Lịch khám thai 3 tháng cuối – Các mốc quan trọng cần ghi nhớ

3 tháng cuối thai kỳ là thời điểm quan trọng trong suốt hành trình mang thai. Đây là giai đoạn thai nhi phát triển nhanh về mọi mặt để chuẩn bị chào đời và cũng là lúc mẹ cần chuẩn bị tâm lý, sức khỏe cho hành trình vượt cạn sắp tới. Vì thế, mốc khám thai 3 tháng cuối rất cần thiết để bác sĩ theo dõi các chỉ số của thai nhi, kiểm soát tốt các vấn đề sức khỏe của mẹ, phòng tránh các nguy cơ biến chứng sản khoa có thể xảy ra.

Các mốc khám thai 3 tháng cuối quan trong

3 tháng cuối thai kỳ (tam cá nguyệt thứ 3) là giai đoạn vô cùng quan trọng, mẹ bầu cần ghi nhớ mốc khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe bản thân.

Theo đó, các mốc khám thai quan trọng 3 tháng cuối mẹ bầu cần lưu ý tính từ tuần 28 đến tuần 40. Cụ thể là:

1. Tuần 28 – 32

Khám thai ở tuần thứ 28 đến tuần 32 là một trong những lần khám quan trọng. Ở giai đoạn này, thai nhi đã phát triển khá hoàn thiện và các cơ quan nội tạng cũng bắt đầu hoạt động ổn định. Vì vậy, việc khám thai thường quy sẽ giúp theo dõi tình trạng của bé và sức khỏe của mẹ.

1.1. Khám lâm sàng

• Đo cân nặng, huyết áp: Kiểm tra cân nặng và huyết áp mẹ bầu để phát hiện sớm các vấn đề như tiền sản giật.
• Đo chiều cao tử cung, vòng bụng: Đánh giá sự phát triển của thai nhi.
• Nghe tim thai: Kiểm tra nhịp tim của bé.
• Kiểm tra dịch âm đạo: Phòng tránh nhiễm trùng âm đạo.
• Tiêm ngừa uốn ván: Tiêm 2 mũi vaccine uốn ván cho mẹ, mỗi mũi cách nhau một tháng và cách ngày dự sinh một tháng để phòng bệnh uốn ván rốn cho thai nhi.

1.2. Xét nghiệm

• Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra đường, protein và các tế bào máu để phát hiện và điều trị các bệnh lý như tiểu đường thai kỳ, nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Xét nghiệm Non – stress test (NST): Đây là xét nghiệm theo dõi nhịp tim của thai nhi trong một khoảng thời gian nhất định nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe.

1.3. Siêu âm thai

• Đo các chỉ số vòng đầu, vòng bụng và chiều dài xương đùi: Đánh giá sự tăng trưởng của thai nhi bằng cách so sánh các chỉ số với biểu đồ tăng trưởng tiêu chuẩn.
• Xác định ngôi thai: Kiểm tra xem bé đã xoay đầu xuống dưới chưa để quá trình sinh được thuận lợi.
• Đánh giá lượng nước ối: Đảm bảo lượng nước ối đủ để bảo vệ bé.
• Kiểm tra nhau thai: Đánh giá chức năng của nhau thai và vị trí bám.
• Siêu âm Doppler: Đánh giá dòng máu qua dây rốn và các mạch máu của thai nhi để đảm bảo bé nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng.

2. Tuần 32 – 36

Tuần thứ 32 đến tuần 36 thai nhi lúc này đã phát triển khá hoàn thiện và chuẩn bị chào đời. Khám thai trong thời điểm này, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ và bé. Mặt khác, bác sĩ cũng sẽ tư vấn thêm về phương pháp sinh, giúp mẹ bầu yên tâm hơn để chuẩn bị cho quá trình vượt cạn.

2.1. Khám lâm sàng

• Bác sĩ sẽ tiến hành đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng. Kiểm tra cổ tử cung, huyết áp, tim mạch, cân nặng,… và các dấu hiệu chuyển dạ sinh con non tháng.
• Bác sĩ sẽ dùng máy nghe tim thai để kiểm tra nhịp tim của bé.

2.2. Xét nghiệm

• Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra, phát hiện và điều trị các bệnh lý như tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp, nhiễm trùng tiết niệu, cơ quan sinh dục.
• Xét nghiệm Non – stress test (NST): Bài kiểm tra để đánh giá sức khỏe của thai nhi và xem bé có nhận đủ oxy, chất dinh dưỡng hay không.

2.3. Siêu âm thai

• Xác định ngôi thai và hướng xoay đầu của thai nhi.
• Kiểm tra nhau thai, độ trưởng thành của bánh nhau và vị trí bám.
• Đo chiều dài xương đùi, vòng đầu, vòng bụng để ước lượng trọng lượng thai.

3. Tuần 36 – 40

Tuần thứ 36 đến tuần thứ 40 là những tuần cuối cùng trong tam cá nguyệt thứ ba mà mẹ bầu cần khám định kỳ. Đây là khoảng thời gian quan trọng vì mẹ bầu có thể sẽ có dấu hiệu chuyển dạ. Vì thế, mẹ bầu cần đến gặp bác sĩ kiểm tra thường xuyên để đảm bảo thai nhi luôn khỏe mạnh. Đồng thời, chẩn đoán và quan sát các biểu hiện chuyển dạ.

3.1 Khám lâm sàng

• Đo chiều cao tử cung, vòng bụng, nghe tim thai.
• Kiểm tra huyết áp của mẹ để phát hiện sớm các vấn đề như tăng, giảm huyết áp.
• Đánh giá độ mở của cổ tử cung, tình trạng nhau thai và nước ối.

3.2 Xét nghiệm

• Xét nghiệm nước tiểu: Phát hiện và kịp thời điều trị các bệnh lý như nhiễm trùng tiết niệu, bộ phận sinh dục, đái tháo đường hay tăng huyết áp thai kỳ.
• Xét nghiệm Non-stress test (NST): Kiểm tra nhịp tim của bé để biết tình trạng sức khỏe và xem xét bé đã nhận đủ oxy hay chưa.
• Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B (GBS): Kiểm tra và đề ra phác đồ điều trị phù hợp đối với các vi khuẩn gây nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh (nếu có).

3.3 Siêu âm thai

• Xác định ngôi thai và hướng xoay đầu của bé đã ở tư thế thuận lợi cho sinh nở hay chưa.
• Kiểm tra lượng nước ối, vị trí bám của nhau thai và độ lớn của bánh nhau.
• Phỏng đoán cân nặng thai dựa vào các chỉ số sinh học của bé như vòng đầu, vòng bụng, chiều dài của xương đùi,…

Lưu ý: Lịch khám thai 3 tháng cuối này chỉ áp dụng cho mẹ bầu có thai kỳ đơn thai, không có các yếu tố nguy cơ kèm theo. Trong trường hợp thai kỳ có nguy cơ cao hoặc các mẹ có dấu hiệu như ra huyết, đau bụng,… thì lịch khám sẽ thay đổi theo chỉ định của bác sĩ.

Các mốc khám thai quan trọng mẹ cần nhớ trong suốt thai kỳ:

• Khám thai lần đầu
• Khám thai 3 tháng đầu

Mục đích khám thai 3 tháng cuối

Khám thai định kỳ 3 tháng cuối là việc vô cùng cần thiết trong thời kỳ mang thai. Đây là giai đoạn các thai phụ cần đi thăm khám nhiều hơn bởi vì:

• Thông qua quá trình thăm khám thai mẹ bầu có thể dễ dàng theo dõi sự phát triển và thay đổi từng ngày của thai nhi qua những lần khám.
• Mẹ bầu có thể phát hiện ra được những dấu hiệu bất thường của thai nhi để có phương pháp can thiệp và chữa trị kịp thời, hiệu quả.
• Khi đi thăm khám tại thời điểm này mẹ bầu sẽ được bác sĩ tư vấn chi tiết về chế độ ăn uống dinh dưỡng, tránh những điều không tốt để thai nhi luôn khỏe mạnh.
• Bác sĩ sẽ đánh giá sức khỏe của mẹ bằng các bài kiểm tra lâm sàng, xét nghiệm,… Dự đoán ngày sinh và lên kế hoạch cho quá trình sinh nở được suôn sẻ và an toàn.
• Kết quả xét nghiệm chỉ đúng trong một khoảng thời gian nhất định. Do đó, mẹ bầu cần phải khám thai định kỳ để theo dõi tình hình sức khỏe của cả mẹ và bé.
• Theo các nghiên cứu cho thấy các thai phụ tuân thủ lịch khám thai thường quy thường có tỷ lệ thai nhi tử vong thấp hơn 5 lần. Đồng thời, tỷ lệ cân nặng của trẻ cũng đúng chuẩn hơn.

Khám thai 3 tháng cuối bao gồm những gì?

Để bác sĩ có thể chẩn đoán được tình trạng sức khỏe một cách chính xác nhất, mẹ bầu cần thực hiện một số kiểm tra, siêu âm và các xét nghiệm khác trong 3 tháng cuối của thai kỳ. Bao gồm:

1. Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B

Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) là một loại vi khuẩn thường gặp ở ruột non, âm đạo và trực tràng của thai phụ. Khi mắc phải bệnh lý này, thai phụ dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm nội mạc tử cung, có khả năng gây sinh non và thai lưu. Đối với thai nhi vi khuẩn GBS sẽ gây ra các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, viêm màng não, viêm phổi,… (1)

Để thực hiện xét nghiệm GBS, bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch âm đạo và hậu môn bằng tăm bông. Sau đó, mẫu sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để kiểm tra. Nếu kết quả dương tính, bác sĩ sẽ đề ra các biện pháp chữa trị và phòng ngừa kịp thời để bảo vệ thai nhi. Ví dụ như tiêm thuốc kháng sinh qua tĩnh mạch khi chuyển dạ, theo dõi chặt chẽ sức khỏe của bé sau sinh,… Nhờ vậy sẽ giúp bảo vệ bé không bị vi khuẩn xâm nhập.

2. Kiểm tra vị trí của em bé

Bác sĩ sẽ xác định tư thế của thai nhi trong bụng mẹ bằng cách kiểm tra vị trí đầu của bé. Qua siêu âm, bác sĩ sẽ quan sát xem bé có xoay đầu xuống tử cung hay không. Nếu là tư thế này thì ngôi thai bình thường (ngôi thai đầu), mẹ bầu có thể sinh nở thuận lợi.

Trường hợp đầu bé nằm ngược hướng với tử cung (ngôi thai mông), bác sĩ sẽ ấn lên bụng mẹ để di chuyển bé sang tư thế đầu hướng xuống. Phương pháp này được gọi là xoay đầu thai nhi ngoài tử cung.

3. Kiểm tra cổ tử cung

Cổ tử cung đóng vai trò như “cổng” ngăn cách giữa tử cung và âm đạo. Việc kiểm tra bộ phận này khi mẹ bầu đi khám thai 3 tháng cuối là vô cùng cần thiết. Từ việc đo chiều dài, độ mở của cổ tử cung bằng ngón tay, bác sĩ có thể đánh giá sự trưởng thành của thai nhi và dự đoán thời điểm sinh.

Ngoài ra, kiểm tra cổ tử cung cũng sẽ giúp phát hiện ra dấu hiệu sinh non, chuyển dạ sớm hay nhiễm trùng,… Nhờ đó, bác sĩ sẽ có biện pháp can thiệp kịp thời để chữa trị và ngăn ngừa sinh non.

4. Xét nghiệm glucose

Xét nghiệm glucose hay xét nghiệm đường huyết, là một phần quan trọng khi khám thai thường quy trong 3 tháng cuối. Bài kiểm tra này giúp phát hiện bệnh đái tháo đường thai kỳ. Đây là bệnh lý thường thấy ở phụ nữ đang mang thai gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ và bé. Chẳng hạn như bệnh cao huyết áp, tiền sản giật ở mẹ và bệnh vàng da, hạ đường huyết ở em bé. (2)

Kiểm tra glucose thường được thực hiện vào khoảng tuần thứ 24-28 của thai kỳ. Mẹ bầu sẽ uống một chất lỏng có đường, sau đó bác sĩ sẽ lấy máu để đo lượng đường trong máu.

5. Xét nghiệm Non-stress test

Non-stress test (NST) là xét nghiệm thường được thực hiện để bác sĩ đánh giá sức khỏe của thai nhi. Xét nghiệm này giúp theo dõi nhịp tim của bé và xem xét xem bé có nhận đủ oxy, chất dinh dưỡng từ mẹ hay không. Bên cạnh đó, xét nghiệm Non-stress test cũng giúp mẹ phát hiện sớm các nguy cơ như chậm phát triển trong tử cung, suy thai, thiếu oxy,…

Xét nghiệm này rất đơn giản và không gây đau nên mẹ bầu đừng quá lo lắng. Các mẹ chỉ cần nằm ngả lưng trên giường, một dây đai sẽ đặt quanh bụng để đo nhịp tim của thai nhi và chuyển động của bé.

6. Siêu âm thai

Siêu âm thai là một kỹ thuật y tế sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh của thai nhi bên trong bụng mẹ. Hình ảnh này giúp bác sĩ có thể thấy rõ hình dạng và vị trí của bé trong tử cung. Nhờ đó, bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của bé, lượng nước ối để chuẩn bị tốt khi mẹ bầu chuyển dạ sinh con. Đặc biệt, đối với những trường hợp phụ nữ mang thai có nguy cơ cao có thể thực hiện nhiều lần siêu âm trong tam cá nguyệt thứ ba để đảm bảo an toàn sức khỏe cho cả 2 mẹ con.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được trang bị hệ thống máy siêu âm hiện đại hàng đầu, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế trong chẩn đoán hình ảnh. Đặt lịch khám ngay để được trải nghiệm dịch vụ chăm sóc sức khoerm thai sản chất lượng, uy tín tại đây.

7. Xét nghiệm nước tiểu

Nước tiểu được xem là “gương phản chiếu” của nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là thận. Xét nghiệm nước tiểu sẽ giúp mẹ bầu phát hiện ra những bệnh lý nguy hiểm, chẳng hạn như viêm nhiễm đường tiết niệu, đái tháo đường, tiền sản giật, sỏi thận, viêm cầu thận,…

Khi lấy mẫu nước tiểu, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra màu sắc, độ trong, độ pH, tỷ trọng và các thành phần khác trong đó. Nếu kết quả có vấn đề, bác sĩ sẽ báo với mẹ bầu để có biện pháp chữa trị phù hợp.

Một số lưu ý khi khám thai 3 tháng cuối

Để quá trình khám thai định kỳ 3 tháng cuối được suôn sẻ và thuận lợi hơn, mẹ bầu nên lưu ý một số điều sau đây: (3)

• Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ: Mẹ bầu đừng quên mang theo sổ khám thai, kết quả các xét nghiệm trước đó. Đối với các mẹ có tham gia bảo hiểm y tế, bảo hiểm thai sản thì cần đem giấy xác nhận khám thai để được hưởng các chế độ hỗ trợ.
• Thăm khám đúng lịch hẹn: 3 tháng cuối của thai kỳ rất quan trọng, vì vậy các mẹ nên tuân thủ theo đúng lịch hẹn để không bỏ lỡ những kiểm tra, xét nghiệm có tính sàng lọc nguy cơ cao trong thai kỳ.
• Chăm sóc cơ thể: Mẹ bầu nên tắm rửa và vệ sinh cơ thể trước khi đi khám định kỳ, nhất là vùng nhạy cảm. Các mẹ có thể dùng băng vệ sinh hằng ngày ở những tuần cuối thai kỳ để vùng kín luôn khô thoáng và sạch sẽ.
• Mặc quần áo thoải mái: Để không gây gò bó, khó chịu khi thăm khám, thai phụ nên chọn những trang phục rộng rãi, mềm mại như đầm bầu, áo thun cotton, giày bata. Điều này giúp mẹ bầu dễ mặc vào khi đi khám, siêu âm và xét nghiệm.
• Chế độ ăn uống: Trước khi đi khám định kỳ, mẹ bầu cần tránh dùng các loại đồ uống, sản phẩm có chứa chất kích thích như rượu, bia, cà phê, nước ngọt, thuốc lá,… Nếu hôm đó có xét nghiệm đường huyết, các mẹ nên nhịn đói theo yêu cầu của bác sĩ để không làm sai lệch kết quả. Riêng với siêu âm hình thái học 4D, mẹ bầu có thể ăn bánh, uống sữa để tránh mất sức khi chờ đợi.

• Tiểu tiện trước khi siêu âm thai kỳ: Trong thời kỳ tam cá nguyệt thứ ba, mẹ bầu cần đi tiểu trước khi bước vào phòng siêu âm. Việc này sẽ làm trống bàng quang của mẹ, giúp quan sát em bé trong bụng mẹ bầu dễ hơn.
• Cập nhật tình trạng sức khỏe: Thẳng thắn chia sẻ với bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại hay có các dấu hiệu bất thường như đau bụng, ra huyết, phù nề,… hay không.
• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, vận động hay dùng thuốc.

Khám thai 3 tháng cuối là việc vô cùng quan trọng giúp theo dõi, bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé. Hy vọng rằng với những chia sẻ trên, mẹ bầu có thể nắm rõ lịch khám thai 3 tháng cuối thai kỳ một cách chính xác nhất. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào cần được giải đáp thêm, mẹ có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia giỏi hỗ trợ.