Ung thư vú HER2 dương tính có nguy hiểm không? Dấu hiệu và chẩn đoán

Ung thư vú HER2 dương tính là loại ung thư phát triển nhanh, tỷ lệ di căn và tái phát cao. Khoảng 15% – 20% trường hợp mắc ung thư vú được chẩn đoán dương tính với HER2 và thường gặp ở phụ nữ trẻ, người tiền mãn kinh [1]. Vậy ung thư vú HER2 dương tính có nguy hiểm không? Dấu hiệu và chẩn đoán ra sao?

HER2 dương tính là gì?

HER2 dương tính là tình trạng tế bào có mức HER2 cao hơn bình thường. HER2 là tên viết tắt của “thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì ở người loại 2” – một loại protein nằm trên bề mặt của tất cả các tế bào bình thường, với nhiệm vụ truyền tín hiệu và yêu cầu tế bào phát triển, tái tạo.

Ung thư vú HER2 dương tính là gì?

Ung thư vú HER2 dương tính là một loại ung thư vú có quá nhiều protein HER2 ở bề mặt tế bào. Lượng HER2 dư thừa này sẽ thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư. Ung thư vú dương tính với HER2 có xu hướng phát triển nhanh, tái phát cao hơn một số loại ung thư vú khác.

Triệu chứng của ung thư vú HER2 dương tính

Các triệu chứng của ung thư vú HER2 dương tính cũng giống như các loại ung thư vú khác gồm:

• Xuất hiện khối u ở vú, hạch vùng nách hoặc trên xương đòn.
• Da vú dày lên giống da cam.
• Kích thước hoặc hình dạng vú thay đổi.
• Da ở núm vú bất thường, chẳng hạn như xuất hiện vết loét, đóng vảy.
• Núm vú tiết dịch trong hoặc kèm máu.
• Da vú nổi mẩn đỏ, nhăn nheo hoặc sần sùi như vỏ cam.
• Đau ở vú hoặc núm vú.

Trường hợp ung thư đã tiến triển đến giai đoạn di căn, các triệu chứng khác có thể xuất hiện tùy vào vị trí ung thư lan rộng.

Nguyên nhân ung thư vú HER2 dương tính và yếu tố nguy cơ

Ung thư vú HER2 dương tính xảy ra do gen HER2 bị đột biến. Cho đến nay vẫn chưa thể xác định chính xác vì sao gen này bị đột biến. Gen HER2 đột biến (gen chịu trách nhiệm tạo protein HER2) sẽ tạo ra nhiều protein hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của loại ung thư vú này.

Tương tự những loại ung thư vú khác, các yếu tố nguy cơ của ung thư vú dương tính với HER2 cũng bao gồm:

• Giới tính (phụ nữ có nguy cơ mắc cao hơn nam giới).
• Có đột biến gen di truyền BRCA1 hoặc BRCA2.
• Có tiền sử cá nhân hoặc người thân mắc bệnh ung thư vú.
• Xuất hiện tình trạng tăng sản ống tuyến vú không điển hình.
• Chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu sớm hơn bình thường.
• Mãn kinh muộn hơn bình thường.
• Dùng liệu pháp hormone thay thế.
• Từng thực hiện xạ trị trong điều trị bệnh vùng ngực trước 30 tuổi.
• Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú ở phụ nữ sau mãn kinh, kể cả ung thư vú HER2 dương tính.
• Lối sống ít vận động, hút thuốc và uống nhiều rượu cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú.

Ung thư vú dương tính HER2 có nguy hiểm không?

Ung thư vú dương tính HER2 nguy hiểm hơn các loại ung thư vú khác, bởi bệnh thường phát triển nhanh, di căn rộng. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, tuân thủ điều trị, tiên lượng sống sẽ cải thiện đáng kể. Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI) thống kê có hơn 90% số người mắc ung thư vú HER2 dương tính vẫn sống và sinh hoạt bình thường sau 5 năm từ khi được chẩn đoán. [2]

Biến chứng rủi ro ung thư vú HER2 dương tính

Ung thư vú dương tính với HER2 có thể di căn sang các cơ quan khác như não, phổi, gan hoặc xương. Các tế bào ung thư xâm lấn những mô khỏe mạnh có thể khiến các cơ quan suy yếu. Đặc biệt, ung thư vú di căn lên não có thể đe dọa tính mạng nhanh chóng.

Chẩn đoán xác định bị ung thư vú HER2 dương tính thế nào?

Nếu được chẩn đoán mắc ung thư vú, bác sĩ sẽ kiểm tra xem liệu người bệnh có dương tính với HER2 hay không. Các xét nghiệm dùng trong chẩn đoán gồm:

1. Hóa mô miễn dịch (IHC)

Bác sĩ sử dụng xét nghiệm hóa mô miễn dịch để tìm protein HER2 trong tế bào ung thư vú. Xét nghiệm này sử dụng phương pháp nhuộm miễn dịch, giúp kiểm tra mức protein HER2 trong tế bào ung thư. Điểm sẽ từ 0 đến 1+ (HER2 âm tính), 2+ (chưa rõ) hoặc 3+ (HER2 dương tính).

2. Lai huỳnh quang tại chỗ (FISH)

Bác sĩ sử dụng xét nghiệm lai huỳnh quang tại chỗ để xác nhận kết quả từ những trường hợp có kết quả hóa mô miễn dịch 2+. Xét nghiệm này giúp tìm thêm các bản sao của gen HER2.

Nếu xét nghiệm cho thấy số lượng protein HER2 hoặc gen HER2 bình thường, người bệnh mắc phải ung thư vú âm tính với HER2. Trường hợp hàm lượng protein HER2 hoặc gen HER2 cao, người bệnh được chẩn đoán mắc ung thư vú dương tính với HER2.

Kết quả xét nghiệm HER2 dương tính

Dựa trên số lượng tế bào ung thư trong mẫu mô vú có hàm lượng protein HER2 cao, các nhà khoa học đã phân chia thành những loại sau:

• Nếu xét nghiệm cho thấy hàm lượng protein HER2 thấp, điểm mẫu là 0 hoặc 1+, mẫu được phân thành âm tính.
• Nếu các xét nghiệm cho thấy tế bào ung thư và mức protein vừa phải, điểm mẫu là 2+, xét nghiệm FISH được thực hiện để xác nhận kết quả này.
• Nếu xét nghiệm cho thấy nhiều tế bào ung thư và hàm lượng protein cao, điểm mẫu là 3+, mẫu được phân thành dương tính.

Phương pháp điều trị bệnh ung thư vú HER2 dương tính

Ung thư vú HER2 dương tính là một dạng ung thư vú xâm lấn, vì vậy phương pháp điều trị sẽ khác nhau tùy vào giai đoạn ung thư, tình trạng HER2. Phương pháp điều trị có thể bao gồm:

1. Liệu pháp nhắm trúng đích

Liệu pháp nhắm trúng đích sử dụng kháng thể đơn dòng, liệu pháp ức chế tyrosine kinase và liên hợp kháng thể – thuốc (ADC). ADC là phương pháp điều trị ung thư bằng cách nhắm vào bề mặt của tế bào và ngăn chặn ung thư phát triển.

2. Hóa trị

Hóa trị sử dụng thuốc uống hoặc truyền tĩnh mạch (IV). Người bệnh được chỉ định dùng hóa trị trước khi phẫu thuật để thu nhỏ khối u hoặc sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại.

3. Phẫu thuật

Với ung thư giai đoạn từ I đến III, việc điều trị có thể bắt đầu bằng phẫu thuật. Có 2 loại gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc bảo tồn vú: bác sĩ sẽ phẫu thuật loại bỏ khối u và một số mô xung quanh.
• Phẫu thuật cắt bỏ vú: bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú.

Người bệnh cũng được chỉ định phẫu thuật để kiểm tra xem ung thư có lan đến các hạch bạch huyết gần đó hay không. Các thủ thuật gồm:

• Sinh thiết hạch gác cửa (SLNB): bác sĩ chỉ lấy đi các hạch bạch huyết đầu tiên có nguy cơ bị di căn để xác định có tế bào ung thư trong hạch hay không.
• Nạo hạch nách (ALND): bác sĩ loại bỏ tất cả các hạch bạch huyết (thường dưới 20 hạch) ở vùng nách.

Ngoài ra, phẫu thuật cũng là một lựa chọn cho ung thư vú HER2 dương tính giai đoạn IV hoặc di căn để ngăn ngừa hoặc điều trị các triệu chứng hoặc biến chứng (đoạn nhũ làm sạch).

4. Liệu pháp nội tiết

Với ung thư vú dương tính HER2 dương tính, liệu pháp nội tiết cũng được chỉ định điều trị bằng thuốc ức chế thụ thể estrogen hoặc thuốc làm giảm nồng độ estrogen nếu tế bào ung thư có thụ thể nội tiết estrogen, progesteron (Luminal B).

Tác dụng phụ trong điều trị ung thư vú HER2 dương tính

Tác dụng phụ có thể khác nhau tùy vào phương pháp điều trị ung thư vú HER2 dương tính. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về tác dụng phụ có thể xảy ra và ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào. Ngoài ra, bạn cũng nên tìm hiểu thêm về chăm sóc giảm nhẹ. Chăm sóc giảm nhẹ giúp kiểm soát các triệu chứng ung thư vú và tác dụng phụ của việc điều trị để bạn cảm thấy thoải mái nhất có thể trong quá trình điều trị.

Khám, điều trị & chăm sóc giảm nhẹ tại BVĐK Tâm Anh

Không chỉ cung cấp dịch vụ khám, điều trị với các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm, khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP.HCM còn chú trọng đến chăm sóc giảm nhẹ cho người bệnh sau điều trị. Bằng cách tư vấn, giúp người bệnh hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của mình; những ảnh hưởng trong quá trình điều trị; hướng dẫn chế độ ăn phù hợp; hỗ trợ tâm lý, giữ tinh thần lạc quan, giảm căng thẳng bằng các bài tập bổ trợ (thiền, yoga).

Phòng ngừa và chăm sóc ung thư vú HER2 dương tính

Không thể phòng ngừa ung thư vú HER dương tính. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách thực hiện những điều sau:

• Chăm sóc sức khỏe vú: tự kiểm tra vú thường xuyên, nhất là sau chu kỳ kinh nguyệt. Kết hợp chụp nhũ ảnh định kỳ, nhất là người có nguy cơ cao để theo dõi những thay đổi ở vú, từ đó giúp phát hiện sớm ung thư vú.
• Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: bổ sung rau, trái cây, thực phẩm giàu canxi và protein. Tránh ăn thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn.
• Rèn luyện thể dục, thể thao: duy trì tập luyện 30 phút/ngày.
• Tránh đồ uống có chứa cồn.

Các câu hỏi thường gặp

1. Ung thư vú HER2 dương tính có chữa được không?

Ung thư vú HER2 dương tính có thể chữa được và thường tùy vào giai đoạn, mức độ di căn. Bệnh thường đáp ứng tốt khi điều trị bằng liệu pháp nhắm trúng đích. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị ở mỗi người sẽ khác nhau, phụ thuộc vào giai đoạn, mức độ và đặc điểm của khối u.

2. Tiên lượng sống của ung thư vú HER2 dương tính

Tiên lượng sống phụ thuộc vào các yếu tố như giai đoạn, mức độ, cũng như phương pháp điều trị được lựa chọn và tình trạng đáp ứng phản ứng của ung thư.

Tiên lượng sống của ung thư vú dương tính với HER2 có thể khác nhau tùy vào việc ung thư dương tính hay âm tính với thụ thể nội tiết (HR+/-). Khoảng một nửa số ca ung thư vú dương tính với HER2 có những thụ thể này. Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ đánh giá tiên lượng sống của loại ung thư này như sau [3]:

• Khu trú tại chỗ (ung thư chưa lan ra ngoài vú): tiên lượng sống 99%.
• Di căn vùng (ung thư lan đến các hạch bạch huyết và mô gần đó): tiên lượng sống 89%.
• Di căn xa (ung thư lan đến những cơ quan xa trong cơ thể như gan, phổi): tiên lượng sống 45%.

Trên đây là những thông tin về ung thư vú HER2 dương tính có nguy hiểm không? Hiểu rõ loại ung thư này cùng với tầm soát định kỳ sẽ giúp phát hiện bệnh sớm, điều trị hiệu quả và tiên lượng tốt. Bởi bệnh có xu hướng di căn nhanh, xâm lấn mạnh hơn những loại ung thư khác.