39 tuổi, anh Tuấn chấp nhận sống chung với một quả thận sau ca phẫu thuật do ung thư, trước đó người cậu của anh cũng phải chấp nhận cắt một bên thận.

Lên cơn đau hông lưng trong lúc lái xe, đi tiểu ra máu, anh Tuấn (39 tuổi, phường Vũng Tàu, TP.HCM) đến bệnh viện khám, bác sĩ phát hiện anh có một khối u ở thận trái rất lớn.

Chỉ trước đó hai tuần, ông Hiền – cậu ruột của anh Tuấn (61 tuổi) cũng vừa trải qua ca phẫu thuật cắt thận tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi. Sau mổ ông hồi phục nhanh chóng, sức khỏe tốt lên, nên khuyên anh Tuấn đến bệnh viện để được điều trị.

Bác sĩ CKI Phan Huỳnh Tiến Đạt, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, kết quả chụp CT của anh Tuấn cho thấy một khối u rất lớn ở thận trái, kích thước khoảng 12 cm nghi ngờ ung thư, nhiều mạch máu nghi có xâm lấn khỏi cân mạc gerota (mô liên kết bao quanh thận và tuyến thượng thận), cực dưới lách đuôi tụy, cơ hoành bên trái, không thấy tuyến thượng thận trái có khả năng bị u đè hoặc xâm lấn.

“Khối u choán hết thận trái, chúng tôi chỉ định cắt thận với phương pháp mổ mở truyền thống do khối u quá lớn, không thể giữ lại thận”, bác sĩ Đạt nói.

Người bệnh được gây mê toàn thân, êkip bác sĩ khoa Tiết niệu rạch một đường mổ khoảng 12 cm ở vùng hông bên trái, bóc tách mô để tiếp cận thận, kiểm soát động mạch, tĩnh mạch thận trái cùng đoạn đầu niệu quản để lấy toàn bộ thận trái ra ngoài. Ca phẫu thuật thành công sau 3 giờ đồng hồ. Giải phẫu bệnh của anh Tuấn sau một tuần cho kết quả ung thư tế bào thận RCC xâm nhập tĩnh mạch thận, giai đoạn 3a.

Hai ngày sau mổ, anh Tuấn hồi phục sức khỏe, tập đi lại nhẹ nhàng ở trong phòng bệnh. Anh kể, trước nay chưa từng mắc bệnh nặng nên chủ quan không đi khám sức khỏe, có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên. “Sau mổ bác sĩ khuyên tôi nên bỏ rượu bia, thuốc lá, ăn uống lành mạnh để bảo vệ cho quả thận còn lại, tập thể dục đều đặn để duy trì sức khỏe”, anh Tuấn nói.

Anh Tuấn được xuất viện sau đó, bác sĩ cho biết ca phẫu thuật đã triệt căn ung thư, tuy nhiên người bệnh cần đến tái khám theo lịch hẹn để theo dõi sự hồi phục, phát hiện sớm các dấu hiệu nếu tái phát hoặc di căn.

Ung thư tế bào thận (RCC) là ung thư thận phổ biến nhất, tuy nhiên ở giai đoạn đầu, người bệnh thường khó nhận biết triệu chứng của bệnh, bệnh tiến triển khi xuất hiện các triệu chứng như tiểu máu, đau hông lưng, sờ thấy u, sốt, mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân…

Hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây bệnh, nhưng một số yếu tố nguy cơ đến từ hút thuốc lá, béo phì, huyết áp cao, bệnh thận mạn tính, nhiễm viêm gan C mạn tính, sử dụng một số loại thuốc giảm đau trong thời gian dài, tiếp xúc môi trường có hóa chất độc hại, tiền sử gia đình có người mắc bệnh, hoặc có đột biến gen di truyền liên quan…

Theo bác sĩ Đạt, ung thư thận, đặc biệt RCC phần lớn là rời rạc, tức không liên quan đến yếu tố di truyền và thường gặp ở người trưởng thành do tác động của các yếu tố môi trường, lối sống. Tuy nhiên, một tỷ lệ nhỏ (khoảng 2-4 %) ung thư thận có liên quan đến đột biến gen di truyền, xuất hiện trong các hội chứng như hội chứng von Hippel-Lindau (VHL), hội chứng Birt-Hogg-Dubé, hội chứng ung thư biểu mô nhú thận di truyền (HPRC), hội chứng ung thư biểu mô tế bào thận liên quan đến thiếu hụt enzym fumarate hydratase.

“Những đột biến này có thể truyền cho thế hệ sau, làm tăng nguy cơ mắc bệnh, nhưng không phải tất cả người mang gen đột biến đều chắc chắn mắc bệnh. Ngoài ra, yếu tố di truyền chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với các nguyên nhân khác như hút thuốc, béo phì, tăng huyết áp, tiếp xúc hóa chất độc hại”, bác sĩ Đạt nói.

Dù chỉ còn một quả thận, người bệnh vẫn có thể sống khỏe mạnh nếu biết chăm sóc đúng cách. Bác sĩ lưu ý, do người bệnh còn trẻ nên cần đặc biệt chú ý bảo vệ thận lâu dài bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ, ăn ít muối, hạn chế đạm động vật và uống đủ nước mỗi ngày. Tránh dùng thuốc không kê đơn hoặc thuốc lá không rõ nguồn gốc vì có thể gây hại cho thận. Ngoài ra, cần theo dõi huyết áp, đường huyết để phòng ngừa các bệnh mạn tính ảnh hưởng đến chức năng thận. Đi khám chuyên khoa Thận – Tiết niệu định kỳ mỗi 3-6 tháng để kiểm tra chức năng thận còn lại, giúp phát hiện sớm các bất thường nếu có.