Chị Hương 41 tuổi, bị vô sinh do lớn tuổi, lạc nội mạc tử cung, dự trữ buồng trứng thấp, cao huyết áp… được phối hợp 3 chuyên khoa giúp mang thai thành công.

Chị cho biết đã có một bé gái với chồng trước, cách đây 3 năm chị kết hôn với anh Toàn, 32 tuổi, mong mãi không có tin vui. Vợ chồng chị tìm đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8, ThS.BS Trần Ngọc Hà Giang, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, cho biết anh Toàn bị OAT nặng (Oligo – Astheno – Teratozoospermia) – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh nam, đặc trưng bởi số lượng tinh trùng ít, tinh trùng yếu khả năng di động kém và tỷ lệ dị dạng cao.

Khi cả ba yếu tố này cùng xuất hiện, khả năng tinh trùng gặp trứng để thụ tinh tự nhiên gần như bằng không. Ngoài ra, người bệnh còn bị giãn tĩnh mạch thừng tinh mức độ trung bình đến nặng.

Chị Hương bị vô sinh do nhiều yếu tố: lớn tuổi, số lượng và chất lượng trứng đã suy giảm đáng kể, nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể ở trứng tăng cao, dẫn đến tỷ lệ làm tổ thấp, sảy thai cao và nguy cơ dị tật thai nhi. Chị còn bị giảm dự trữ buồng trứng (AMH còn 0.98 ng/mL, bình thường 2.0-6.8 ng/mL) và lạc nội mạc tử cung, có thể gây viêm, dính, biến dạng cơ quan sinh sản, ảnh hưởng đến chất lượng trứng, môi trường nội mạc tử cung và khả năng làm tổ của phôi.

Đặc biệt, chị bị thừa cân và có tiền căn tăng huyết áp mãn tính (130 – 180 mmHg), đang dùng thuốc điều trị thường xuyên. Bác sĩ Giang lý giải tăng huyết áp không gây vô sinh trực tiếp nhưng làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ nghiêm trọng như tiền sản giật, sinh non, thai chậm tăng trưởng.

Việc sử dụng thuốc điều trị cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Chị được lên kế hoạch điều trị toàn diện, phối hợp chặt chẽ với khoa Nội tổng hợp để kê thuốc dự phòng tiền sản giật nhằm điều chỉnh hoặc thay thế các thuốc huyết áp an toàn hơn trước khi chuyển phôi. Tiếp tục theo dõi và kiểm soát huyết áp chặt chẽ trong suốt thai kỳ.

Đến ngày hai vòng kinh, chị được tiêm thuốc ức chế hoàn toàn hoạt động của tuyến yên – buồng trứng, đồng thời ức chế các tổn thương lạc nội mạc tử cung. Bác sĩ kê thêm kháng sinh điều trị viêm nội mạc tử cung mãn tính nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phôi làm tổ. Sau 4 tuần, chị được kích thích buồng trứng. Do thừa cân và giảm dự trữ buồng trứng, chị Hương cần liều thuốc cao hơn so với bình thường. Bác sĩ chọc hút được 5 trứng, nuôi lên được 4 phôi ngày 3 loại 2.

Bác sĩ chuyển phôi tươi ngày 3 theo nguyện vọng của người bệnh, đậu thai ngay lần đầu tiên. Hiện thai được hơn 12 tuần, tiếp tục được theo dõi thai tại Trung tâm Sản Phụ khoa để siêu âm sàng lọc thai ở những mốc quan trọng của thai kỳ và phòng ngừa nguy cơ tiền sản giật. Người chồng được tư vấn phẫu thuật điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh để cải thiện chất lượng, số lượng tinh trùng và vấn đề sinh lý nam sau này.

Bác sĩ Giang cho biết phụ nữ lớn tuổi, bị giảm dự trữ buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, thừa cân và tăng huyết áp như chị Hương phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc thụ thai và mang thai. Mỗi yếu tố này đều có thể làm giảm khả năng sinh sản và tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ.

Trong đó tuổi tác là yếu tố quan trọng nhất, khả năng sinh sản của phụ nữ bắt đầu giảm đáng kể sau tuổi 35 và càng giảm nhanh hơn sau tuổi 40. Khi già đi, số lượng và chất lượng trứng trong buồng trứng giảm dần, được gọi là giảm dự trữ buồng trứng. Tất cả làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên và hiệu quả của các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, thường gặp ở buồng trứng, ống dẫn trứng và các cơ quan khác trong khung chậu. Bệnh gây viêm, hình thành sẹo và dính, làm tắc nghẽn ống dẫn trứng, cản trở sự di chuyển của trứng và tinh trùng, ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi.

Thừa cân hoặc béo phì có thể gây mất cân bằng hormone, đặc biệt là estrogen và insulin, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và quá trình rụng trứng. Bệnh thường đi kèm với kháng insulin, có thể dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một nguyên nhân phổ biến gây vô sinh.

Đặc biệt, phụ nữ thừa cân có thể có tỷ lệ thành công IVF thấp hơn, cần liều thuốc kích trứng cao hơn và có nguy cơ biến chứng cao hơn trong thai kỳ. Bên cạnh đó, tăng huyết áp mãn tính còn có nguy cơ cao mắc các biến chứng thai kỳ như tiền sản giật, sinh non và thai chậm phát triển trong tử cung.

Phụ nữ bị vô sinh do đa bệnh lý nên thăm khám và tư vấn tại các cơ sở y tế có đa chuyên khoa để được đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe, thực hiện các xét nghiệm cần thiết và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất, tiết kiệm thời gian và chi phí.

*Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi