Nổi hạch trước tai có nguy hiểm không? Nguyên nhân và dấu hiệu

Nổi hạch trước tai có thể là triệu chứng của nhiễm trùng tai, viêm họng liên cầu khuẩn, ung thư… Vậy nổi hạch trước tai có nguy hiểm không? Nguyên nhân và dấu hiệu như thế nào? Bài viết sau của  thạc sĩ bác sĩ CKII Đoàn Minh Trông, Đơn vị Đầu mặt cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết tình trạng này.

Hạch trước tai là gì?

Hạch trước tai là các hạch nằm ngay trước tai, trên đỉnh xương hàm và xung quanh cổ. Loại hạch này là một phần của các hạch bạch huyết cổ.

Các hạch bạch huyết, bao gồm các hạch trước tai, rất quan trọng với cơ thể, có chức năng phát hiện và tấn công các kháng nguyên lạ xâm nhập, đồng thời sản xuất các kháng thể đưa vào tuần hoàn máu. Các hạch này loại bỏ các tế bào nguy hiểm để giữ cho cơ thể khỏe mạnh. (1)

Hạch bạch huyết là phần quan trọng của hệ thống miễn dịch. Các hạch bạch huyết bị sưng khi cơ thể đang “chiến đấu” với nhiễm trùng, ung thư hoặc bệnh tự miễn.

Vị trí nổi hạch phía trước tai

Các vị trí nổi hạch phía trước tai bao gồm: (2)

• Đỉnh xương hàm trước, nổi hạch ở trước tai trái.
• Đỉnh xương hàm trước, nổi hạch ở trước tai phải.
• Xung quanh cổ.

Tham khảo: Dấu hiệu nổi hạch sau tai

Nguyên nhân gây nổi hạch trước tai

Các nguyên nhân gây nổi hạch trước tai bao gồm: (3)

1. Nhiễm trùng tuyến nước bọt

Tuyến mang tai là tuyến nước bọt lớn nhất trong cơ thể, nằm ở vùng ngoài của mặt, gần góc hàm mỗi bên. Nhiễm trùng tuyến mang tai có thể gây sưng. Các triệu chứng khác của nhiễm trùng tuyến nước bọt bao gồm:

• Khô miệng.
• Hôi miệng.
• Sưng ở phía trước tai, dưới hàm hoặc trên sàn miệng.
• Đau nhói ở miệng hoặc mặt, khi ăn.
• Khó mở miệng.
• Đỏ ở bên mặt hoặc cổ trên.
• Sốt.

Nhiễm trùng tuyến nước bọt thường do vi khuẩn. Các yếu tố nguy cơ của loại nhiễm trùng này bao gồm:

• Vệ sinh răng miệng kém.
• Sỏi tuyến nước bọt.
• Dehydration (tình trạng mất nước trong cơ thể).
• Bệnh mạn tính.
• Hút thuốc.

2. Nhiễm trùng da hoặc da đầu

Nhiễm trùng da hoặc da đầu có thể lan đến các hạch bạch huyết ở cổ. Nhiễm trùng các hạch bạch huyết (viêm hạch) có thể kèm theo sốt. Người bệnh cũng có thể phát triển áp xe, da trên các hạch bạch huyết trở nên nóng và đỏ.

3. Viêm tai ngoài

Viêm tai ngoài là tình trạng viêm, kích ứng hoặc nhiễm trùng ống tai. Đôi khi làm các hạch bạch huyết xung quanh tai sưng lên. Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm:

• Ống tai bị sưng.
• Đỏ tai ngoài.
• Tắc nghẽn trong tai.
• Khó nghe hoặc không thể phân biệt được một số âm thanh, mất thính lực.
• Ngứa bên trong tai.
• Dịch vàng chảy từ tai.
• Đau bên trong tai hay khi chạm vào dái tai.
• Đau lan từ tai đến đầu, cổ hoặc một bên mặt.

Viêm tai ngoài thường xảy ra khi nước bị mắc kẹt trong tai, dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn và nấm.

4. Viêm kết mạc do virus

Viêm kết mạc hay đau mắt đỏ do viêm hoặc sưng kết mạc trong mắt có thể gây nổi hạch trước tai, hình thành một màng mỏng bao phủ lòng trắng của mắt. Viêm kết mạc được gây ra bởi:

• Nhiễm virus hoặc vi khuẩn trong mắt.
• Dị ứng.
• Chất kích thích.
• Virus.

Triệu chứng viêm kết mạc do virus thường bắt đầu ở một mắt và lây sang mắt bên kia trong vòng vài ngày, bao gồm các triệu chứng:

• Tròng trắng mắt có màu hồng hoặc đỏ.
• Sưng kết mạc hoặc mí mắt.
• Ngứa, rát hoặc kích ứng, làm cho người bệnh phải dụi mắt.
• Chảy nước mắt.
• Đóng vảy ở mí mắt hoặc lông mi khi thức dậy.

Những người bị viêm kết mạc có triệu chứng của cảm lạnh, cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp.

5. U mỡ

U mỡ (lipomas) có các triệu chứng như:

• Khối u dạng tròn, không đau.
• Khối u mỡ thường xuất hiện ở vùng sau tai, lưng, cẳng, vai, cổ tay, cẳng chân.
• Có thể có nhiều hơn 1 khối u mỡ.
• Cảm giác đau khi khối u mỡ chèn ép dây thần kinh.
• Rối loạn tiêu hóa khi u mỡ hình thành trong ổ bụng.

Lipomas thường không gây đau trừ khi các khối u lớn lên và kích thích dây thần kinh. Các bác sĩ không biết nguyên nhân gây u mỡ nhưng bệnh thường do di truyền. U mỡ thường không phải điều trị nhưng nếu khối u gây khó chịu hoặc đau, bác sĩ có thể loại bỏ bằng phẫu thuật hoặc hút mỡ. (4)

6. Hội chứng Parinaud

Hội chứng Parinaud oculoglandular (POS) là một loại viêm kết mạc thường ảnh hưởng đến 1 mắt. Người bị POS có thể nhận thấy các nốt sạm nhỏ trong tròng trắng mắt và nổi hạch trước tai.

Các triệu chứng khác của POS bao gồm:

• Đỏ, đau hoặc viêm mắt.
• Sốt.

Nguyên nhân phổ biến nhất của POS là sốt mèo cào, có thể xảy ra khi một người bị mèo cắn hoặc cào, dẫn đến tiếp xúc với vi khuẩn có hại.

Các nguyên nhân khác của POS bao gồm:

• Bệnh sốt thỏ (tularemia) là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Francisella tularensis gây ra.
• Bệnh sporotrichosis là bệnh nhiễm nấm mạn tính, ảnh hưởng đến mô dưới da, được gây ra bởi vi nấm Sporothrix schenckii.
• Lao.
• Bệnh coccidioides do nấm coccidioides immitis và coccidioides posadasii gây ra, thường dưới dạng nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, lành tính.
• Giang mai.

7. Vấn đề nha khoa

Một số vấn đề về răng miệng cũng gây nổi hạch trước tai. Ví dụ, một túi chứa đầy chất lỏng (u răng) xuất hiện ở xương hàm hoặc trong miệng. Một số trường hợp hiếm gặp xuất hiện ở nướu, hốc mũi, xoang hàm trên và sàn miệng.

U răng thường không gây bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu không điều trị, u nang dễ bị nhiễm trùng và gây nổi hạch trước tai.

Các triệu chứng khác của u răng bao gồm:

• Đau và sưng trong và xung quanh răng.
• Tích tụ mủ trong u răng.
• Sự dịch chuyển của răng xung quanh.

8. Ung thư hạch bạch huyết

Hầu hết, các nguyên nhân gây nổi hạch trước tai là do nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hạch bạch huyết sưng không đau là dấu hiệu của ung thư hạch. Tình trạng này bắt nguồn từ các tế bào của hệ bạch huyết, phổ biến nhất có u lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin.

Căn bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ hạch bạch huyết nào nhưng thường ảnh hưởng đến cổ, nách hoặc háng.

Triệu chứng nổi hạch trước tai

Triệu chứng nổi hạch trước tai bao gồm:

• Hạch nổi lên, sưng, đau và có cảm giác cứng.
• Vùng da xung quanh hạch sưng trở nên nóng và đỏ.

Tùy vào nguyên nhân mà các triệu chứng của nổi hạch trước tai sẽ khác nhau.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Gặp bác sĩ sớm nếu phát hiện các triệu chứng sau đây:

• Nổi hạch trước tai gây khó thở hoặc nuốt.
• Sốt trên 104°F (40℃).
• Hạch bạch huyết phát triển về mặt kích thước.
• Vùng da xung quanh hạch bị đỏ.

Người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu có nhiều hơn 1 hạch bạch huyết bị sưng hoặc chỉ có 1 hạch bạch huyết nhưng có các đặc điểm sau:

• Đường kính ít nhất 1 inch (2,54cm).
• Cảm thấy mềm khi chạm vào.
• Sưng không rõ nguyên nhân.
• Nổi hạch trước tai kéo dài hơn 1 tháng.
• Nổi hạch trước tai kèm sốt trên 3 ngày.

Các triệu chứng trên có thể biểu hiện cho tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng, cần bác sĩ điều trị ngay.

Hạch nổi ở trước tai có nguy hiểm không?

Hạch nổi ở trước tai nguy hiểm vì có thể biểu hiện cho tình trạng nhiễm trùng, ung thư… Người bệnh nên đến gặp bác sĩ Đơn vị Đầu Mặt Cổ để được khám và điều trị sớm.

Chẩn đoán tình trạng hạch nổi trước tai

Các bác sĩ chẩn đoán tình trạng hạch nổi trước tai bằng các triệu chứng. Ngoài ra, các phương pháp khác như: siêu âm, chụp X-quang hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) cũng được áp dụng để loại trừ khả năng người bệnh bị u mỡ, nhiễm trùng…

Chẩn đoán tình trạng hạch nổi trước tai bằng các triệu chứng, siêu âm, chụp X-quang hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI).

Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị nổi hạch trước tai phụ thuộc vào nguyên nhân nổi hạch. Trong hầu hết các trường hợp, các hạch bạch huyết trở lại kích thước bình thường nếu điều trị đúng cách, nhiều hạch trước tai tự biến mất. Nếu hạch biểu hiện cho u nang, lipoma hoặc ung thư da, bác sĩ sẽ cho người bệnh biết về các lựa chọn điều trị.

Một số phương pháp điều trị phổ biến:

1. Chăm sóc tại nhà

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Advil, Motrin) giúp giảm đau khi nổi hạch trước tai (nếu hạch gây đau).
• Chườm ấm nếu hạch chảy mủ.

2. Can thiệp ngoại khoa

• Rạch và dẫn lưu (cắt khối u mở) là phương pháp điều trị u nang bị viêm.
• Phẫu thuật để loại bỏ sự phát triển của lipomas, u nang và ung thư ở phía trước tai và các khu vực khác của cơ thể.

3. Điều trị theo nguyên nhân

3.1. Nguyên nhân truyền nhiễm

Bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) có thể giúp người bệnh phục hồi.

3.2. Nguyên nhân nha khoa

Với u răng, người bệnh được phẫu thuật dẫn lưu u nang hoặc loại bỏ khối u hoàn toàn, có thể loại bỏ răng chưa mọc.

Với một chiếc răng bị áp xe, người bệnh có thể cần 1 ống chân răng để loại bỏ nhiễm trùng và được theo sau bởi 1 mão răng đặt lên răng. Ngoài ra, người bệnh có thể dẫn lưu răng bằng cách cắt vào mô nướu, sau đó cho kháng sinh. Trong một số trường hợp, biện pháp khắc phục duy nhất là nhổ răng.

3.3. Lymphoma

Lựa chọn điều trị ung thư hạch (lymphoma) sẽ phụ thuộc vào loại và giai đoạn ung thư.

3.4. Nhiễm trùng tai, mắt, da và da đầu

Nhiễm trùng tai, mắt, da và da đầu thường có thể được điều trị bằng kháng sinh, một số thuốc điều trị bệnh nhiễm trùng. Bất kỳ nguyên nhân nào gây nhiễm trùng cũng được điều trị.

Phòng ngừa nổi hạch ở phía trước tai

Phòng ngừa nổi hạch ở phía trước tai bằng các cách sau:

Vệ sinh cá nhân đúng cách

• Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước hoặc sử dụng chất khử trùng tay sau khi chạm vào mắt, mũi hoặc miệng. Điều này giúp ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng, có thể gây nổi hạch trước tai.
• Tránh chạm vào mắt khi tay chưa rửa sạch, đặc biệt khi nhiễm trùng mắt. Điều này giúp ngừa lây lan vi khuẩn hoặc virus, dẫn đến nổi hạch trước tai.
• Tránh dùng chung khăn hoặc gối với người khác vì có thể lây truyền bệnh nhiễm trùng.
• Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng tuyến nước bọt bao gồm: vệ sinh răng miệng kém, tắc nghẽn do sỏi tuyến nước bọt, mất nước, bệnh mãn tính và hút thuốc.
• Làm sạch và sử dụng chất khử trùng trên bất kỳ vết trầy xước hoặc vết nứt nào trên da cũng có thể giúp ngăn ngừa viêm hạch (sưng hạch).

Thói quen vệ sinh tốt và tầm soát bệnh thường xuyên giúp ích trong việc ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến nổi hạch trước tai. Nếu cảm thấy bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng hoặc sưng tấy, người bệnh nên đến các Đơn vị Đầu Mặt Cổ để được điều trị.

Các hạch bạch huyết là một phần của hệ miễn dịch, nằm ở vùng đầu và cổ, bao gồm các hạch ở phía trước tai. Nổi hạch trước tai do nhiều yếu tố, trong đó nguyên nhân nhiễm trùng phổ biến nhất. Vì vậy, khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở trước tai, người bệnh nên đến khám tại các Đơn vị Đầu Mặt Cổ để được điều trị đúng cách.