Ông D. 80 tuổi, bị ung thư bàng quang ăn sâu qua lớp cơ, xâm lấn vào vùng chậu, lại mắc nhiều bệnh nền, sức khỏe không đủ chịu được cuộc mổ mở kéo dài, robot Da Vinci Xi đã hỗ trợ phẫu thuật nội soi cắt khối u ác tính trong 60 phút.

Bị tiểu máu, tiểu buốt kéo dài nhiều tháng, đau tức vùng hạ vị, ông H.N.D. (80 tuổi, ngụ TP.HCM) đến khám tại khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Qua siêu âm, bác sĩ phát hiện một khối u ác tính ở bàng quang, kích thước 4cm, đã ăn sâu qua lớp cơ, xâm lấn rất nhiều ở vùng chậu bên trái.

“Người bệnh lớn tuổi, có nhiều bệnh nền tăng huyết áp, đái tháo đường, do đó chúng tôi chỉ định cắt toàn bộ bàng quang nhằm đem lại lợi ích lâu dài cho người bệnh”, PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa nói.

Các phương án được đưa ra cho người bệnh gồm mổ mở, phẫu thuật nội soi truyền thống và phẫu thuật nội soi có sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi. Tuy nhiên, nếu trải qua cuộc mổ mở người bệnh sẽ chịu đau đớn kéo dài, đặc biệt với thể trạng của người cao tuổi rất nguy hiểm, hô hấp sau mổ sẽ bị cản trở do vết mổ gây đau, tác dụng của thuốc gây mê cũng như vị trí phẫu thuật (ở ngực và bụng) làm giảm khả năng hít thở sâu, ho và loại bỏ chất nhầy trong phổi, dễ bị xẹp phổi, viêm phổi hậu phẫu – vốn là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu sau một ca phẫu thuật lớn. Sau khi cân nhắc, người bệnh đã đồng ý chọn phương pháp phẫu thuật với sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi.

Nhờ robot hỗ trợ đắc lực, PGS Chuyên cùng êkip: ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Nguyễn Trường Hoan, BS.CKI Phan Trường Nam đã thực hiện ca phẫu thuật cắt toàn bộ bàng quang, túi tinh, tuyến tiền liệt và nạo hết hạch hai bên cho người bệnh. Theo PGS Chuyên, đây là giai đoạn quan trọng trong ca phẫu thuật cắt u bàng quang, bởi càng nạo nhiều hạch lân cận, người bệnh càng có cơ hội sống lâu hơn, ít bị di căn xâm lấn tại chỗ. Suốt quá trình mổ, 4 cánh tay robot dưới sự điều khiển của bác sĩ, đã luồn sâu vào các ngóc ngách vùng chậu, cắt – đốt cầm máu hết sức tỉ mỉ, kỹ lưỡng, cắt toàn bộ bàng quang cho người bệnh an toàn, nhanh chóng, chính xác, không gây chảy máu.

Đây là một trong những ưu điểm vượt trội của robot Da Vinci Xi so với cuộc mổ nội soi truyền thống – thường có thể gây khó khăn cho bác sĩ phẫu thuật trong khi điều khiển dụng cụ phẫu thuật thao tác ở các vùng sâu, hẹp. Nhờ robot, cuộc đại phẫu diễn ra nhẹ nhàng hơn, vết mổ nhỏ và ít tổn thương mô lành, giúp giảm đau và hồi phục nhanh chóng sau phẫu thuật.

Sau khi cắt bàng quang, êkíp đã tiến hành mở hai niệu quản ra da cho người bệnh. PGS Chuyên cho biết, nếu người bệnh còn trẻ, khối u ác tính chưa xâm lấn xuống niệu đạo, các bác sĩ sẽ dùng một đoạn ruột để tạo hình bàng quang mới thay thế. Tuy nhiên trường hợp của ông D. khối u đã xâm lấn qua niệu quản, xuống đến niệu đạo nên chống chỉ định với tạo hình, do vậy chỉ có phương án đưa niệu quản ra da, nước tiểu sẽ được lưu trữ trong túi đựng nước tiểu.

Sau mổ, ông D. phục hồi nhanh, vết mổ ít đau, được xuất viện sau 3 ngày. Bác sĩ lưu ý cho người bệnh cần chú ý theo dõi sức khỏe trong 1-3 tháng đầu tiên, đảm bảo việc dẫn nước tiểu ra da tốt, tránh các biến chứng xảy ra. Sau khi phục hồi, người bệnh được chuyển đến khoa Ung bướu của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM để tiếp tục điều trị hóa trị.

U bàng quang ác tính (ung thư bàng quang) thường được chia làm hai loại: u thể nông (ung thư giai đoạn sớm) chỉ giới hạn ở lớp niêm mạc bàng quang, không xâm lấn vào lớp cơ và u xâm lấn qua lớp cơ. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 84.870 ca ung thư bàng quang mắc mới, dẫn đến khoảng 17.420 ca tử vong. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm thay đổi đáng kể tùy thuộc vào giai đoạn chẩn đoán. Ở giai đoạn sớm, ung thư bàng quang có thể được điều trị hiệu quả bằng nhiều phương pháp như phẫu thuật và hóa trị trong bàng quang để tránh tái phát (6 chu kỳ, mỗi tuần 1 lần). Với trường hợp ung thư đã xâm lấn qua lớp cơ, người bệnh cần được phẫu thuật để cắt toàn bộ bàng quang, kết hợp điều trị hỗ trợ trước hoặc sau mổ bằng truyền hóa chất toàn thân (tùy vào thể trạng của người bệnh) như trường hợp của ông D.

Ung thư bàng quang thường biểu hiện bằng các triệu chứng tiết niệu không đặc hiệu, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn. Triệu chứng phổ biến nhất là tiểu máu, đi tiểu thường xuyên, đau hoặc cảm thấy nóng rát khi đi tiểu, đau hoặc khó chịu vùng chậu, đau lưng dưới. Một số nguyên nhân gây bệnh như hút thuốc, tiếp xúc với hóa chất độc hại, viêm bàng quang mạn tính, xạ trị vùng chậu trước đó làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang, một số loại thuốc hóa trị, tuổi tác cũng làm gia tăng đáng kể ung thư (sau 55 tuổi), tiền sử gia đình…

Để phòng bệnh, cần tuân thủ lối sống lành mạnh, không hút thuốc, uống đủ nước mỗi ngày, tập thể dục và duy trì sức khỏe, tránh tiếp xúc với hóa chất và tuân thủ lịch khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh.