai vì lý do y tế, nhận con nuôi là một giải pháp nhân văn và đầy ý nghĩa. Dù không có liên kết sinh học nhưng việc nuôi dưỡng, giáo dục và yêu thương một đứa trẻ cũng mang lại cảm giác trọn vẹn của hành trình làm cha mẹ. Ở nhiều quốc gia, luật pháp đã dần công nhận quyền nhận con nuôi của các cá nhân và cặp đôi LGBTQ+, trong đó có người Pansexual.
Đối với những người Pansexual có tử cung nhưng không có bạn đời nam giới hoặc bạn đời không có tinh trùng, xin tinh trùng từ ngân hàng hoặc người hiến tặng là lựa chọn thường được thực hiện. Tinh trùng được kiểm định y tế nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn di truyền và phòng ngừa các bệnh lý truyền nhiễm. Việc xin tinh trùng có thể kết hợp với IUI hoặc IVF để tối ưu hóa khả năng mang thai cho người Pansexual.
Mang thai hộ là lựa chọn phù hợp dành cho người Pansexual không có khả năng mang thai như người chuyển giới nam hoặc các cặp đôi không có tử cung. Trứng và tinh trùng (có thể của chính họ hoặc người hiến tặng) được thụ tinh tạo phôi và chuyển vào tử cung của người mang thai hộ. Đây là phương pháp phức tạp cả về y tế lẫn pháp lý, yêu cầu quy trình giám sát chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi cho tất cả các bên.

Tại Việt Nam, cộng đồng người Pansexual hiện chưa được pháp luật công nhận một cách riêng biệt. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, hệ thống pháp luật đã có những bước tiến tích cực nhằm bảo vệ quyền lợi của cộng đồng LGBTQ+ nói chung, qua đó gián tiếp tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người Pansexual trong xã hội.
Hiến pháp năm 2013 khẳng định nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật và cấm mọi hình thức phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội. Mặc dù các quy định cụ thể về xu hướng tính dục như Pansexual chưa được đề cập rõ ràng nhưng đây là nền tảng pháp lý quan trọng tạo cơ sở cho việc bảo vệ quyền lợi của các nhóm thiểu số giới tính và tính dục trong tương lai.
Một bước tiến đáng chú ý là quyền chuyển đổi giới tính được Bộ luật Dân sự 2015 công nhận, cho phép người chuyển đổi giới tính được thay đổi giới tính trên giấy tờ tùy thân. Quy định này góp phần bảo vệ quyền lợi của những người Pansexual có bản dạng giới không phù hợp với giới tính sinh học, giúp họ được công nhận và sống đúng với bản thân mình trong xã hội.
Tuy nhiên, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 vẫn chưa thừa nhận hôn nhân đồng giới, đồng nghĩa với việc các cặp đôi Pansexual nếu cùng giới sẽ không được pháp luật công nhận quyền hôn nhân. Ngoài ra, quyền nhận con nuôi của cộng đồng LGBTQ+, bao gồm người Pansexual cũng còn nhiều hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc xây dựng gia đình theo đúng mong muốn.
Về quyền riêng tư, Bộ luật Dân sự 2015 quy định đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Điều này tạo ra một lớp bảo vệ pháp lý quan trọng cho người Pansexual, giúp họ tránh bị xâm phạm đời tư hoặc phân biệt đối xử dựa trên xu hướng tính dục.
Trong lĩnh vực lao động, mặc dù pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về việc bảo vệ người lao động thuộc cộng đồng LGBT nhưng mọi hành vi phân biệt đối xử trong quan hệ lao động đều bị nghiêm cấm. Điều này góp phần bảo vệ quyền lợi của người Pansexual tại nơi làm việc, thúc đẩy môi trường làm việc bình đẳng, tôn trọng sự đa dạng.
Tóm lại, mặc dù chưa có quy định pháp luật cụ thể dành riêng cho người Pansexual, nhưng những bước tiến trong chính sách bảo vệ quyền lợi cộng đồng LGBTQ+ tại Việt Nam đang mở ra cơ hội để họ được sống công bằng, tôn trọng và an toàn hơn. Việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm thừa nhận và bảo vệ quyền lợi của tất cả các bản dạng giới và xu hướng tính dục là cần thiết cho sự phát triển bền vững của xã hội hiện đại.
Có thể bạn quan tâm: LGBT và LGBTQ+ là gì? Có bao nhiêu nhóm? Lịch sử của cộng đồng
Pansexual không phải là một bệnh lý hay rối loạn tâm thần mà là một xu hướng tính dục tự nhiên, phản ánh sự đa dạng phức tạp trong cách con người cảm nhận và biểu đạt tình yêu, sự hấp dẫn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các hiệp hội tâm thần học quốc tế đã loại bỏ đồng tính và các xu hướng tính dục khác khỏi danh sách các bệnh tâm thần từ lâu và Pansexual cũng được xem xét theo cùng quan điểm đó.
Với góc nhìn khoa học, Pansexual là một biểu hiện của tính đa chiều trong bản dạng và cảm xúc, không phải là sự bất thường hay biểu hiện bệnh lý. Vì thế, việc giáo dục cộng đồng về sự khác biệt và nhân bản trong xu hướng tính dục là điều thiết yếu để phá bỏ những định kiến sai lầm, đồng thời bảo vệ quyền con người và phát huy giá trị bình đẳng xã hội trong kỷ nguyên hiện đại.

Trong xã hội hiện đại, bên cạnh sự gia tăng nhận thức về đa dạng xu hướng tính dục, vẫn còn tồn tại nhiều quan điểm sai lệch và định kiến không chính xác về người toàn tính (Pansexual). Cụ thể như sau:
Nhiều người lầm tưởng Pansexual chỉ là một “trào lưu” mới nổi rồi sẽ nhanh chóng biến mất theo thời gian. Tuy nhiên, Pansexual không phải là một xu hướng thời thượng mà là bản dạng tính dục thực sự, đã tồn tại và được công nhận trong cộng đồng đa dạng giới trong suốt nhiều năm. Đây là một phần tự nhiên và lâu dài trong phổ rộng của sự đa dạng tính dục, phản ánh cách con người cảm nhận và trải nghiệm sự thu hút mà không bị giới hạn bởi giới tính.
Đây là một định kiến phiến diện và thiếu cơ sở khoa học. Việc bị thu hút bởi nhiều giới không đồng nghĩa với việc thiếu trung thành hay không có khả năng xây dựng mối quan hệ bền vững. Người Pansexual hoàn toàn có thể gắn bó lâu dài, chung thủy và có trách nhiệm trong các mối quan hệ của mình. Quan điểm sai lầm này thường xuất phát từ sự thiếu hiểu biết và định kiến xã hội, gây tổn thương và bóp méo hình ảnh của cộng đồng toàn tính trong ánh nhìn của toàn xã hội.
Nếu có nhu cầu thăm khám, tư vấn về quy trình hỗ trợ sinh sản cho người thuộc cộng đồng LGBT, quý khách hàng có thể liên hệ đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Hệ thống BVĐK Tâm Anh theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, Pansexual không chỉ là một xu hướng tính dục mà còn là biểu tượng cho sự cởi mở, tôn trọng và bình đẳng trong các mối quan hệ. Người Pansexual hoàn toàn có thể mang thai, sinh con, xây dựng tổ ấm và sống hạnh phúc như bất kỳ ai khác. Việc hiểu đúng và loại bỏ những định kiến về Pansexual là điều cần thiết để xây dựng một xã hội văn minh, nhân ái và tiến bộ hơn.