Bệnh teo não nên ăn gì? 8 thực phẩm hỗ trợ kiểm soát bệnh diễn tiến

Bệnh teo não nên ăn gì để góp phần hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh? Tham khảo những thông tin và thực phẩm gợi ý dưới đây có thể giúp xây dựng thực đơn hàng ngày phù hợp, hỗ trợ điều trị bệnh.

Bài viết được tư vấn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Bệnh teo não nên ăn gì?

Cùng với việc điều trị chuyên sâu theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh teo não nên tham khảo cân nhắc bổ sung một số nhóm thực phẩm sau đây vào chế độ ăn hàng ngày để hỗ trợ làm chậm diễn tiến bệnh:

1. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Các chất chống oxy hóa thường có trong chế độ ăn lành mạnh có nguồn gốc từ thực vật. Các chất chống xy hóa (như polyphenol) đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe não bộ, giúp điều chỉnh tình trạng viêm thần kinh và toàn thân, hỗ trợ chức năng mạch máu não.

Ngoài ra, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa còn giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường và ung thư. Một số loại quả điển hình là việt quất, cà chua, hành tây, táo (vỏ táo là nguồn cung cấp quercetin dồi dào – một chất chống oxy hóa có khả năng bảo vệ tế bào não khỏi sự tấn công của các gốc tự do).

2. Thực phẩm giàu vitamin

Bệnh teo não nên ăn gì? Nhóm thực phẩm giàu vitamin là lựa chọn quan trọng không thể bỏ qua, bao gồm:

• Vitamin B: Vitamin B6 (pyridoxine), B9 (axit folic), B12 (cobalamin) là những vitamin thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể và não bộ, đặc biệt là chức năng nhận thức, trí nhớ, khả năng tư duy. Người bị bệnh teo não nên bổ sung hàng ngày để giúp hỗ trợ cải thiện suy giảm nhận thức, bằng cách ăn cá hồi, rau lá xanh, trứng…
• Vitamin D: Vitamin D là loại vitamin thiết yếu, đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe hệ thần kinh và não bộ. Để hỗ trợ làm chậm quá trình suy giảm nhận thức và mất trí nhớ ở người mắc bệnh teo não, ngoài việc hấp thụ vitamin D từ ánh sáng mặt trời, chế độ ăn cũng nên bổ sung đầy đủ. Vitamin D thường có trong cá hồi, nấm, sữa…
• Vitamin E: Não bộ cần vitamin E để bảo vệ các tế bào não hạn chế bị ảnh hưởng bởi quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, bao gồm teo não do tuổi tác. Nguồn dưỡng chất này có nhiều trong hạt hạnh nhân, rau bina, bí, kiwi, cá hồi, dầu ô liu, bông cải xanh…

3. Thực phẩm giàu Omega 3

Omega 3 thường có nhiều trong các loại cá béo chẳng hạn như cá hồi, cá thu, cá trích… Đây là nguồn thực phẩm tốt cho não bộ bởi nguồn axit béo omega 3, đặc biệt là axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA) dồi dào, có liên quan đến việc tăng cường khả năng trí nhớ, cải thiện sức khỏe nhận thức và lưu lượng máu của não.

Ngoài ra, axit béo omega-3 có trong cá béo cũng có thể giúp ngăn ngừa sự khởi phát của các bệnh thoái hóa thần kinh như bệnh Alzheimer (một trong những nguyên nhân gây ra bệnh teo não) và giảm nguy cơ mất trí nhớ ở người mắc bệnh teo não. Do đó, người bệnh nên thêm nhóm thực phẩm này vào thực đơn hàng ngày.

4. Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như yến mạch, hạt diêm mạch… rất giàu vitamin B. Người bệnh teo não nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày để giúp bảo vệ trí nhớ và ngăn tình trạng viêm não.

5. Thực phẩm giàu chất xơ

Việc tiêu thụ nhiều chất xơ có khả năng làm giảm nguy cơ chứng mất trí nhớ (triệu chứng điển hình của bệnh teo não). Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ăn trung bình từ 18 đến 65 gam chất xơ mỗi ngày có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thấp hơn 26%  so với nhóm ăn từ 2 đến 10 gam chất xơ mỗi ngày.

Trong đó, chất xơ hòa tan (có trong yến mạch, đậu, các loại hạt và một số loại trái cây, rau quả) giúp bảo vệ não bộ tốt hơn chất xơ không hòa tan.

Ngoài chất xơ, các loại rau lá xanh như rau bina, cải xanh, cải xoăn còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho não bộ khác, đặc biệt là vitamin K, lutein, nitrat, folate, được chứng minh có tác dụng làm chậm quá trình suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác, lão hóa, bao gồm bệnh teo não.

6. Thực phẩm giàu protein

Bệnh teo não nên ăn gì? Protein đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe và chức năng não bộ. Chất này tham gia vào quá trình sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh (chất truyền tin hóa học giữa các tế bào não), chẳng hạn như serotonin, dopamine, giúp điều chỉnh tâm trạng, nhận thức và chức năng tinh thần. (1)

Bên cạnh nguồn protein từ thực vật như đậu lăng, đậu gà, tảo xoắn…, cá hồi cũng được khuyến khích thêm vào chế độ ăn hàng ngày bởi giàu hàm lượng protein lành mạnh, tốt cho não bộ.

Một khẩu phần thịt cá hồi 99,2g nấu chín có chứa đến 25g protein chất lượng cao, hỗ trợ quá trình sản xuất chất dẫn truyền thần kinh, giúp tăng cường khả năng nhận thức. Điều này rất tốt đối với người bệnh teo não trước nguy cơ bị suy giảm nhận thức nghiêm trọng.

7. Các loại hạt

Chế độ ăn uống cân bằng, có lợi cho bệnh teo não không thể thiếu các loại hạt. Đây là nguồn chất béo lành mạnh, giàu chất chống oxy hóa, giúp thúc đẩy sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức. Ngoài ra, hạt còn chứa nguồn chất béo không bão hòa, vitamin E, K, magie, đồng, kali, chất xơ, selen… được khuyến khích nên thêm vào bữa ăn hàng ngày.

8. Các loại quả mọng

Các loại quả mọng như dâu tây, cherry, việt quất… chứa nhiều chất chống oxy hóa, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe não bộ. Ngoài ra, trong quả mọng còn có thành phần flavonoid, giúp chống lại quá trình stress oxy hóa gây viêm trong não và làm chậm tình trạng thoái hóa thần kinh, suy giảm nhận thức ở người bị teo não. Ăn quả mọng hàng ngày đồng thời cũng hỗ trợ cải thiện nhận thức do giàu vitamin C.

Các thực phẩm người bệnh bệnh teo não nên tránh

Bị teo não nên ăn gì và tránh ăn gì? Bên cạnh các loại thực phẩm lành mạnh kể trên, người bệnh nên hạn chế ăn các loại thực phẩm dưới đây để tránh tình trạng diễn tiến nặng, gây ảnh hưởng đến trí nhớ và nhận thức: (2)

• Thức ăn nhanh, chế biến sẵn: Những thực phẩm này có chứa hàm lượng chất béo chuyển hóa cao, hoàn toàn không tốt cho mạch máu, thậm chí gây hại cho chức năng não, khiến tình trạng mất trí nhớ diễn tiến nghiêm trọng hơn. Điều này càng đáng lo ngại hơn ở những người đang mắc các bệnh lý về não bộ như bệnh teo não.
• Rượu bia: Rượu bia ảnh hưởng trực tiếp đến đường dẫn truyền thông tin của não bộ.
• Nước ngọt: Nước ngọt chứa rất nhiều đường fructose, có khả năng kích thích não teo nhỏ nhanh hơn và suy giảm trí nhớ.
• Đồ chiên nướng: Đồ chiên nướng có khả năng gây viêm, phá hủy mạch máu cung cấp máu cho não và làm tổn thương não bộ nghiêm trọng hơn, hoàn toàn không tốt đối với người đang bị teo não.
• Thịt đỏ: Thịt đỏ giàu protein nhưng chứa nhiều chất béo bão hòa, không tốt cho tim mạch cũng như não bộ. Do đó, lựa chọn thay thế lành mạnh hơn là cá hồi, thịt gia cầm nạc và các loại đậu.

Chế độ sinh hoạt cải thiện tình trạng bệnh teo não

Ngoài kết hợp điều trị bệnh teo não cùng chế độ ăn uống lành mạnh, hợp lý, người bệnh cũng cần chú trọng đến lối sinh hoạt hàng ngày, đảm bảo khoa học, tránh làm tình trạng tổn thương não thêm nghiêm trọng. Một số biện pháp cụ thể như sau:

• Hoạt động thể chất thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên giúp thúc đẩy lưu lượng máu lên não.
• Kích thích sự phát triển tích cực của não bộ: Người bệnh có thể tham gia các trò chơi giúp kích thích duy trì khả năng nhận thức và cải thiện sức khỏe tinh thần.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ rất cần thiết cho sức khỏe não bộ, đặc biệt là đối với người bệnh đang bị teo não, do đó cần ngủ sớm và ngủ đủ giấc mỗi ngày.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe não bộ. Người bệnh cần tập thiền, chánh niệm, yoga và các bài tập thở sâu để hỗ trợ cải thiện bệnh tích cực.
• Giao lưu xã hội: Tương tác tích cực với các mối quan hệ lành mạnh xung quanh có thể giúp kích thích não bộ và cải thiện tình trạng suy giảm nhận thức ở người bệnh bị teo não.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin trả lời thắc mắc bệnh teo não nên ăn gì, các loại thực phẩm tốt và có hại đối sức khỏe người bị teo não. Hy vọng đây sẽ là nguồn kiến thức hữu ích cho những ai quan tâm đến các vấn đề liên quan đến sức khỏe thần kinh, não bộ.