Chụp X quang thoát vị đĩa đệm (chụp X quang để chẩn đoán, đánh giá tình trạng bệnh) giúp cung cấp hình ảnh cấu trúc xương sống của cơ thể. Vậy phương pháp này có ưu, nhược điểm gì? Quy trình thực hiện như thế nào?
Chụp X quang thoát vị đĩa đệm là kỹ thuật dùng tia X chụp cột sống để đánh giá các vấn đề, bất thường xảy ra ở cột sống, trong đó có thoát vị đĩa đệm. Cột sống là cột trụ chịu trách nhiệm chính trong việc nâng đỡ, giữ thẳng cơ thể. Cấu trúc này bao gồm 33 đốt sống với các thành phần quan trọng như đĩa đệm, tủy sống và các rễ thần kinh.
Chụp X quang cột sống là một phương pháp phổ biến được sử dụng để đánh giá tình trạng của bất kỳ vùng nào trên cột sống bao gồm ngực, cổ, thắt lưng, xương cùng và xương cụt. Quá trình này sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh giải phẫu của các cấu trúc và xương ở vị trí chụp.
Trên hình ảnh X quang, các mô mềm như da, mỡ, máu và cơ cho phép tia X đi qua. Các bộ phận này cũng hấp thụ một lượng lớn tia X nên hiển thị là màu xám đen. Ngược lại, xương hấp thụ ít tia X hơn nên có màu trắng trên hình ảnh phim chụp X quang.
Chụp X quang là phương pháp phổ biến để quan sát, đánh giá các thay đổi bên trong cơ thể, đặc biệt là về xương khớp và các cơ quan khác. Thiết bị chụp X quang phát ra các chùm tia X có bức xạ cao, những tia này có khả năng xuyên qua các mô mềm và chất lỏng trong cơ thể, ghi lại hình ảnh trong cơ thể. Nhờ vào những hình ảnh này, bác sĩ có thể tìm thấy dấu hiệu bệnh lý, đưa ra chẩn đoán bệnh.
Vậy chụp X quang thoát vị đĩa đệm có hiệu quả không? Đây là tình trạng khi nhân nhầy bị thoát ra khỏi bao xơ đĩa đệm, sau đó chèn ép lên các cơ quan xung quanh và gây đau. Ở giai đoạn nhẹ, khi các cấu trúc xương sống chưa bị tác động nhiều, chụp X quang có thể không phát hiện ra bệnh, do các mô đặc như xương sẽ cản trở tia X xuyên qua. Ở trường hợp nặng, chụp X quang có thể giúp phát hiện thoát vị đĩa đệm ở cột sống hiệu quả hơn. (1)
Theo đó, phương pháp chụp X quang có thể:
Người bệnh có thể thực hiện chụp X quang theo chỉ định của bác sĩ khi có các triệu chứng điển hình thường gặp của bệnh thoát vị đĩa đệm dưới đây:
Nếu mức độ các cơn đau nhức, tê bì, yếu cơ ngày càng tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, cùng với các tình trạng khác như rối loạn tiểu tiện, mất cảm giác ở vùng hậu môn thì nên đi khám và chụp X quang để kịp thời ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.
Chụp X quang là một trong những công cụ chẩn đoán hình ảnh phổ biến, hữu ích trong việc đánh giá thoát vị đĩa đệm và các vấn đề liên quan đến cột sống. Dưới đây là một số ưu điểm và nhược điểm khi chụp X quang thoát vị đĩa đệm:
Người bệnh cần lưu ý những chi tiết sau để đảm bảo việc chụp X-quang diễn ra an toàn và chính xác:
Để thuận tiện cho việc chụp X quang, bệnh nhân cần đứng thẳng hoặc nằm nghiêng theo hướng mà kỹ thuật viên yêu cầu nhằm thu được hình ảnh chính xác nhất. Quá trình chụp diễn ra nhanh chóng, thường chỉ mất khoảng 5 – 10 phút. Hình ảnh sẽ được lưu lại cho bác sĩ xem xét, ghi nhận các thông tin cần thiết để đưa ra đánh giá.
Sau khi nhận kết quả chụp X quang, nếu phát hiện có bất thường về hình dạng cột sống, người bệnh sẽ được khuyến khích tiến hành thêm các phương pháp chẩn đoán bổ sung như chụp CT hay MRI để có được kết quả chính xác nhất, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Chụp X quang thoát vị đĩa đệm không đảm bảo kết quả chính xác 100% do hình ảnh thu được không phản ánh trực tiếp tình trạng bệnh trong mọi trường hợp. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định thêm kỹ thuật chụp chiếu khác để bổ sung. Một số trường hợp đặc biệt như thể thoát vị vào trong thân đốt thì chụp X quang có thể cho kết quả chính xác cao.
Người có nguy cơ cao mắc bệnh khi chụp X quang thường sẽ hiển thị hình ảnh đặc trưng như:
Để đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh, bác sĩ cần xem xét hình ảnh X quang chụp bao rễ thần kinh. Lúc này cần kết hợp với việc đưa chất cản quang vào khoang dưới nhện tủy sống để thu được hình ảnh của rễ thần kinh. Từ kết quả thu được, bác sĩ có thể xác định vị trí đĩa đệm bị thoát vị và các tác động có thể xảy ra như chèn ép lên bao rễ thần kinh.
Mặc dù chụp X quang cột sống có thể giúp chẩn đoán nhiều bệnh lý và phát hiện chấn thương hiệu quả, nhưng chi phí cho dịch vụ này lại không cao và có sự chênh lệch tại mỗi cơ sở y tế. Sự chênh lệch giá phụ thuộc vào các yếu tố như cơ sở vật chất, chất lượng dịch vụ,… của từng cơ sở y tế. Tại những bệnh viện sở hữu trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, thì chi phí chụp X quang thường sẽ cao hơn. Điều này cũng đem lại cho người bệnh sự an tâm về chất lượng dịch vụ, quá trình thực hiện an toàn và kết quả chẩn đoán có độ chính xác cao.
Do đó, người bệnh nên tham khảo trực tiếp bác sĩ khám, điều trị hay qua các kênh tư vấn để có được thông tin cụ thể.
Việc lựa chọn bệnh viện uy tín rất quan trọng khi cần chụp X quang thoát vị đĩa đệm. Mục đích là nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro, cung cấp thêm dữ liệu chính xác giúp bác sĩ chẩn đoán đúng bệnh, tăng cao hiệu quả điều trị.
Hiện nay, Trung tâm Chẩn đoán Hình ảnh và Điện quang Can thiệp tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong số các cơ sở triển khai đa dạng các dịch vụ chụp X-quang kỹ thuật số công nghệ tiên tiến, phục vụ tốt việc phát hiện sớm các tổn thương giúp tầm soát hiệu quả nhiều bệnh lý. Hệ thống máy chụp X-quang hiện đại tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đều được nhập khẩu từ các quốc gia đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu và chế tạo thiết bị y tế nói chung và máy chụp X quang nói riêng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết trên tổng hợp một số thông tin cần biết về phương pháp chụp X quang thoát vị đĩa đệm. Khi có bất kỳ triệu chứng đáng nghi ngờ nào, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên cơ xương khớp để thăm khám và nhận chỉ định chẩn đoán kịp thời. Việc phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mang lại kết quả điều trị tốt hơn.
