Dây chằng nhân tạo là vật liệu thay thế các dây chằng đã bị đứt. Trải qua ba thế hệ, dây chằng nhân tạo đã được cải tiến rất nhiều để mang lại sự an tâm và rút ngắn phục hồi nhanh cho người bệnh, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
Dây chằng nhân tạo (Ligament Augmentation Reconstruction System – LARS) được sử dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt là trong giới chơi thể thao. Ở Úc, từ năm 2004 đến 2021, số lượng người bệnh thay dây chằng nhân tạo lên đến 23.000 ca, phần lớn là các vận động viên, cầu thủ.
Dây chằng nhân tạo đầu tiên ra đời vào năm 1952, đến nay đã có 3 thế hệ:
Vì thế, người bệnh có thể thoải mái vận động mà không lo tình trạng đứt dây chằng tái phát.
Ngoài ra, khu vực đầu trong đường hầm xương ở lồi cầu và mâm chày được bện bởi một dải polyethylene với hình dạng tổ ong sẽ giúp xương mọc nhanh hơn, bám vào sợi polyethylene nhiều hơn. Qua đó, quá trình phục hồi của cơ thể sẽ được rút ngắn đáng kể, khớp gối cũng trở nên linh động hơn. Đây là loại dây chằng đang được áp dụng rộng rãi cho người bệnh có nhu cầu tái tạo dây chằng tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
So với các mảnh ghép tự thân và mảnh ghép đồng loại, dây chằng nhân tạo sở hữu các ưu điểm nổi trội như:
Những biến chứng có khả năng xảy ra ở dây chằng nhân tạo là bị đứt ở vị trí cố định nơi 2 đầu xương, mòn ở các vị trí neo cố định, viêm màng hoạt dịch, mất ổn định tái phát, tiêu xương và tràn dịch mạn tính. Những biến chứng này có tỉ lệ rất nhỏ và sẽ không xuất hiện ngay sau phẫu thuật hoặc sau một thời gian ngắn. Một số trường hợp bắt đầu xuất hiện biến chứng sau mười năm phẫu thuật. (1)
90% người bệnh đứt dây chằng đều có thể áp dụng được phương pháp thay dây chằng nhân tạo. Tuy nhiên, bác sĩ có thể không chỉ định thay dây chằng nhân tạo khi:
Người bệnh tổn thương dây chằng khi đến thăm khám sẽ được chỉ định chụp X-quang (loại trừ các gãy xương tại vùng khớp gối) và chụp MRI (đánh giá dây chằng và những tổn thương liên quan khác). Ngoài việc tiến hành chẩn đoán hình ảnh chuyên biệt cho khớp gối, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện nghiệm pháp Lachman nhằm kiểm tra tình trạng nguyên vẹn của dây chằng.
Phần lớn tình trạng đứt dây chằng đầu gối hoàn toàn đều có tiên lượng kém khi không được can thiệp phẫu thuật. Sau khi gặp chấn thương, nhiều người bệnh không thể quay trở lại chơi các môn thể thao yêu thích. Một số trường hợp khác có thể bị lỏng khớp gối nhiều, teo cơ đùi, thoái hóa khớp gối sớm và thậm chí không thể bước đi bình thường. Vì thế, nếu có nhu cầu quay trở lại chơi thể thao hoặc làm các công việc yêu cầu hoạt động nhiều ở khớp gối, người bệnh sẽ cần can thiệp phẫu thuật.
Các phương pháp khâu nối thường không được áp dụng khi đứt dây chằng, vì không mang lại hiệu quả theo thời gian. Khi dây chằng bị đứt, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật tái tạo dây chằng. Trong đó, phẫu thuật tái tạo dây chằng với dây chằng nhân tạo (LARS) mang lại nhiều ưu điểm vượt trội như rút ngắn thời gian phục hồi, ít biến chứng, khớp gối linh động hơn so với các phương pháp khác.
Phẫu thuật tái tạo dây chằng bằng dây chằng nhân tạo được thực hiện tương tự phương pháp phẫu thuật nội soi xâm lấn tối thiểu (All Inside). Để đưa dây chằng nhân tạo vào đúng vị trí, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một đường nhỏ trên da và khoan tạo đường hầm xương chày từ bên trong thông qua kỹ thuật nội soi.
Dây chằng nhân tạo được kéo vào trong đường hầm đi qua vị trí dây chằng bị đứt. Khi đã vào đúng vị trí, dây chằng nhân tạo được bao phủ bởi các mô tự nhiên và được cố định bằng hai vít titan. Trong suốt quá trình phẫu thuật, các thao tác tái tạo dây chằng luôn được kiểm tra dưới kết quả nội soi. Thời gian phẫu thuật dự kiến kéo dài từ 30 phút đến 1 tiếng. Hiện phương pháp này vẫn đang được áp dụng thường quy tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Khi nằm viện, chương trình phục hồi chức năng sẽ được bắt đầu vào ngày phẫu thuật, tiếp tục mỗi ngày cho tới khi người bệnh xuất viện. Chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hỗ trợ bạn đẩy nhanh tiến trình phục hồi bằng các phương pháp kiểm soát đau, sưng và liệu pháp chườm lạnh có áp lực, đồng thời tiến hành sớm việc vận động khớp gối không gây đau bằng máy tập khớp gối thụ động liên tục. Người bệnh cũng sẽ được hướng dẫn cách bảo vệ dây chằng nhân tạo thông qua những bài tập tăng sức mạnh cơ tứ đầu, tập luyện di chuyển và lên xuống cầu thang với nạng.
Bạn được phép chịu một phần sức nặng lên chân phẫu thuật, không cần dùng nẹp gối trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Bác sĩ sẽ đánh giá lại bệnh nhân sau mỗi 2 tuần để đánh giá mức độ hồi phục, có thể sẽ sử dụng thêm phương pháp tiêm PRP (huyết tương giàu tiểu cầu) để cung cấp thêm nguyên liệu nuôi dây chằng mới. Bệnh nhân sẽ được cung cấp bài tập mới mỗi 2 tuần để phù hợp với quá trình hồi phục.
Người bệnh cần duy trì chương trình phục hồi chức năng để bảo vệ dây chằng mới trong suốt quá trình phục hồi, giúp giảm đau, đảm bảo hồi phục sớm khả năng vận động, sức mạnh cơ, toàn bộ chức năng của khớp gối cùng khả năng hoạt động độc lập. Thông qua việc luyện tập thăng bằng và dáng đi, người bệnh sẽ có cơ hội quay trở lại những hoạt động thể thao ở cường độ như trước đây một cách nhanh chóng và an toàn.
Dây chằng nhân tạo là cải tiến y khoa vượt bậc, giúp cho người bệnh sớm quay trở lại các sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt là hoạt động thể thao. Tương tự các loại mảnh ghép khác, dây chằng nhân tạo cũng có các ưu và nhược điểm riêng. Vì thế, bác sĩ sẽ phải cân nhắc kỹ càng dựa trên nhu cầu, đặc điểm tổn thương và khả năng chấp nhận chi phí của mỗi người bệnh để đưa ra chỉ định điều trị phù hợp.
Vào 20:00 thứ Năm 4/11/2021, ThS.BS Trần Anh Vũ (Phó giám đốc TT Chấn thương chỉnh hình, Trưởng đơn vị Y học thể thao) và BS.CKI Phạm Quang Thanh Long (Trưởng khoa Phục hồi chức năng, TT Chấn thương chỉnh hình) sẽ livestream và tư vấn sức khỏe cộng đồng, với chủ đề “Dây chằng nhân tạo” trực tiếp trên Fanpage/YouTube Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Fanpage/YouTube TT Chấn thương chỉnh hình Tâm Anh, Jex – Chuyên gia cơ xương khớp, Nutrihome – Trung tâm Dinh dưỡng – Y học Vận động.
Hai chuyên gia Chấn thương chỉnh hình sẽ trả lời trực tiếp tất cả các thắc mắc về dây chằng nhân tạo (LARS) và những phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng; cũng như đưa ra các tư vấn cộng đồng chăm sóc sức khỏe Cơ xương khớp mùa dịch một cách hiệu quả nhất.
Khách hàng nếu quan tâm đến những vấn đề Cơ Xương Khớp cho bản thân và gia đình có thể đặt lịch khám online với các chuyên gia của khoa Cơ xương khớp tại đây: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham
Các chuyên gia hàng đầu, bác sĩ giỏi của Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình và khoa Cơ xương khớp sẽ trực tiếp thăm khám 1:1 (1 người bệnh và 1 bác sĩ), tất cả các vấn đề cơ xương khớp cho trẻ em, người lớn… Hình thức khám online hiện tại là hoàn toàn toàn MIỄN PHÍ. Bác sĩ sẽ thăm khám bệnh online trên các nền tảng phổ biến Zalo/Zoom/Meet/Viber.
Khách hàng quan tâm có thể đăng ký thăm khám online bằng các cách sau:
Gọi tổng đài 0287 102 6789 (TP HCM) hoặc 1800 6858 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Khoa Cơ xương khớp – BVĐK Tâm Anh với các chuyên gia cơ xương khớp luôn sẵn sàng đồng hành cùng khách hàng, tư vấn các phương pháp điều trị phù hợp để giúp khách hàng nhanh chóng vượt qua những vấn đề cơ xương khớp, cải thiện chất lượng cuộc sống.
