U xơ cơ tử cung (UXCTC) là những khối u phụ khoa phổ biến, với tỷ lệ hiện mắc từ 70% đến 80% phụ nữ sau tuổi 50. Đây là bệnh lành tính khá phổ biến ở phụ nữ, thường tiến triển thầm lặng. Chính vì vậy, thông tin xoay quanh các cách điều trị u xơ tử cung hiệu quả và mới nhất hiện nay cũng được rất nhiều chị em quan tâm.
U xơ tử cung là tình trạng tăng sinh lành tính ở lớp cơ trơn và mô liên kết của tử cung, dẫn đến hình thành khối u ở lớp cơ tử cung. Đây là căn bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh nở, phụ nữ bước sang tiền mãn kinh hoặc mãn kinh. Thống kê cho thấy, khoảng 70-80% phụ nữ từ 50 tuổi trở lên có u xơ tử cung. (1)
Bệnh được chia làm 3 nhóm: nhóm khối u nằm dưới thanh mạc, nhóm khối u nằm trong cơ tử cung và nhóm khối u ở dưới niêm mạc. Đa số trường hợp bệnh không gây triệu chứng.
Tùy vào vị trí, kích thước và số lượng khối u mà người bệnh có thể gặp các triệu chứng như trằn đau, chảy máu tử cung bất thường, chèn ép vùng chậu và các cơ quan nội tạng xung quanh.
Đối với nhóm u xơ tử cung dưới niêm mạc có thể gây rong kinh (kỳ kinh nguyệt kéo dài trên 8 ngày), cường kinh (lượng kinh trong một chu kỳ trên 80ml), băng kinh (xuất huyết âm đạo rất nhiều trong một khoảng thời gian ngắn).
Khối u xơ cổ tử cung dưới niêm mạc còn là một trong những nguyên nhân gây thiếu máu, thiếu sắt ở phụ nữ. Tuy nhiên, việc mất máu trùng với kỳ kinh nên chị em khó nhận biết. Nếu không được kiểm soát, trường hợp thiếu máu nặng và nghiêm trọng có thể dẫn đến tình huống phải truyền máu cấp cứu, đe dọa nguy hiểm đến tính mạng. Đây cũng là nguyên nhân khiến phụ nữ khó mang thai hoặc mang thai nhưng dễ sảy thai, sinh non.
Cần làm gì khi được chẩn đoán mắc u xơ tử cung khi mang thai?
Đối với nhóm u xơ tử cung dưới thanh mạc không triệu chứng, khối u sẽ âm thầm to dần lên và chèn ép nhiều cơ quan trong ổ bụng và gây ứ nước ở thận. Nếu không can thiệp xử trí sớm, khối u xơ có thể gây suy thận và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác.
Đa số trường hợp u xơ tử cung là lành tính ngoại trừ số ít trường hợp bệnh tiến triển thành ác tính. Do đó, nếu được phát hiện sớm ở giai đoạn đầu khi chưa có các triệu chứng rõ ràng, tỷ lệ chữa khỏi bệnh lên đến 100%.
Với những trường hợp phát hiện bệnh muộn hơn, vẫn có thể chữa trị nhưng tỷ lệ khỏi bệnh chỉ còn khoảng 80-90%. Chưa kể đến, một số trường hợp chị em phải sử dụng thuốc nội tiết và thăm khám thường xuyên để ngăn ngừa khối u tái phát.
Thông thường, u xơ tử cung không gây triệu chứng bất thường thì không cần điều trị. Chỉ những trường hợp bệnh gây ra triệu chứng khó chịu, diễn tiến ác tính đe dọa sức khỏe bệnh nhân cần can thiệp loại bỏ ngay khối u xơ. (2)
Chị em cần đến ngay bệnh viện khi gặp các triệu chứng bất thường như:
U xơ tử cung có thể được điều trị bằng phương pháp chỉ theo dõi, điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật cắt u xơ tử cung. Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ có tư vấn và chỉ định phương pháp nào phù hợp với bệnh nhân. Các yếu tố cần cân nhắc khi điều trị gồm:
Các phương pháp điều trị sẽ được chỉ định khi u xơ tử cung gây ra các triệu chứng phiền toái, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh. Sau khi cân nhắc các yếu tố kể trên, bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định bệnh nhân cách chữa u xơ tử cung hiệu quả (3). Có thể là:
Là phương pháp sử dụng thuốc chứa nội tiết sinh dục để ức chế sự rụng trứng, khiến buồng trứng tạm thời không sản sinh ra nội tiết tố nữ Estrogen là “nguồn dinh dưỡng chính” nuôi khối u xơ. Sau một khoảng thời gian dùng thuốc, khối u xơ sẽ mất đi chất dinh dưỡng, teo nhỏ và biến mất. (4)
Các loại thuốc bác sĩ có thể kê toa gồm:
Các thành phần có trong thuốc tránh thai có vai trò ức chế khả năng rụng trứng, kiểm soát nội tiết tố nữ Estrogen, từ đó kiểm soát sự phát triển của khối u xơ. Ngoài ra, thuốc tránh thai khi kết hợp với một số loại thuốc kháng sinh khác còn giúp điều trị hiệu quả tình trạng rong kinh do u xơ tử cung gây ra.
Thường được chỉ định cho những trường hợp bệnh gây triệu chứng đau. Bên cạnh đó, thuốc còn giúp giảm kích thước của khối u xơ, và là biện pháp cải thiện tình trạng cường kinh và ngừa thai hiệu quả.
Hai nhóm thuốc này có tác dụng giảm triệu chứng đau, tăng cường hấp thu chất sắt cải thiện tình trạng thiếu máu ở bệnh nhân u xơ tử cung. Thêm vào đó, thuốc còn điều trị hiệu quả những trường hợp khối u xơ kích thước to, chèn ép lên các cơ quan nội tạng gần đó gây ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt, cường kinh, rong kinh…
Khuyến cáo, chị em không nên tự ý mua thuốc và sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Điều trị nội khoa bằng thuốc chỉ là cách chữa u xơ tử cung tạm thời, có tác dụng làm khối u xơ nhỏ hơn để chuẩn bị cho cuộc phẫu thuật u xơ tử cung được hiệu quả hơn. Chính vì thế, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả.
Trong những trường hợp u xơ tử cung gây triệu chứng nặng nề mà điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phẫu thuật loại bỏ khối u xơ ngay lập tức.
Có nhiều cách phẫu thuật hiệu quả u xơ tử cung như bóc tách khối u xơ, cắt bỏ tử cung bán phần hoặc toàn phần bằng hình thức mổ mở bụng hoặc mổ nội soi. Tùy vào tình trạng khối u, kích thước và vị trí khối u, nguyện vọng điều trị của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có chỉ định phương pháp phù hợp.
Bác sĩ sẽ thực hiện tiểu phẫu để bóc tách u xơ tử cung, sau đó loại bỏ khối u xơ, bảo tồn các mô còn lại của tử cung. Do đó, phương pháp này phù hợp cho trường hợp bệnh nhân muốn bảo toàn tử cung, có nguyện vọng mang thai và sinh con trong tương lai. Tuy nhiên, hạn chế của phương pháp này là điều trị u xơ tử cung không triệt để, có nguy cơ tái phát bệnh. (5)
Khi có chỉ định mổ u xơ tử cung, tùy vào loại u, số lượng, kích thước và vị trí mà có 2 hình thức thực hiện phẫu thuật, gồm:
So với mổ mở bụng, phương pháp mổ nội soi sẽ ít gây mất máu, thời gian nằm viện ngắn hơn, người bệnh nhanh hồi phục hơn, tỷ lệ biến chứng và nguy cơ bị dính buồng tử cung sau phẫu thuật cũng thấp hơn.
Phẫu thuật cắt bỏ bán phần hoặc toàn bộ tử cung được chỉ định cho những trường hợp khối u xơ quá lớn, gây nhiều biến chứng nặng nề cần giải quyết triệt để. Tuy nhiên, khi cắt bỏ toàn bộ tử cung đồng nghĩa với việc chị em không còn khả năng mang thai và sinh con. Do đó, chị em cần cân nhắc thật kỹ trước khi chọn lựa phương pháp này.
Tương tự như phẫu thuật bóc tách khối u xơ, phẫu thuật cắt tử cung cũng có 2 hình thức thực hiện:
Đối với phương pháp cắt bỏ tử cung để điều trị u xơ tử cung, bác sĩ sẽ có cân nhắc giữ lại buồng trứng và cổ tử cung. Tùy theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe và các bệnh lý đi kèm mà bác sĩ sẽ có hướng dẫn theo dõi định kỳ sau mổ. Chị em cần tuân thủ chặt chẽ lịch khám được hướng dẫn.
Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chuyên tiếp nhận điều trị nhiều trường hợp phụ nữ mắc bệnh phụ khoa nguy hiểm, trong đó có u xơ tử cung kích thước lớn. Mới đây, các bác sĩ Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM vừa tiếp nhận điều trị một trường hợp bệnh nhân Nguyễn Thị Minh (46 tuổi, ngụ tỉnh Tiền Giang) có khối u xơ nặng 3,2kg – tương đương một thai nhi đủ tháng.
Kết quả siêu âm cho thấy, chị Minh có khối u xơ kích thước lớn nằm dưới lớp thanh mạc, chèn ép nhiều cơ quan lân cận như thận, bàng quang, đại tràng, trực tràng gây ra tình trạng thận phải bị ứ nước độ 3 và niệu quản giãn.
Xét thấy bệnh nhân lớn tuổi, đã có con, không còn nguyện vọng sinh con nên bác sĩ chỉ định cắt bỏ toàn bộ tử cung để ngăn chặn tình trạng bệnh tái phát. Sau 2 giờ phẫu thuật, khối u nặng 3,2kg được đưa ra khỏi cơ thể bệnh nhân. Bệnh nhân phải cắt bỏ toàn bộ tử cung bị xơ hóa nhưng bảo tồn được 2 buồng trứng, không ảnh hưởng các cơ quan nội tạng lân cận, giải quyết triệt để khối u, xóa hẳn các triệu chứng bệnh gây hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị u xơ tử cung khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu điểm và hạn chế nhất định. Chính vì thế, chị em nên thăm khám để có kết quả chẩn đoán chính xác, dựa vào đó bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp, hiệu quả nhất.
Thời gian vết mổ lành, người bệnh hồi phục sẽ phụ thuộc vào hình thức thực hiện phẫu thuật là mổ mở bụng hay mổ nội soi.
Về cơ bản, phương pháp phẫu thuật nội soi cho thời gian hồi phục nhanh hơn so với phẫu thuật mổ mở bụng.
Để quá trình phẫu thuật điều trị u xơ tử cung diễn ra thuận lợi và cho hiệu quả cao, chị em cần ghi nhớ những lưu ý sau:
Chế độ chăm sóc sau mổ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian lành vết mổ và thời gian hồi phục của người bệnh.
Sau phẫu thuật, chị em nên xây dựng và áp dụng một chế độ dinh dưỡng khoa học. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn, hướng dẫn chế độ dinh dưỡng phù hợp để giúp vết mổ nhanh lành, cũng như ngăn ngừa được khối u xơ tái phát.
Tham khảo: Sau mổ u xơ tử cung nên ăn gì, kiêng gì?
Sau khi mổ, chị em không nên nằm im một chỗ, thay vào đó nên vận động nhẹ nhàng để giúp khí huyết lưu thông và tinh thần sảng khoái hơn. Đồng thời, việc tập luyện còn giúp tăng sức đề kháng của cơ thể, giúp người bệnh nhanh hồi phục. Chị em có thể tham khảo những bộ môn nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, thiền…
Chị em nên có chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi phù hợp. Trong thời gian đầu sau mổ, chị em nên mặc quần áo thoải mái, chất liệu thông thoáng, không mặc quần áo chật. Chú ý vệ sinh vùng kín sạch sẽ hàng ngày, kiêng quan hệ tình dục trong thời gian này.
Một tinh thần mệt mỏi, tâm lý tiêu cực có thể ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của bệnh nhân. Do đó, sau phẫu thuật chị em cần cố gắng duy trì tinh thần vui vẻ, thoải mái để cơ thể giàu năng lượng, khỏe khoắn, nhờ đó quá trình hồi phục cũng nhanh hơn.
Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi, có nhiều năm kinh nghiệm điều trị bệnh lý phụ khoa phức tạp, điều trị hiệu quả bệnh lý, bảo tồn khả năng sinh sản và thiên chức “làm mẹ” của chị em phụ nữ, giúp chị em sống vui khỏe và trọn vẹn hạnh phúc.
Để được tư vấn và đặt lịch khám với các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị em vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp chị em nắm được những cách điều trị u xơ tử cung hiện nay. Lưu ý mỗi phương pháp đều có ưu, nhược điểm nhất định, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn, hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất!