TP HCM – Sau gần hai năm tiêm hormone chuyển giới nam, Tú (35 tuổi) bị rối loạn kinh nguyệt, xuất huyết kéo dài gần một tháng, điều trị thuốc không đáp ứng, phải cắt tử cung.

Sinh ra với giới tính nữ, nhưng từ bé Thanh Tú đã thích để tóc ngắn, chơi với các bạn nam. Đến năm lớp 8 có kinh nguyệt – cột mốc “trở thành thiếu nữ”, Tú hoang mang, nhiều lần khóc và thầm ước có thể mất kinh nguyệt vĩnh viễn. Học lớp 12, Tú phát hiện có tình cảm với bạn gái.

Thanh Tú “come out”, công khai thừa nhận bản thân là “nam giới” từ năm 2015. Để chấm dứt đau khổ do sự khác biệt giữa giới tính, năm 2023 Tú tự mua thuốc tiêm hormone để thay đổi các biểu hiện ngoại hình bên ngoài như nam (từ biểu hiện nữ sang nam).

Thuốc có vai trò bổ sung Testosterone tăng cường đặc tính nam giới, kìm hãm cơ thể giảm sản xuất estrogen – một loại hormone liên quan đến sự phát triển các đặc điểm nữ tính. Tiêm thuốc được 2 tháng, Tú bắt đầu bể giọng, khoảng 4 tháng thì gương mặt có nét nam tính hơn, bắt đầu mọc râu ở mép và cằm.

Thời gian đầu tiêm hormone nam Testosterone, Tú thoải mái khi mất hẳn kinh nguyệt. Sau gần một năm sử dụng thuốc thì có hiện tượng một tháng có kinh nguyệt 2 lần, lượng kinh nguyệt nhiều, khiến Tú mệt mỏi, da xanh xao.

Tú đi khám phụ khoa, điều trị thuốc nhưng tình trạng xuất huyết không cải thiện. Cuối tháng 4, kinh nguyệt rỉ rả kéo dài gần một tháng khiến Tú bị choáng, được gia đình đưa đến BVĐK Tâm Anh TP HCM cấp cứu. Kết quả siêu âm ghi nhận ứ dịch trong tử cung, vùng kín xuất huyết, ra máu cục.

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết Tú sử dụng hormone Testosterone để chuyển đổi biểu hiện giới, từ nữ sang nam đã làm thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể, đặc biệt là estrogen và progesterone, gây ra những thay đổi ở niêm mạc tử cung, dẫn đến xuất huyết tử cung bất thường.

Theo bác sĩ Mỹ Nhi, Tú không phải trường hợp đầu tiên biến chứng xuất huyết tử cung bất thường do bổ sung hormone nam với mục đích chuyển giới. Nửa đầu năm 2025, BVĐK Tâm Anh đã điều trị 3 trường hợp tương tự.

Bác sĩ Mỹ Nhi cho biết tại Việt Nam, Bộ Y tế chưa cấp phép dùng hormone điều trị chuyển giới nên liệu pháp hormone Testosterone chỉ được phép sử dụng điều trị các bệnh suy sinh dục, nam giới dậy thì muộn… Phần lớn phụ nữ khát khao chuyển giới thường ra nước ngoài điều trị, hoặc tự mua thuốc tiêm bổ sung.

Điều này rất nguy hiểm vì bổ sung Testosterone mà không có giám sát y tế dẫn đến sai liều, quá liều, biến chứng nguy hiểm: rối loạn kinh nguyệt và xuất huyết bất thường, tăng nguy cơ bệnh tim mạch, tổn thương gan, tăng hồng cầu bất thường  từ đó đặc máu, đột quỵ, thuyên tắc phổi. Ngoài ra ảnh hưởng tâm thần, hành vi (cáu gắt, trầm cảm, hung hăng), rụng tóc, hói đầu, nguy cơ vô sinh.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Pubmed năm 2024 theo dõi trong số 279 người bắt đầu sử dụng Testosterone chuyển giới, thì 37% bị xuất huyết tử cung. Thời gian trung bình xuất hiện triệu chứng xuất huyết là 22 tháng sau khi bắt đầu sử dụng Testosterone. Những kết quả này cho thấy một tỷ lệ đáng kể người chuyển giới và người đa dạng giới đang sử dụng Testosterone sẽ gặp ít nhất một lần xuất huyết tử cung.

“Cắt tử cung, là phương pháp tốt nhất trong điều trị xuất huyết tử cung kéo dài, sau điều trị nội khoa không đáp ứng”, bác sĩ Mỹ Nhi giải thích.

Tú được phẫu thuật mở bụng, cắt tử cung hoàn toàn và hai vòi trứng, chừa hai buồng trứng, may khâu cầm máu. Sau mổ, người bệnh không còn tử cung, vĩnh viễn không còn kinh nguyệt, cũng như không thể mang thai. Tuy nhiên, nhờ vậy, sau này có thể tiếp tục bổ sung hormone nam an toàn hơn.

Từ những năm trung học, mỗi kỳ kinh nguyệt là một cực hình khiến Tú chán ghét cơ thể mình. “Nay được bác sĩ phẫu thuật cắt tử cung, không còn kinh nguyệt cuộc đời tôi như bước sang trang mới”, Tú chia sẻ.

Từ các trường hợp xuất huyết tử cung kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe người chuyển giới, bác sĩ Mỹ Nhi khuyến cáo, Testosterone là hormone mạnh, ảnh hưởng toàn thân. Việc tự ý dùng mà không thăm khám bác sĩ, không được xét nghiệm, theo dõi, vô cùng nguy hiểm.

Trường hợp điều trị bắt buộc khám định kỳ 3-6 tháng, thực hiện các xét nghiệm máu, đánh giá chức năng gan, thận, mỡ máu và siêu âm buồng trứng, tử cung phát hiện các bất thường sớm như: u, viêm, xuất huyết bất thường. Ngoài ra, nhiều người đang sống với giới tính mong muốn, nhưng nếu chưa có điều kiện phẫu thuật, cơ thể vẫn có buồng trứng, tử cung, âm đạo những bộ phận này vẫn cần kiểm tra, bảo vệ.