Miền Nam vào mùa mưa. Trong 10 ngày qua, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM tiếp nhận gần 200 người tái phát viêm xoang, tăng 20% so với 10 ngày trước đó.

Ngày 24/5, thạc sĩ bác sĩ CKI Trương Trí Tường, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết thông tin trên; thêm rằng, thời tiết chuyển từ nắng sang mưa, nhiệt độ thay đổi đột ngột khiến niêm mạc đường hô hấp phù nề làm cho các lỗ thông xoang bị tắc nghẽn, dẫn đến áp suất âm bên trong lòng các xoang. Từ đó, làm ứ đọng dịch, chất nhầy mủ bên trong xoang, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus, nấm mốc, các tác nhân gây bệnh dễ dàng tấn công.Do đó, viêm xoang chính là hiện tượng lớp niêm mạc biểu mô đường hô hấp nằm bên trong bề mặt của xoang bị viêm, sưng tấy làm tắc nghẽn lưu thông trong xoang, ứ đọng chất dịch nhầy, mủ.

Chưa kể, khi trời mưa, độ ẩm không khí tăng cao là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus, nấm mốc phát triển, tấn công vùng mũi xoang, làm bệnh nặng thêm. Mầm bệnh gây tổn thương niêm mạc, suy giảm chức năng của tế bào lông ở lớp niêm mạc xoang khiến chất nhầy bị ứ đọng, dẫn đến viêm nhiễm.

Bác sĩ Tường cho biết, viêm xoang gia tăng mạnh vào mùa mưa, gây khó chịu và phiền nhiễu cho người bệnh. Nếu đợt TP.HCM nắng nóng đỉnh điểm, kéo dài hồi tháng 3, 4/2024, người bệnh lạm dụng máy lạnh, sử dụng máy lạnh thường xuyên với nhiệt độ thấp khiến bệnh tái phát thì khi trời mưa, thời tiết giao mùa khiến người bệnh dị ứng, kích thích vùng mũi xoang, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Như trường hợp chị N.T.D. (30 tuổi, ngụ quận Tân Phú, TP.HCM) viêm xoang 5 năm nay, tái đi tái lại thường xuyên. Cứ mỗi khi trời mưa lạnh, thời tiết thay đổi, bệnh xoang của chị lại nặng thêm. Những ngày TP.HCM bắt đầu vào mùa mưa, chị sốt, mệt mỏi, nghẹt mũi, chảy dịch mũi đục, đau đầu, đau ở răng, ở tai, phải xin nghỉ làm. Khi chị làm việc tại văn phòng, cứ vài phút chị lại sổ mũi, hắt hơi liên tục, nhức đầu, sốt, không thể tập trung công việc, không đảm bảo hiệu suất công việc.

“Bị viêm xoang sợ nhất mùa mưa, mùa lạnh. Đây là thời tiết khắc tinh của bệnh. Tôi cơ địa dị ứng nên mùa mưa bệnh càng nặng hơn”, chị D. nói. Chị cũng giữ ấm cơ thể, không đi mưa, tự mua thuốc uống nhưng bệnh không thuyên giảm nên đi khám.

Sau khi nội soi mũi, bác sĩ Tường cho biết, chị D. viêm xoang mạn tính tái phát, các khe mũi đọng nhiều dịch mủ đục. Bác sĩ Tường giải thích, mùa mưa, nhiệt độ và độ ẩm thay đổi là nguyên nhân khiến cho tần suất bệnh tăng lên, nhất là trên cơ địa người dễ mẫn cảm, sức đề kháng kém như chị D. Người bị viêm xoang mạn tính vốn dĩ dễ bị tác động bởi những kích thích bên ngoài nên càng dễ bị tái phát bệnh. Hơn nữa khi kèm theo bội nhiễm vi khuẩn sẽ gây ra tình trạng chảy dịch mũi đục, hôi.

Bác sĩ Tường kê thuốc uống và xịt rửa mũi cho người bệnh, trong đó có kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn xoang, tuy nhiên người bệnh cần uống thuốc theo chỉ định và đủ liều để tránh nhờn thuốc, kháng thuốc. Đồng thời, người bệnh được hút mủ dịch trong xoang để hỗ trợ xoang thông thoáng. Chị D. cần tái khám theo lịch hẹn để bác sĩ theo dõi quá trình điều trị.

Bác sĩ Tường cho biết, trong trường hợp nếu chị D. không đáp ứng điều trị nội khoa, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định phẫu thuật xoang. Phẫu thuật nội soi mũi xoang nhằm giải quyết vấn đề tắc nghẽn đường dẫn lưu của các xoang cạnh mũi, giúp kiểm soát các triệu chứng viêm xoang, cải thiện chất lượng cuộc sống cũng như giảm chi phí điều trị khi dùng thuốc kéo dài, tránh nguy cơ biến chứng do bệnh.

Còn anh N.K.H. (40 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TP.HCM) đến khám tại Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM trong tình trạng ho, sổ mũi, chảy dịch mũi liên tục, đau đầu, căng tức vùng mặt, sốt, mệt mỏi. Các triệu chứng này diễn ra khoảng 1 tuần, anh H. có mua thuốc uống nhưng không khỏi. 3 ngày gần đây, tình trạng bệnh trầm trọng hơn, anh sốt li bì, công việc sa sút. Tình trạng nghẹt mũi, nhức đầu, đau hai hốc mắt, giảm khứu giác… kéo dài không dứt.

Sau khi khám lâm sàng và nội soi mũi, bác sĩ Tường cho biết anh H. viêm mũi xoang có mủ. Anh H. có bệnh sử viêm xoang. Xoang viêm có dịch mủ nên người bệnh đau thành từng cơn, thường đau nhiều hơn về sáng do ban đêm, các chất tiết, mủ bị ứ lại nhiều trong xoang.

Bác sĩ Tường kê thuốc kháng sinh, thuốc xịt rửa mũi nhằm giảm phù nề niêm mạc mũi, giúp khôi phục sự dẫn lưu dịch và không khí vào xoang. Hàng ngày, người bệnh cần rửa mũi ít nhất 2-3 lần/ngày, giữ ấm cơ thể, hạn chế ở nơi ô nhiễm khói bụi, đeo khẩu trang khi ra ngoài.

Bác sĩ Tường lưu ý, viêm xoang nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến một vài biến chứng nguy hiểm như: viêm tấy tổ chức hốc mắt, viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, áp xe ngoài màng cứng, áp xe não…

Do đó, khi bệnh nhân bị tái phát viêm xoang hoặc bệnh trở nặng vào mùa mưa cần đến bác sĩ khám và chữa trị kịp thời; tránh dùng toa thuốc cũ, hoặc toa thuốc của người khác vì có thể khiến bệnh nặng hơn, khó điều trị về sau.

Nếu muốn trị viêm xoang hiệu quả, người bệnh cần kiên trì và tuân thủ theo những chỉ định của bác sĩ về liệu trình thuốc, không lạm dụng hoặc tự ý ngừng thuốc khi vừa thấy dứt triệu chứng, dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn.

Ngoài ra, người bệnh có thể vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý để giúp mũi thông thoáng, dịu các hốc xoang sưng tấy, đau nhức; lấy đi các dị nguyên bám vào niêm mạc và rửa sạch nhầy mủ tồn đọng. Trường hợp sử dụng thuốc xịt mũi, người bệnh nên lưu ý dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Khi ra ngoài, người bệnh nên giữ ấm cơ thể, mũi họng, đeo khẩu trang vừa để giảm nguy cơ nhiễm bệnh vừa ngăn khói bụi, không khí ô nhiễm. Chế độ ăn uống cần đa dạng các nhóm chất, có thể chọn những loại thức uống ấm tốt như nước gừng ấm, trà ấm…; cần tránh nước đá lạnh, rượu bia.

Việc uống đủ 2 lít nước mỗi ngày còn giúp làm loãng chất nhầy trong mũi, giảm cảm giác khó chịu. Bên cạnh đó, việc tập thể dục thường xuyên cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, phòng tránh các bệnh giao mùa khác.

Để phòng ngừa viêm xoang tái phát mùa mưa, người bệnh viêm xoang tránh đi mưa, trang bị phương tiện áo mưa, ô dù sẵn ở xe khi mùa mưa để tránh mắc mưa; không sử dụng điều hòa ở nhiệt độ thấp; xịt rửa mũi bằng nước mũi sinh lý hàng ngày; tránh môi trường khói bụi, ô nhiễm, tránh phấn hoa đối với người bị dị ứng.