Ông Khái (80 tuổi, Đồng Nai), mắc tiểu đường hơn 30 năm, bị loét chân, chảy dịch, nhiễm trùng nặng, được bác sĩ can thiệp kịp thời, thoát nguy cơ cắt cả bàn chân.

Ông Khái từng mất 2 ngón ở bàn chân phải vì biến chứng mạch máu bàn chân gây hoại tử. Lúc đó, ngón chân cái của ông đột nhiên tím đen lại, sau đó tự rụng, ngón trỏ cũng bắt đầu có dấu hiệu hoại tử thâm đen. Ông đi khám ở nhiều nơi nhưng cũng phải tháo khớp do đã hoại tử tận xương.

“Tôi bị tiểu đường lâu rồi, nhưng hồi đó nghĩ mình khỏe nên không chú ý nhiều đến chế độ ăn uống”, ông Khái kể. Chính điều này đã khiến đường huyết của ông không được kiểm soát tốt, dẫn đến biến chứng mạch máu nhỏ ở bàn chân. Chân ông dần dần mất cảm giác, tê bì. Thậm chí, chân bị thương chảy máu mà ông không hề hay biết.

Lần này, gan bàn chân phải của ông đột nhiên xuất hiện vết loét, phát triển to dần và sâu, chảy dịch khiến ông đau đớn không đi lại được. “Mất 2 ngón chân rồi, tôi rất sợ lần này mất cả bàn chân nên nói con đưa đi khám ngay”, ông Khái kể lại.

BS.CKI Võ Trần Nguyên Duy, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, ông Khái nhập viện trong tình trạng vết loét đã nhiễm trùng lan rộng. Người bệnh còn có rất nhiều bệnh đồng mắc như huyết áp cao, suy thận, bệnh lý động mạch ngoại biên…

Ông Khái được nhập viện điều trị tình trạng nhiễm trùng, ngăn bệnh diễn tiến nặng gây hoại tử lan rộng phải đoạn chi. Song song đó, bác sĩ cũng điều trị ổn định những bệnh đồng mắc. Sau một tuần, vết loét ở gan bàn chân khô, không còn chảy dịch, ông Khái được bác sĩ Duy tư vấn hạn chế hoạt động, tránh gây áp lực lên bàn chân bị thương cho đến khi vết thương lành hẳn. Bác sĩ cũng đồng thời hướng dẫn ông tập phục hồi chức năng để tránh tái phát vết thương.

“Vì người bệnh có đa biến chứng nên cũng có những biến dạng về bàn chân, nên sử dụng lót giày trị liệu để tái cấu trúc chịu lực của bàn chân”, bác sĩ Duy tư vấn.

Theo bác sĩ Duy, tình trạng tăng đường huyết kéo dài sẽ dẫn đến những biến chứng mạch máu bàn chân, giảm cảm giác ở bàn chân gây nên vết loét, từ vết loét dẫn đến nhiễm trùng. Đây là biến chứng nguy hiểm, khá thường gặp nhưng lại ít được người bệnh chú ý. Phần lớn các ca nhập viện đều đã tổn thương nặng, nhiễm trùng lan rộng, điều trị kéo dài và phức tạp.

Biến chứng bàn chân do bệnh tiểu đường có các triệu chứng ban đầu như tê bì, mất cảm giác, chân khô ráp như đi trên cát, bàn chân lúc lạnh buốt do giảm tưới máu, lúc nóng ran do viêm xương hay nhiễm trùng. Bệnh tiến triển khi xuất hiện các vết bóng nước, hoại tử đen ở một số vị trí ở vùng da bàn chân, đầu ngón chân, nứt da, loét da… Các vết thương có thể tiết dịch, có mùi hôi, dễ lan rộng tại chỗ, gây nhiễm trùng toàn thân, nhiễm trùng huyết nguy hiểm.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thống kê mỗi 30 giây trôi qua, thế giới có thêm 1 người đái tháo đường bị cắt cụt chân. Chưa kể, 2% người bệnh nếu không kiểm soát đường huyết tốt sẽ dẫn đến biến chứng bàn chân đái tháo đường. Khoảng 60% người bệnh loét bàn chân phải cắt cụt chi do vết loét nhiễm khuẩn và tỷ lệ tử vong sau 5 năm bị cắt cụt chân là 50-60%. “Tình trạng biến chứng bàn chân đái tháo đường tại Việt Nam cũng là vấn đề đáng lo ngại, tỷ lệ đoạn chi cao do nhiều nguyên nhân trong đó vai trò phòng ngừa, xử trí sớm chưa được chú trọng”, bác sĩ Duy cảnh báo.