Đau lưng không cúi được là một triệu chứng phổ biến, báo hiệu cho sự tổn thương của cột sống bởi đa dạng yếu tố. Bệnh phát triển từ những cơn đau gián đoạn, có thể tự hết mà không cần điều trị. Tuy nhiên, cột sống tổn thương trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng lớn đến chức năng hoạt động ở người, trực tiếp hạn chế những hoạt động hằng ngày của người bệnh. Đi kèm là những rủi ro mắc các bệnh xương khớp nghiêm trọng hơn nếu không điều trị đau lưng không cúi được kịp thời.
Đau lưng không cúi được là cơn đau thắt ở vùng lưng khiến người bệnh không thực hiện được động tác cúi gập người xuống. Đây được biết là một dấu hiệu rõ ràng nhất của cột sống bị tổn thương. Bên cạnh đó, bệnh còn tiềm ẩn những nguy cơ bệnh lý xương khớp khác, nguy hiểm hơn mà người bệnh có thể mắc phải trong tương lai. Đặc biệt là đối với người lớn tuổi, tạo áp lực lên cột sống người và người có bệnh sử bị chấn thương cột sống. (1)
Cột sống là một cấu trúc quan trọng của cơ thể, đóng vai trò liên kết các phần trong hệ thống cơ xương ở người. Cấu trúc của cột sống hình chữ S. Đường cong thực hiện việc tiếp nhận các chấn động đến cơ thể người và bảo vệ cột sống khỏi tổn thương. Cột sống giúp người thực hiện các hoạt động gồm ngồi, đi, đứng, vặn và uốn cong người. Vì vậy, khi cột sống trực tiếp bị thương hoặc ảnh hưởng từ các chấn thương ở vùng lân cận, sẽ giảm chức năng cột sống, đặc biệt là các hoạt động, cúi, gập duỗi, vặn và uốn cong.
Người bệnh sẽ gặp những triệu chứng của bệnh đau lưng không cúi xuống được, điển hình là những cơn co thắt hoặc căng cơ cường độ nặng khi bạn thực hiện hành động cúi xuống. Cơn đau có thể kéo dài liên tục hoặc ngắt quãng tùy tình trạng bệnh ở mỗi người.
Bệnh là một dấu hiệu cho sự tổn thương của cột sống của người bệnh. Khi cột sống chịu tổn thương, những tư thế tạo áp lực lớn lên cột sống sẽ bị căng thẳng, nhất là vị trí lưng dưới. Ở một số trường hợp nặng, cơn đau lưng dưới cũng sẽ xuất hiện khi người bệnh ngồi xuống, đứng dậy hoặc trở về tư thế thẳng lưng sau khi cúi người về phía trước.
Người bệnh được khuyến cáo tự quan sát và đánh giá mức độ nghiêm trọng của cơn đau để có thể loại bỏ các trường hợp thoát vị đĩa đệm hoặc các chấn thương lưng khác.
Thoái hóa cột sống L4 – L5 thường xảy ra hai đối tượng chính là người lớn tuổi thuộc giai đoạn lão hóa cơ xương tự nhiên và người hoạt động lưng với tần suất nhiều. Thoái hóa cột sống là hiện tượng hình thành gai xương xung quanh đốt sống. Từ đó, gây ra triệu chứng đau nhức và giảm khả năng hoạt động, bao gồm khả năng cúi gập người xuống. (2)
Chấn thương là nguyên nhân tạo ra tổn thương trực tiếp cho cột sống. Bị đau lưng không cúi được là vì cột sống bị tổn thương, từ đó hạn chế chức năng di chuyển ở người. Trong đó, chấn thương đột ngột là nguyên nhân hàng đầu gây ra tổn thương nhanh nhất đến cột sống hoặc bất cứ vị trí cơ xương nào khác.
Hoạt động sai tư thế là nguyên nhân dẫn đến chấn thương, ảnh hưởng lớn đến vùng cột sống. Hoạt động sai tư có thể xảy ra từ các thói quen các hoạt động hàng ngày đến việc chơi thể thao chuyên nghiệp sai tư thế.
Những hoạt động thường bị sai tư thế có thể gây chấn thương đột ngột, chủ yếu là trong thể thao. Hoặc cũng có thể là các thói quen sai tư thế, tác động xấu dần dần lên cột sống và chức năng cột sống. Từ đó, dẫn đến cơn đau lưng không cúi được. Các hoạt động hằng ngày sẽ làm giảm chức năng cột sống theo thời gian ngồi:
Vận động quá sức là một cách tạo áp lực lớn lên cột sống, hoặc lạm dụng cột sống sẽ khiến cột sống bị quá tải, từ đó ảnh hưởng xấu đến chức năng của cột sống.
Cụ thể, khi người vận động quá sức sẽ khiến cột sống bị quả tải, tăng cao rủi ro suy yếu xương và nhạy cảm với các va đập đột ngột. Ở trạng thái này, cột sống rất dễ bị bong gân, gãy xương hoặc nặng hơn phá cơ.
Vận động quá sức cũng gây ra sự chênh lệch đáng kể giữa mô xương phân hủy và mô xương tích lũy do hormone cortisol xuất hiện trong máu. Đây là tiền đề của các bệnh lý rạn nứt xương, loãng xương và gãy xương.
Tất cả những bệnh lý, ảnh hưởng từ việc vận động quá sức khiến cột sống quá tải đều là nguyên nhân của những cơn đau lưng không cúi được. Chính vì vậy, một chương trình luyện tập phù hợp với thể trạng của từng cá nhân là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức khỏe xương cột sống.
Thoát vị đĩa đệm lưng là hiện tượng nhân chất nhầy đĩa đệm thoát ra khỏi vị trí vòng sợi ban đầu và gây chèn ép vào ống sống, rễ dây thần kinh. Từ đó, gây ra các cơn đau cột sống.
Thoát vị đĩa đệm lưng là hậu quả đến từ những thói quen không lành mạnh hàng ngày, tác động xấu đến cột sống. Điển hình là vận động thường xuyên, quá sức và sai tư thế. Thoát vị đĩa đệm lưng cũng có thể do chấn thương đột ngột hoặc tái lại nhiều lần gây nên. Những cơn đau do chất nhầy đĩa đệm chèn lên ống sống và rễ thần kinh là nguyên nhân trực tiếp gây các cơn đau lưng và hạn chế phạm vi hoạt động của cột sống, bao gồm đau lưng không cúi được.
Có 5 loại trượt đốt sống lưng đến từ những nguyên nhân khác nhau như bẩm sinh, thoái hóa, chấn thương hoặc bệnh lý. Trượt đốt sống thắt lưng là trường hợp phổ biến nhất. Bệnh gây ra những khó khăn nhất định trong đi lại hoặc khi người bệnh phải đứng trong thời gian dài.
Người bị trượt đốt sống thắt lưng sẽ có những cơ đau nhất định, đặc biệt là cơn đau thắt lưng. Từ đó việc cúi xuống cũng sẽ tạo ra cơn đau khiến người bệnh khó có thể thực hiện được.
Tương tự như trường hợp đau thắt lưng ở trượt đốt sống thắt lưng. Người bị đau thắt lưng với những lý do khác nhau sẽ gặp nhiều bất tiện khiến không thể hoặc hạn chế đáng kể hoạt động đi lại. Đau lưng không cúi được là một ảnh hưởng điển hình mà đau thắt lưng có thể gây ra cho người bệnh.
Căng cơ lưng là hiện tượng cơ bắp bị suy yếu dần khi dây chằng ở cột sống bị căng ra quá mức. Vì căng cơ lưng đến từ sự căng thẳng cột sống và các dây chằng ở khu vực này, người bệnh sẽ cảm thấy những cơn đau cứng ở vùng lưng. Đây là sự suy giảm chức năng ở cột sống.Đây là một trong những triệu chứng để người bệnh có thể tự chẩn đoán được tình trạng tổn thương ở cột sống của mình.
Căn nguyên của đau thần kinh tọa, hệ lụy của những tình trạng bất thường của xương khớp và thoát vị đĩa đệm, là sự chèn ép rễ thần kinh.
Đau thần kinh tọa phát ra những cơn đau truyền dọc theo các đường dây thần kinh tọa, cụ thể là từ lưng xuống đến mông. Các cơn đau này được nhận biết là đau rát và kim đâm. Tùy vào mức độ chèn ép rễ thần kinh mà cường độ cơn đau của từng người bệnh sẽ khác nhau. Tuy nhiên, cơn đau từ vị trí thắt lưng kéo xuống mông và chân là nguyên nhân cản trở những hoạt động ngày thường. Người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn trong đi lại và những hoạt động yêu cầu tạo áp lực lên cột sống và vị trí bị chèn ép rễ thần kinh. Vì vậy, tình trạng này cũng có thể xảy ra với người bệnh đau thần kinh tọa.
Viêm cột sống dính khớp phổ biến ở độ tuổi 20 – 40, và nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn gấp 3 lần nữ giới.
Bệnh được chia làm 3 loại chính: Viêm cột sống dính khớp thể trục, viêm cột sống dính khớp không có tổn thương X-quang và viêm cột sống dính khớp thể ngoại vi. Viêm cột sống dính khớp có triệu chứng điển hình là đau lưng. Vì đây là bệnh điển hình của các nhóm bệnh lý viêm khớp và viêm cột sống, các triệu chứng cũng sẽ là những cơn đau điển hình của sự viêm sưng khớp và cột sống.
Viêm cột sống dính khớp sẽ hạn chế phạm vi chuyển động của lưng bởi những cơn đau, trong đó gồm đau lưng không cúi được.
Đau xương cụt là hậu quả những hoạt động làm tổn hại đến xương cột sống, kéo dài tạo thành cơn đau. Người bệnh sẽ cảm nhận được cơn đau rõ nhất khi ngồi xuống hoặc đứng lên.
Bệnh gây ra các triệu chứng khác như mất cảm giác, yếu cơ. Từ đó cũng khiến người bệnh khó khăn trong hoạt động hằng ngày vì cơn đau nhói sẽ xuất hiện khi cột sống và vùng xương cụt chịu áp lực. Đau xương cụt không hoàn toàn khiến người bệnh đau lưng không cúi xuống được. Nhưng cơn đau cũng sẽ khiến người bệnh thực hiện các hoạt động cúi gập, vặn người khó khăn và đau đớn hơn bình thường.
Bệnh nhân cần đến bác sĩ khi bệnh kéo dài và không đáp ứng các cách điều trị tại nhà. Đau lưng không cúi được có thể tự điều trị tại nhà bằng cách tập luyện và sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, nếu người bệnh có những cơn đau thắt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động hằng ngày thì người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả hơn. (3)
Ngoài ra, trường hợp cơn đau kéo dài quá lâu và không có dấu hiệu thuyên giảm, thuyên giảm không đáng kể, người bệnh cũng cần đến gặp bác sĩ chuyên môn để được thăm khám và điều trị chuyên sâu.
Tình trạng đau lưng nếu không được điều trị dứt điểm kịp thời sẽ tiến triển nặng hơn và trở thành đau lưng mạn tính. Đau lưng không cúi được vốn đã tiềm ẩn các rủi ro cơ xương khớp nguy hiểm khác. Đau lưng mạn tính, tiến triển từ triệu chứng này gây ra những tổn thương nặng đến cấu trúc cột sống người bệnh và suy giảm chức năng vận động trầm trọng.
Những cơn đau lưng kéo dài trên 3 tháng được xác định là đau lưng mạn tính. Bệnh sẽ gây ra những biến chứng nhất định, gây khó khăn và giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, đặc biệt là khi bệnh đến từ những bệnh lý cột sống khác:
Phương pháp chẩn đoán đau lưng không cúi được bắt đầu từ việc lấy thông tin bệnh sử cũng như những triệu chứng lâm sàng mà người bệnh hiện đang mắc phải. (4)
Để đánh giá chính xác tình trạng đau lưng, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh mô tả cơn đau (Đau buốt, châm chích, nhức,…) và chấm điểm mức độ cơn đau theo thang điểm.
Từ những thông tin trên, bác sĩ sẽ thực hiện loại trừ một số nguyên nhân. Tiếp theo, tiến hành xét nghiệm cận lâm sàng bằng những phương pháp phổ biến như:
Đau lưng không cúi được điều trị chủ yếu là để cho phần xương cột sống được nghỉ ngơi và có cơ hội để hồi phục tốt và nhanh chóng.
Tất cả các ca mắc bệnh đều được yêu cầu nghỉ ngơi và tập vật lý để hỗ trợ và thúc đẩy quá trình hồi phục. Một số phương pháp điều trị đau lưng không cúi được thông dụng gồm:
Ngoài ra, người bệnh nếu không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn nói trên, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng dây thần kinh chèn ép, khả năng hẹp ống sống hoặc thoát vị đĩa đệm và yêu cầu phẫu thuật như là một phương pháp điều trị cuối cùng.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Đau lưng không cúi được là triệu chứng của các bệnh lý cơ xương khớp. Bệnh gây ra những cơn đau lại vùng lưng, đặc biệt là thắt lưng và xương cụt, khiến người bệnh bị hạn chế phạm vi hoạt động đi lại cũng như khó khăn xong các tư thế đòi hỏi tạo áp lực lên cột sống cao. Người bệnh có thể tự điều trị bảo tồn tại nhà bằng cách nghỉ ngơi và bổ sung dinh dưỡng cho xương khớp. Nếu triệu chứng không thuyên giảm và kéo dài 3 tháng trở nên, cần đến bệnh viện sớm để được thăm khám chuyên sâu bởi các bác sĩ chuyên môn.
