Bé Trung, 2 tuổi, từng được phẫu thuật thoát vị bẹn một bên, nay bị nghẹt bên còn lại, phải phẫu thuật cấp cứu khẩn.

Trước nhập viện, bé thường xuyên quấy khóc, vùng bẹn có khối sưng phồng to. Gia đình cho biết, cách đây 1 năm bé từng phẫu thuật thoát vị bẹn phải. ThS.BS.CKI Tôn Thị Anh Tú, khoa Ngoại Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết thoát vị bẹn nghẹt khiến các tạng di chuyển xuống bị kẹt và thiếu máu nuôi, dẫn đến các cơn đau cấp tính khiến bé quấy khóc.

“Khi tạng bị nghẹt, mạch máu nuôi bị chèn ép, dẫn đến thiếu máu cục bộ, hoại tử, có thể gây thủng ruột, viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng, thậm chí tử vong”, bác sĩ Tú lý giải, thêm rằng nếu tạng bị nghẹt là ruột, thời gian vàng để giải phóng tạng trước khi có tổn thương không hồi phục là khoảng 4-6 giờ. Đây là tình trạng cấp cứu khẩn cấp và cần mổ càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng.

Ê kíp bác sĩ rạch một đường nhỏ ở bẹn bệnh nhi, đưa tạng thoát vị vào ổ bụng để khôi phục lưu thông máu và tránh hoại tử. Sau đó thắt ống phúc tinh mạc để các tạng không còn đường chui xuống. Sau hơn 60 phút, ca mổ thành công, bé xuất viện sau 1 ngày hậu phẫu.

Bác sĩ Tú cho biết thoát vị bẹn là bệnh thường gặp ở trẻ, tuy nhiên biến chứng thoát vị bẹn nghẹt ít gặp trong lâm sàng. Tình trạng này, xảy ra khi một phần ruột hoặc các cơ quan khác trong ổ bụng bị kẹt trong túi thoát vị và không thể trở lại vị trí cũ (khác với thoát vị bẹn bình thường, các tạng vẫn có thể chui lên chui xuống).

Ở trẻ nhũ nhi, thoát vị bẹn chủ yếu là do còn tồn tại ống phúc tinh mạc nối giữa ổ bụng và bìu (ở bé trai) hoặc ống nuck giữa ổ bụng và môi lớn (ở bé gái) khi còn trong bào thai. Bình thường, ống này sẽ tự đóng lại sau khi sinh. Nếu ống không đóng hoàn toàn sẽ tạo thành một túi thoát vị mà qua đó các cơ quan trong ổ bụng có thể chui xuống. Bệnh thường gặp ở bé trai, với bé gái khối thoát vị nghẹt có thể chứa buồng trứng hoặc vòi trứng. Nếu buồng trứng bị xoắn hoặc thiếu máu nuôi do nghẹt, trẻ có thể đau dữ dội và có nguy cơ hoại tử buồng trứng.

Các yếu tố nguy cơ khiến thoát vị bẹn trở thành nghẹt là ống phúc tinh mạc hẹp, kích thước tạng thoát vị quá lớn tăng áp lực ổ bụng đột ngột khi trẻ ho, khóc, rặn đi ngoài mạnh, táo bón kéo dài.

Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột và tiến triển nhanh chóng. Thường gặp nhất là khối phồng vùng bẹn – bìu căng, cứng, ấn đau và không thể đẩy lên được, trẻ quấy khóc dữ dội, liên tục, khóc thét từng cơn, ôm bụng hoặc co chân lên. Một số trẻ có thể đi kèm nôn ói, chướng bụng, sốt, bí tiểu, mệt mỏi, li bì, sốc…

Bệnh lý này cần được điều trị bằng phẫu thuật. Trong những giờ đầu tiên sau khi nghẹt, bác sĩ có thể thử đẩy nhẹ nhàng khối thoát vị lên. Nếu không thành công hoặc đã quá thời gian vàng, trẻ cần được phẫu thuật cấp cứu để giải phóng tạng bị nghẹt, kiểm tra xem có bị hoại tử không, sau đó khâu đóng lại ống phúc tinh mạc. Nếu tạng bị hoại tử, cần phải cắt bỏ phần hoại tử và nối lại ruột.

Bác sĩ Tú khuyến cáo, bệnh không thể phòng ngừa, song việc phát hiện sớm và phẫu thuật thoát vị bẹn khi chưa nghẹt sẽ giúp hạn chế các biến chứng của bệnh. Khi phát hiện trẻ có khối phồng ở vùng bẹn – bìu, dù có đẩy lên được hay không, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa ngoại nhi để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.