Thuận bị lõm ngực từ lâu nhưng không điều trị, gần đây khó thở, hụt hơi mới đi khám thì phát hiện bệnh gây chèn ép tim phổi, cần phẫu thuật nâng ngực sớm.

Thuận sinh ra với lồng ngực bình thường, nhưng đến tuổi dậy thì, phần giữa ngực anh bắt đầu hõm xuống. Ban đầu, Thuận thấy lồng ngực hõm không đáng kể, không gây khó chịu nên không chú ý và chưa đi khám. Đến năm 16 tuổi, hố lõm càng rõ hơn theo thời gian. Ba tháng gần đây, Thuận bắt đầu xuất hiện triệu chứng khó thở, hụt hơi, không thể làm việc nặng do mệt mỏi. Đây là những dấu hiệu cảnh báo tình trạng lõm ngực đã tiến triển và gây chèn ép bên trong.

Theo BS.CKI Trần Quốc Hoài, khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, lõm ngực là biến dạng lồng ngực thường gặp nhất. Dù nguyên nhân chủ yếu là bẩm sinh, nhưng không phải tất cả các trường hợp đều được phát hiện sớm.

Khoảng 85-90% bố mẹ sẽ phát hiện dị tật này ngay sau sinh ở trẻ. Tuy nhiên, có những trẻ bị lõm ngực nhẹ hoặc không rõ ràng lúc nhỏ, chỉ biểu hiện rõ hơn khi bước vào giai đoạn dậy thì, cơ xương phát triển nhanh làm ngực hõm xuống rõ hơn. Đồng thời, trẻ cũng có sự nhận biết về cơ thể và phát hiện ra sự bất thường này.

Mức độ lõm ngực sâu có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. ThS.BS.CKI Phạm Hưng, khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết vết lõm sâu sẽ giảm thể tích lồng ngực, giảm lượng khí hít vào do phổi không thể giãn nở tối đa; chèn ép tim, làm giảm khả năng co bóp hiệu quả của tim. Ngoài ra, nhiều thanh thiếu niên bị lõm ngực thường có xu hướng cúi người về phía trước, dẫn đến tâm lý tự ti về ngoại hình, ngại giao tiếp và tụ tập đông người.

Ê-kíp chọn phương pháp phẫu thuật Nuss – mổ nội soi xâm lấn tối thiểu đặt thanh nâng ngực cho bệnh nhân. Bác sĩ thực hiện kỹ thuật gây tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP – Erector Spinae Plane Block) để giảm đau trong và sau mổ, sau đó mở các vết mổ nhỏ ở hai bên thành ngực. Các thanh nâng đã được uốn nắn theo dáng lồng ngực được đưa vào phía sau xương ức để nâng xương ức lên dưới hướng dẫn của camera nội soi. Ca mổ kết thúc sau 90 phút.

Bác sĩ Hoài nhấn mạnh, với tiến bộ của công nghệ camera nội soi lồng ngực, chỉ thêm một lỗ vào nhỏ, hình ảnh trong lồng ngực hiện lên với độ nét cao, giúp bác sĩ quan sát rõ các cấu trúc quan trọng như tim, phổi và các mạch máu lớn, đảm bảo ca mổ diễn ra an toàn, giảm thiểu tối đa biến chứng. So với phương pháp mổ mở cổ điển (phẫu thuật Ravitch), đường mổ rộng, phải cắt xương ức và các sụn sườn, phẫu thuật Nuss là xâm lấn tối thiểu, giúp cải thiện tiên lượng và các biến chứng, người bệnh bớt đau và thẩm mỹ hơn.

Nhờ kỹ thuật gây tê ESP hiện đại, sau mổ Thuận ít đau, không những giảm tối đa việc sử dụng morphin giảm đau mà còn nhanh chóng trở lại ăn uống, sinh hoạt bình thường. Phần ngực lõm được nâng lên, không còn hố sâu giữa ngực. Thuận xuất viện vào ngày thứ năm sau phẫu thuật và tái khám định kỳ để theo dõi, phòng ngừa các biến chứng muộn như di lệch thanh nâng ngực. Sau khoảng 2-3 năm, khi xương đã ổn định, cứng chắc ở hình dạng lồng ngực mới, bác sĩ sẽ phẫu thuật lấy thanh nâng ngực ra.

Theo bác sĩ Phạm Hưng, phương pháp phòng ngừa lõm ngực tốt nhất chính là tầm soát quản lý thai kỳ chặt chẽ và phát hiện sớm bệnh ở giai đoạn sau sinh. Mẹ bầu cần đi khám thai theo định kỳ để bác sĩ kịp thời phát hiện các bất thường của thai nhi, đặc biệt các bệnh liên quan đến đột biến gene thường gặp. Từ đó, sớm có biện pháp và chiến lược can thiệp kịp thời. Đối với các bé sau khi chào đời không có phát hiện lõm ngực, bố mẹ cũng nên thường xuyên đưa con đi kiểm tra, khám sức khỏe tổng thể.

Phần lớn bệnh nhân bị lõm ngực được chỉ định phẫu thuật trong độ tuổi 6-18, khi xương lồng ngực vẫn còn độ mềm dẻo dễ chỉnh sửa, xương có thể tiếp tục phát triển sau phẫu thuật và dễ giữ được dáng khung xương sau nâng.

Tuy nhiên, phẫu thuật lõm ngực đã được thực hiện thành công ở bệnh nhân 20, 30, 40, thậm chí trên 50 tuổi. Vì thế, khi xuất hiện các biểu hiện bệnh như có vết lõm vào ngay giữa ngực, dễ mệt, khó thở khi gắng sức, tim đập nhanh, thở khò khè kèm ho, đau ngực, mệt mỏi, chóng mặt…, dù ở độ tuổi nào cũng cần đi khám và điều trị sớm.