Chấn thương bắp chân là một vấn đề sức khỏe thường gặp, không chỉ xuất hiện ở các vận động viên mà còn phổ biến ở nhiều đối tượng khác như người làm các công việc đặc thù, người lớn tuổi hay những người có nhiều bệnh lý nền. Vậy, làm thế nào để điều trị chấn thương cơ bắp chân một cách an toàn và đạt hiệu quả tối ưu, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và trở lại với cuộc sống bình thường?
Chấn thương bắp chân là dạng chấn thương phổ biến, thường xảy ra do chịu lực tác động mạnh hoặc căng giãn phần mềm (gân, cơ, dây chằng, mô liên kết) quá mức trong khi vận động. Tình trạng này thường xảy ra khi cơ bắp bị kéo căng quá mức, đột ngột, dẫn đến tình trạng căng giãn hoặc thậm chí là rách cơ.
Cơ bắp chân nằm phía sau cẳng chân, gồm 3 cơ chính là cơ bụng chân, cơ dép và cơ gan chân dài. Các cơ này đóng vai trò hỗ trợ nâng đỡ trọng lượng, di chuyển bàn chân và cổ chân, cho phép chúng ta đi bộ, chạy, nhảy, gập duỗi cổ bàn chân, gập duỗi đầu gối… (1)
Những tổn thương này thường ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng sống của một người nếu không được can thiệp sớm. Do đó, người dân không nên chủ quan khi gặp phải những chấn thương ở vị trí này.
Một số chấn thương thường gặp ở bắp chân gồm:
Căng cơ bắp chân xảy ra khi khối cơ này bị kéo căng quá mức. Cơ bắp chân nằm ở phía sau hai xương cẳng chân, kéo dài từ đầu dưới đùi xuống gót chân. Chúng đóng vai trò hỗ trợ cử động bàn chân, cổ chân và khớp gối. Trường hợp bị căng cơ bắp chân, có thể khiến người bệnh đau đớn, ảnh hưởng đến chức năng chạy, nhảy và các hoạt động liên quan đến chân khác.
Nếu bạn đột ngột thực hiện các động tác mạnh gây kéo dãn cơ bắp chân quá mức, có thể dẫn đến rách một phần hoặc toàn bộ cơ bắp chân, các triệu chứng thường gặp như mất thăng bằng, yếu cơ; xuất hiện tiếng kêu răng rắc; đột ngột đau nhói phía sau cẳng chân; sưng, bầm tím vùng bắp chân; xuất hiện vết lõm dưới da tại vị trí bị rách cơ…
Chuột rút là tình trạng co thắt cơ đột ngột, thường xuất hiện ở vùng bắp chân. Tình trạng này có thể kéo dài trong vài giây đến vài phút, khiến người bệnh có cảm giác căng cứng, đau đột ngột, khó cử động chân. Sau khi cơn chuột rút ngừng lại, người bệnh có thể cảm thấy đau bắp chân kéo dài lên đến 24 giờ.
Gân Achilles nối các cơ bắp chân ở phía sau cẳng chân với xương gót. Khi bạn liên tục sử dụng gân hoặc tác động lực lên gân quá mức có thể gây viêm gân Achilles.
Các trường hợp viêm gân Achilles nghiêm trọng có thể dẫn đến đứt gân Achilles. Ngoài ra, khi bạn hoạt động mạnh, kéo căng quá mức hoặc tác động lực lớn lên gân Achilles cũng có thể gây đứt gân với các triệu chứng thường gặp như xuất hiện tiếng răng rắc, đau nhói đột ngột mặt sau cổ chân, khó hoặc không thể đi lại bình thường… Với trường hợp này, người bệnh thường phải can thiệp phẫu thuật sửa chữa gân Achilles.
Hội chứng chèn ép khoang có hai loại là hội chứng chèn ép khoang cấp tính và hội chứng chèn ép khoang mạn tính. Hội chứng này có thể gây giảm lưu lượng máu, ngăn dưỡng chất, oxy đến các tế bào thần kinh và cơ làm thiếu máu nuôi và có thể gây chết các tế bào thần kinh, cơ không hồi phục nếu không điều trị kịp thời. Từ đó ảnh hưởng đến chức năng vận động tại các cơ quan bị ảnh hưởng, đặc biệt là chân.
Tương tự các chấn thương cơ khác, người gặp phải tổn thương ở vị trí này có thể gây ra các triệu chứng như: (2)
Chấn thương phần mềm bắp chân có thể đến từ nhiều nguyên nhân, điển hình như:
Nguy cơ có thể tăng do: (3)
Nếu không được phát hiện và can thiệp y tế sớm có thể dẫn đến một số biến chứng như:
Sau khi khám lâm sàng, đánh giá sơ bộ tình trạng bắp chân và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện thêm một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh nhằm quan sát, đánh giá chính xác các tổn thương bên trong bắp chân. Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh ứng dụng phổ biến cho chấn thương ở vùng bắp chân gồm:
Thông thường, việc lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp thường được bác sĩ chỉ định sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác. Trong đó, các pháp phổ biến thường được sử dụng như:
RICE (Rest – Ice – Compression – Elevation) là nhóm các phương pháp hỗ trợ điều trị các vấn đề mô mềm bắp chân mức độ nhẹ hiệu quả, cụ thể:
Tương tự các chấn thương cơ xương khớp khác, những chấn thương có thể gây cảm giác đau âm ỉ, đau nhói đột ngột. Lúc này, bác sĩ có thể kê đơn thuốc phù hợp nhằm kiểm soát triệu chứng đau đớn, khó chịu cho người bệnh.
Khi cơn đau đã giảm, người bệnh có thể kéo giãn cơ bằng cách nâng gót chân, co duỗi chân… nhằm tăng cường lưu thông máu, từ đó cải thiện hiệu quả tình trạng đau nhức, căng cứng bắp chân.
Trường hợp chấn thương nặng, gây tổn thương nghiêm trọng cấu trúc bắp chân, bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật. Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến trong điều trị chấn thương vùng bắp chân gồm: phẫu thuật sửa chữa (nối) rách cơ, phẫu thuật nối gân Achilles, phẫu thuật giải áp trong điều trị hội chứng chèn ép khoang…
Như đã đề cập, chấn thương tại vùng bắp chân có thể đến từ nhiều nguyên nhân. Để hạn chế bất thường ở bắp chân, bạn nên:
Liên quan đến chấn thương vị trí này, người dân thường thắc mắc một số vấn đề như:
Người gặp những chấn thương này cần can thiệp y tế khi:
Việc hồi phục sau chấn thương nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: nguyên nhân, loại chấn thương, thời điểm can thiệp, mức độ nghiêm trọng… Ví dụ, trường hợp căng cơ mức độ nhẹ, người bệnh thường chỉ mất vài ngày để hồi phục. Với các trường hợp cần phẫu thuật như đứt gân Achilles, người bệnh cần nhiều thời gian hơn, thậm chí là mất đến 6 tháng để quay lại các hoạt động thể thao như bình thường.
Để được tư vấn bệnh và đặt lịch khám trước tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ qua thông tin hotline/fanpage dưới đây:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết đã cung cấp thông tin về chấn thương bắp chân và các vấn đề liên quan. Nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, ngay khi xuất hiện dấu hiệu bất thường ở bắp chân, người dân nên đến trực tiếp bệnh viện uy tín để được bác sĩ chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Đây là tình trạng chấn thương tình trạng phổ biến, thường xảy ra ở vận động viên, người làm các công việc đặc thù, người lớn tuổi hoặc người có nhiều bệnh nền. Vậy chấn thương cơ bắp chân nên điều trị thế nào để đảm bảo an toàn, hiệu quả?
