4+ cách chữa bệnh mất ngủ ở nam giới phổ biến, kèm nguyên nhân

Mất ngủ ở nam giới dẫn đến tình trạng mệt mỏi, suy nhược, tăng nguy cơ mắc bệnh… Vậy nguyên nhân khiến nam giới bị mất ngủ là gì? Cách trị chứng mất ngủ ở nam giới như thế nào hiệu quả?

Mất ngủ ở nam giới là bệnh gì?

Mất ngủ ở nam giới là tình trạng rối loạn giấc ngủ liên quan đến việc thiếu ngủ. Mất ngủ có thể khiến nam giới gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ. Người bị mất ngủ cũng có thể dậy quá sớm vào buổi sáng. Ước tính, nam giới thường có tỷ mắc bệnh mất ngủ cao gấp 4 lần so với những người ngủ đủ 7 – 8 giờ/ngày.

Một khảo sát vào năm 2012 cho thấy, gần ⅓ (29,2%) nam giới ngủ trung bình ít hơn 6 tiếng/đêm. Trong khi các chuyên gia khuyến nghị nên ngủ 7 giờ trở lên mỗi đêm⁽¹⁾. Nhiều nam giới có thể không ngủ đủ giấc mỗi đêm ngay cả khi đã dành đủ thời gian trên giường.

Dấu hiệu bệnh mất ngủ ở nam giới

Tình trạng nam giới bị mất ngủ, thiếu ngủ có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng, có thể biểu hiện những dấu hiệu khác nhau, ví dụ như:

• Khó ngủ;
• Thức dậy vào ban đêm;
• Thức giấc quá sớm;
• Cảm thấy mệt mỏi và buồn;
• Cảm thấy cáu kỉnh, lo lắng…

Nguyên nhân gây mất ngủ ở nam giới

Một số tác nhân và yếu tố nguy cơ góp phần dẫn đến tình trạng mất ngủ ở nam giới, có thể bao gồm:⁽²⁾

1. Rối loạn hormone

• Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ, nam giới cần testosterone để thực hiện hoạt động này. Sự thiếu hụt testosterone khiến serotonin ở mức thấp, qua đó làm chu kỳ giấc ngủ không ổn định.
• Melatonin là hormone chịu trách nhiệm điều chỉnh đồng hồ sinh học. Nếu không có mức melatonin phù hợp có thể khó chìm vào giấc ngủ sâu. Nam giới trong xã hội hiện đại thường bị thiếu melatonin do tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo, gây gián đoạn nhịp sinh học.
• Hormone tăng trưởng có quan hệ tuần hoàn với giấc ngủ. Quá trình sản sinh hormone tăng trưởng tăng đột biến khi ngủ. Nếu giấc ngủ gián đoạn, quá trình sản sinh hormone tăng trưởng cũng bị gián đoạn. Trong khi đó, việc giảm nồng độ hormone tăng trưởng sẽ làm gián đoạn giấc ngủ.
• Khi nam giới bị căng thẳng trong thời gian dài, tuyến thượng thận sản sinh quá nhiều cortisol. Sau cùng, tuyến thượng thận có thể bị kiệt sức, không còn sản sinh ra lượng cortisol cần thiết. Tình trạng này được gọi là suy tuyến thượng thận và mất ngủ là một trong nhiều hệ quả tiêu cực của bệnh lý này.
• Nồng độ testosterone thấp có liên quan đến chứng ngưng thở khi ngủ, đổ mồ hôi đêm, lo lắng và trầm cảm… Và những vấn đề sức khỏe này có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ ở nam giới.

2. Bệnh lý

Một số bệnh lý và những triệu chứng đi kèm có thể gây mất ngủ, ví dụ như: tình trạng ợ nóng, bệnh tim và phổi, đau mạn tính, khó thở, viêm khớp, tiểu đường, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn… Chứng ngưng thở khi ngủ là tác nhân khá phổ biến gây mất ngủ ở nam giới.

Ngưng thở khi ngủ là một rối loạn giấc ngủ tác động đến hệ hô hấp, biểu hiện bằng tình trạng ngáy ngủ, ngưng thở, gây gián đoạn giấc ngủ. Nam giới mắc chứng rối loạn giấc ngủ nhiều hơn phụ nữ. Ước tính cứ 4 người đàn ông trên 30 tuổi thì có 1 người gặp chứng ngưng thở khi ngủ, có thể gây mất ngủ.

3. Stress, trầm cảm

Stress, lo lắng quá mức có thể khiến tâm trí hoạt động, dẫn đến khó ngủ. Một người có thể lo lắng về công việc, gia đình, các mối quan hệ, sức khỏe, tài chính của mình… Nhiều vấn đề trong cuộc sống có thể gây căng thẳng, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Căng thẳng kích hoạt các phản ứng trong cơ thể có thể dẫn đến mất ngủ. Mặt khác, tình trạng mất ngủ, khó ngủ cũng có thể gây căng thẳng.

Trầm cảm cũng có thể là tác nhân gây mất ngủ. Khó ngủ, khó duy trì giấc ngủ, ngủ quá nhiều là các triệu chứng phổ biến của bệnh trầm cảm. Mặt khác, chứng mất ngủ cũng có thể khiến các triệu chứng của bệnh trầm cảm thêm nghiêm trọng.

4. Tuổi tác

Người lớn tuổi dễ gặp tình trạng mất ngủ hơn, do có xu hướng thường xuyên thức dậy vào ban đêm và khó ngủ trở lại. Giấc ngủ thay đổi theo độ tuổi và người lớn tuổi có nguy cơ gặp các vấn đề liên quan đến giấc ngủ cao hơn. Nhóm người này cũng dễ gặp các vấn đề sức khỏe thể chất và tinh thần, ví dụ như chứng mất trí nhớ, trầm cảm. Những tình trạng này có thể dẫn đến các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ.

5. Các chất kích thích

Uống rượu hoặc cà phê vào buổi chiều có thể làm gián đoạn giấc ngủ vào ban đêm. Rượu có thể giúp dễ ngủ hơn nhưng lại cản trở giai đoạn ngủ sâu vào ban đêm. Rượu cũng khiến một người dễ thức giấc hơn vào ban đêm. Nicotine và các sản phẩm thuốc lá cũng có thể tác động đến giấc ngủ do chúng cản trở việc sản xuất hormone gây ngủ.

6. Thói quen ngủ không tích cực

Không có lịch trình ngủ, thói quen ngủ không tích cực có thể dẫn đến tình trạng thiếu ngủ. Để thúc đẩy chất lượng giấc ngủ, mỗi người hãy: áp dụng một lịch trình ngủ cố định; tạo môi trường phòng ngủ thư giãn (ánh sáng mờ, nhạc nhẹ nhàng…); tránh các hoạt động gây mất tập trung như sử dụng điện thoại di động, xem TV, làm việc trên giường…; áp dụng chế độ ăn uống khoa học để tránh ợ nóng…

7. Tác dụng phụ của thuốc

Hầu hết các loại thuốc kê đơn và không kê đơn như thuốc giảm đau, thông mũi, chống trầm cảm, điều trị tăng huyết áp… đều có thể làm gián đoạn giấc ngủ.

Đàn ông mất ngủ có sao không?

Nếu không được chữa trị, rối loạn giấc ngủ có thể tác động đến sức khỏe của nam giới theo nhiều cách. Bệnh mất ngủ ở nam giới có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, tâm lý, khả năng sinh sản… Ngủ kém có thể làm gia tăng nguy cơ gặp những bệnh lý, vấn đề sức khỏe khác.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, những người đàn ông ngủ quá ít hoặc quá nhiều có nguy cơ bị vô sinh cao hơn so với những người ngủ đủ 7 – 8 tiếng/đêm. Thiếu ngủ khiến một người có nguy cơ cao hơn gặp chứng lo âu, trầm cảm và những vấn đề về sức khỏe tinh thần khác. Đàn ông mất ngủ thường cảm thấy cơ thể mệt mỏi, dẫn đến ăn uống không ngon miệng, hệ miễn dịch kém đi nên dễ mắc nhiều bệnh hơn. Bệnh mất ngủ ở nam giới lâu ngày, mạn tính làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch, đột quỵ, ung thư…

Tình trạng khó ngủ ở nam giới ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống, nên một số người bệnh đã dùng thuốc an thần với mong muốn có giấc ngủ ngon hơn. Thế nhưng việc lạm dụng thuốc an thần gây ức chế thần kinh kéo dài sẽ khiến người dùng bị lệ thuộc vào thuốc, có thể gặp các tác dụng phụ như đau đầu, cảm thấy nôn nao…

Khi nào thì nên đi khám?

Nhìn chung, nếu tình trạng mất ngủ ở nam giới xảy ra liên tục, xuất hiện với tần suất từ 3 lần/tuần trở lên và kéo dài trong 1 tháng; hay vẫn cảm thấy khó ngủ dù đã có môi trường ngủ thoải mái, áp dụng các biện pháp để cải thiện chất lượng giấc ngủ… thì người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín thăm khám. Bác sĩ có thể xác định nguyên nhân, lập phác đồ chữa trị phù hợp. Mặt khác, người bệnh cũng nên đi thăm khám nếu tình trạng mất ngủ ảnh hưởng đến các hoạt động của bản thân vào buổi sáng.

Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là cơ sở y tế uy tín chuyên thăm khám, chẩn đoán, điều trị hiệu quả chứng mất ngủ, thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ. Nơi đây quy tụ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, được trang bị máy móc hiện đại, phục vụ tối ưu cho quá trình khám chữa bệnh, ví dụ như: máy CT 768 lát cắt, CT 1975 lát cắt, CT 100.000 lát cắt, máy MRI 1,5 – 3 tesla, máy đo đa ký giấc ngủ… Quy trình thăm khám, điều trị diễn ra chuyên nghiệp, khoa học, áp dụng đầy đủ các chính sách bảo hiểm.

Cách chẩn đoán khó ngủ ở nam giới

Để chẩn đoán tác nhân gây mất ngủ ở nam giới, mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất ngủ, bác sĩ có thể tiến hành khám sức khỏe tổng thể, đo nhịp tim, cân nặng, huyết áp… cho người bệnh. Tiếp đó, bác sĩ hỏi về giấc ngủ của người bệnh trong thời gian gần đây, ví dụ như thói quen ngủ, triệu chứng mất ngủ, các hoạt động thực hiện trước khi ngủ, thời gian ngủ mỗi ngày…

Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh ghi thông tin chi tiết về giấc ngủ hàng ngày trong một khoảng thời gian để giúp bác sĩ nắm rõ hơn về tình trạng khó đi vào giấc ngủ, mất ngủ. Người bệnh cũng có thể được chỉ định thực hiện kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ. Qua đó bác sĩ có thể theo dõi diễn biến trong giấc ngủ của người bệnh, xác định nguyên nhân gây mất ngủ.

Ở một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện xét nghiệm máu, áp dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp CT, MRI… để phát hiện các bệnh lý liên quan gây mất ngủ.

Các cách chữa mất ngủ ở nam giới

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chứng mất ngủ ở nam giới, tác nhân gây mất ngủ…, bác sĩ có thể đề xuất phác đồ chữa trị phù hợp, có thể bao gồm:⁽³⁾

1. Điều trị bệnh lý liên quan

Nguyên nhất mất ngủ có thể liên quan các bệnh lý như ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên, động kinh khi ngủ, mộng du… thì sẽ được điều trị kiểm soát các bệnh này. Trường hợp bị mất ngủ ở nam giới do các bệnh lý mạn tính khác như bệnh dạ dày, tim mạch, cơ xương khớp… sẽ cần được điều trị tích cực, thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ.

2. Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT)

Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) là liệu pháp tiếp cận dựa trên bằng chứng giúp người bệnh mất ngủ chống lại những suy nghĩ tiêu cực có thể làm gián đoạn giấc ngủ. CBT thường được ứng dụng như một phương pháp chữa trị đầu tay cho chứng mất ngủ do thường mang đến hiệu quả.

Trong quá trình áp dụng liệu pháp hành vi nhận thức, người bệnh sẽ khám phá mối liên hệ giữa các kiểu suy nghĩ, hành vi và giấc ngủ. Phương pháp này giúp đối phó với những suy nghĩ, hành vi tiêu cực có thể làm gián đoạn giấc ngủ, đồng thời giúp người bệnh phá vỡ chu kỳ căng thẳng – mất ngủ. Việc áp dụng CBT có thể kéo dài 6 – 8 tháng, thời gian này còn phụ thuộc vào nhu cầu của người bệnh. Có nhiều cách thực hiện CBT, ví dụ như:

• Kỹ thuật thư giãn: Bao gồm các bài tập thư giãn cơ và thở để giúp làm giảm sự lo lắng, thúc đẩy sự thư giãn trước lúc đi ngủ.
• Hạn chế giấc ngủ: Hạn chế giấc ngủ nhằm mục đích giảm thiểu thời gian ngủ và tránh ngủ trưa để có giấc ngủ ngon hơn vào ban đêm.
• Liệu pháp kiểm soát kích thích: Giúp làm giảm các yếu tố khiến tâm trí thức suốt đêm.
• Liệu pháp ánh sáng: Giúp thiết lập lại đồng hồ sinh học để người bệnh cảm thấy tỉnh táo hơn vào ban ngày, mệt mỏi hơn vào ban đêm. Liệu pháp ánh sáng cũng có lợi nếu người bệnh gặp khó khăn khi thức dậy vào buổi sáng.
• Ý định nghịch lý: Liên quan đến việc duy trì trạng thái tỉnh táo thụ động, giúp làm giảm sự lo lắng về hiệu suất phát sinh từ những sự lo lắng về giấc ngủ và tình trạng mất ngủ.

3. Thuốc

• Thuốc kê đơn: Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng thuốc để ngủ ngon hơn. Những loại thuốc này có thể có tác dụng phụ như gây buồn ngủ (làm tăng nguy cơ bị tai nạn, té ngã…). Thế nên, người bệnh cần thảo luận với bác sĩ về những tác dụng phụ tiềm ẩn trước khi sử dụng thuốc.
• Thuốc không kê đơn: Thuốc ngủ không kê đơn có thể giúp làm giảm tình trạng mất ngủ, hầu hết là thuốc kháng histamin. Tuy nhiên, việc sử dụng những loại thuốc này để chữa chứng mất ngủ khi không có hướng dẫn của bác sĩ có thể tiềm ẩn rủi ro. Thuốc có thể dẫn đến những tác dụng phụ như chóng mặt, buồn ngủ, gây phản ứng nguy hiểm với các loại thuốc khác. Thế nên, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc không kê đơn chữa trị tình trạng mất ngủ.

4. Thay đổi lối sống

Thực hiện các thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày có thể giúp làm giảm tình trạng mất ngủ, chẳng hạn như: tuân thủ lịch trình ngủ và hạn chế ngủ trưa; hạn chế hoặc tránh dùng caffeine; làm cho phòng ngủ thoải mái hơn; tránh ăn nhiều trước lúc ngủ…

Có thể phòng ngừa mất ngủ ở nam giới không?

Phái mạnh có thể chủ động áp dụng các biện pháp sau để góp phần phòng ngừa tình trạng mất ngủ ở nam giới:

• Duy trì giờ đi ngủ và thức giấc nhất quán mỗi ngày, kể cả vào ngày cuối tuần;
• Vận động nhẹ nhàng để thúc đẩy bản thân ngủ ngon hơn, nhưng tránh vận động quá gần giờ ngủ;
• Kiểm tra những loại thuốc mà bản thân đang dùng xem liệu chúng có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ hay không;
• Không ngủ trưa quá nhiều, thời gian lý tưởng cho giấc ngủ trưa là trong khoảng 20 – 40 phút và không nên vượt quá 60 phút;
• Tránh hoặc hạn chế dùng caffeine, rượu bia, không hút thuốc lá;
• Không ăn uống quá nhiều vào buổi tối, đặc biệt là vào thời điểm trước giờ đi ngủ;
• Mỗi người có thể chủ động bổ sung bộ đội hoạt chất thiên nhiên từ Blueberry (việt quất) và Ginkgo Biloba (bạch quả) để tăng cường dưỡng chất lên não, hỗ trợ điều hòa máu não, cải thiện chất lượng giấc ngủ…
• Hạn chế hoặc tránh dùng thiết bị điện tử như laptop, điện thoại thông minh… trước khi ngủ;
• Thực hiện các hoạt động thư giãn trước khi ngủ như đọc sách, tắm nước ấm, nghe nhạc nhẹ nhàng…

Câu hỏi thường gặp

Một số câu hỏi thường gặp có liên quan đến chứng mất ngủ ở nam giới:

1. Mất ngủ ở nam giới có tự khỏi không?

Một số tình trạng mất ngủ chỉ diễn ra vài ngày và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu chứng mất ngủ ở nam giới kéo dài, diễn tiến nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe thì người bệnh cần được thăm khám, điều trị sớm.

2. Nam giới ở độ tuổi bao nhiêu dễ bị mất ngủ?

Tuổi tác cũng là yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ ở nam giới. Nam giới lớn tuổi có nhiều nguy cơ bị mất ngủ hơn.

3. Nam giới trẻ tuổi có bị mất ngủ không?

Nam giới trẻ tuổi vẫn có nguy cơ bị mất ngủ. Nam giới ở bất kỳ độ tuổi nào khi gặp chứng mất ngủ kéo dài, diễn tiến nghiêm trọng cũng cần được bác sĩ thăm khám, tiến hành chữa trị sớm.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tóm lại, tình trạng mất ngủ ở nam giới có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, làm giảm chất lượng sống. Người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thăm khám sớm để được bác sĩ chẩn đoán, đề ra phác đồ điều trị phù hợp.