Ông Khuể, 74 tuổi, tắc hẹp nặng hệ mạch máu nuôi tim, được phẫu thuật kịp thời để cứu trái tim trước nguy cơ đột tử.

Ông Khuể có dấu hiệu mệt, đau ngực từng cơn, hay thở dốc từ một tháng trước. Đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám, ông được ThS.BS.CKII Huỳnh Hoàng Khang, Trưởng khoa Ngoại tim mạch, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, chỉ định chụp mạch vành do triệu chứng gợi ý bệnh tim mạch. Kết quả ghi nhận ông mắc bệnh ba nhánh mạch vành với động mạch vành phải tắc hoàn toàn, nhánh liên thất trước và động mạch mũ hẹp nặng. May mắn tim chưa bị suy, chức năng bảo tồn ở mức > 50%.

Bệnh ba nhánh mạch vành là một bệnh lý nghiêm trọng, xảy ra khi hệ thống mạch vành (mạch máu nuôi cơ tim) bị hẹp hoặc tắc do mảng xơ vữa tích tụ trên thành động mạch. Tình trạng ông Khuể nếu không can thiệp sớm, bệnh nhân có nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột tử, suy tim, rối loạn nhịp tim và các biến chứng tim mạch khác.

Bác sĩ Khang đánh giá, các nhánh mạch vành của bệnh nhân tổn thương phức tạp, vừa tắc mạn tính đoạn dài vừa hẹp nặng hai nhánh quan trọng, rất khó để can thiệp đặt stent vì khả năng thất bại cao. Do đó, ê kíp chọn phương pháp phẫu thuật bắc cầu mạch vành không tuần hoàn ngoài cơ thể để tái thông dòng máu nuôi tim.

Phẫu thuật bắc cầu mạch vành không tuần hoàn ngoài cơ thể (Off‐Pump Coronary Artery Bypass Grafting – OPCABG) là kỹ thuật khó, đòi hỏi chuyên môn và kinh nghiệm dày dặn của ê-kíp phẫu thuật, thích hợp với những bệnh nhân bị xơ vữa động mạch động mạch chủ, bệnh mạch máu não, bệnh phổi mạn tính, suy thận, bệnh nhân lớn tuổi…

Trong ca mổ bắc cầu mạch vành truyền thống, bác sĩ làm ngừng tim của người bệnh. Máy tuần hoàn ngoài cơ thể sẽ đảm nhiệm công việc của tim và phổi trong suốt quá trình phẫu thuật. Nhưng đối với mổ off-pump, bác sĩ sẽ thao tác trong tình trạng tim vẫn đập, tức là không cần làm liệt tim. Nhờ đó, mang lại hiệu quả cao và nhiều ưu điểm hơn so với phương pháp truyền thống như thời gian nằm viện ngắn hơn, hồi phục nhanh hơn, giảm nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật như nhiễm trùng, viêm phổi, giảm truyền máu, loạn nhịp tim, đột quỵ.

Bác sĩ Khang cùng ê kíp dùng dụng cụ chuyên dụng để giữ cho những vùng mạch vành cần thao tác giảm vận động, trong khi các vùng khác hoạt động bình thường nhằm đảm bảo chức năng tim. Tiếp đến, lấy động mạch vú trong và tĩnh mạch hiển của người bệnh để làm ba cầu nối cho ba nhánh mạch vành tắc hẹp. Sau ba giờ ca mổ kết thúc, hệ mạch máu tim được khơi thông, cứu trái tim trước nguy cơ tổn thương do thiếu máu nuôi thời gian dài.

Chỉ 4 giờ sau phẫu thuật, ông Khuể được rút ống thở. Một ngày sau, ông chuyển ra khu nội trú. Đến ngày thứ hai, ông đã có thể ngồi dậy, ăn uống nhẹ. Các triệu chứng khó thở, đau ngực gần như biến mất.

“Tôi thật sự biết ơn bác sĩ Khang và các y bác sĩ tại Tâm Anh đã giữ lại mạng sống cho tôi. Giờ đây tôi có thể đi lại, thở dễ dàng và sống với gia đình thêm nhiều năm nữa”, Ông Khuể tâm sự.

Bác sĩ Khang cho biết, bệnh lý ba nhánh mạch vành là nguyên nhân hàng đầu gây nhồi máu cơ tim và đột tử ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, bệnh thường diễn tiến âm thầm và chỉ biểu hiện khi đã rất nặng. Bệnh thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, nhất là những người có lối sống ít vận động, chế độ dinh dưỡng kém lành mạnh, hút thuốc lá hoặc có các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid.

Để phòng ngừa bệnh, cần giảm nguy cơ xơ vữa động mạch bằng cách duy trì chỉ số cholesterol và huyết áp ở mức an toàn, giảm stress, hạn chế chất béo xấu trong khẩu phần ăn, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá.

Khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo gồm đau tức ngực khi gắng sức, thở dốc, mệt mỏi kéo dài, cảm giác nghẹt thở khi nằm, hồi hộp, đánh trống ngực, loạn nhịp tim, nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.