Động mạch chậu, bụng, thận và mạch vành hẹp nặng đến gần tắc khiến bà Nguyệt khó thở, tê chân kèm đau bụng, nguy cơ biến chứng nhồi máu cơ tim, hoại tử ruột hoặc đột quỵ.

Bà Nguyệt mắc nhiều bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu, suy tim, đang uống thuốc điều trị. Bà từng đặt hai stent ở động mạch liên thất trước và động mạch vành phải vào năm 2011, 2017. Gần đây, sức khỏe giảm sút, bà đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám.

Kết quả chụp CT 1975 lát cắt ghi nhận tình trạng phức tạp bao gồm động mạch chủ ngực có túi phình khoảng 38 mm, một đoạn động mạch chủ bụng phình khoảng 20 mm, động mạch chậu trái tắc hoàn toàn, động mạch thận hai bên hẹp nặng, động mạch liên thất trước tái hẹp 95% trong stent. Một số động mạch khác ở vùng bụng như thân tạng, mạc treo tràng trên hẹp nặng.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Vinh, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, BVĐK Tâm Anh cho biết bà Nguyệt bị hẹp tắc mạch máu lan rộng, vô cùng nguy hiểm vì ảnh hưởng đến nhiều cơ quan quan trọng trong cơ thể như tim, thận, ruột, chi dưới.

Theo bác sĩ Vinh, người bệnh có nhiều động mạch hẹp cùng lúc có thể do chưa kiểm soát tốt huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường dẫn đến tích tụ các mảng xơ vữa, hoặc có khả năng liên quan đến vấn đề mạch máu bẩm sinh. Động mạch thận hai bên hẹp nặng cũng tác động ngược lại, khiến huyết áp người bệnh tăng cao, khó kiểm soát bằng thuốc, gây tổn thương thận cấp trên nền bệnh thận mạn.

“Nếu không điều trị kịp thời, bà Nguyệt có nguy cơ cao bị tắc các mạch, thiếu máu cục bộ nghiêm trọng có thể gây biến chứng nhồi máu cơ tim, hoại tử ruột hoặc đột quỵ”, GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, nhận định.

Do bệnh nhân bị tổn thương thận, Giáo sư Nhân cùng êkíp lên kế hoạch can thiệp ba lần nhằm hạn chế ảnh hưởng của thuốc cản quang đến chức năng thận. Bác sĩ điều trị nội khoa tối ưu các vấn đề liên quan đến thận, huyết áp, mỡ máu trước khi tiến hành thủ thuật.

Ở lần can thiệp đầu tiên, êkíp ưu tiên đặt stent mạch vành ngăn ngừa nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp, nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Bác sĩ luồn dây dẫn và ống thông qua vị trí stent tái hẹp, nong rộng lòng stent, sau đó đặt một stent phủ thuốc thế hệ mới. Kết quả chụp mạch số hóa xóa nền DSA ngay sau can thiệp ghi nhận stent nở tốt, áp sát thành stent cũ và thành mạch, dòng máu đến tim thông thoáng trở lại.

5 ngày sau, êkíp xử lý tổn thương tại động mạch chậu trái. Do mạch máu ở vùng này của bệnh nhân xoắn vặn, khó tiếp cận, bác sĩ phải sử dụng dây dẫn ái nước có lớp phủ đặc biệt giúp giảm ma sát với thành mạch, thuận lợi đưa các vật dụng đi qua những vị trí tắc nghẽn để đặt stent.

14 ngày sau, êkíp tiếp tục đặt stent tại động mạch thận. Ở cả ba lần can thiệp, bà Nguyệt được gây tê tại chỗ, tỉnh táo trong suốt quá trình bác sĩ thực hiện thủ thuật. Hiện, bà hết khó thở, các triệu chứng khác đều cải thiện, chức năng thận được kiểm soát ổn định, không có biến chứng.

Giáo sư Nhân cho biết, túi phình ở động mạch chủ ngực và động mạch chủ bụng cùng các vị trí hẹp ở một số động mạch khác chưa có chỉ định can thiệp. Do đó bà Nguyệt cần tuân thủ uống thuốc theo toa, tái khám đúng lịch để bác sĩ theo dõi, can thiệp kịp thời, hạn chế biến chứng.

Để tăng chất lượng cuộc sống lâu dài, người bệnh cần quản lý chế độ ăn uống khoa học như giảm muối, đường, chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm chứa protein nạc gồm cá, ức gà, các loại đậu… Bà cũng nên vận động đều đặn bằng bài tập thể dục phù hợp với khả năng và duy trì cân nặng (BMI trong khoảng 18,5-24,9) giúp cải thiện chức năng tim mạch, thận, kiểm soát huyết áp, đường huyết, cholesterol.

Giáo sư Nhân lưu ý nhiều bệnh lý tim mạch, đặc biệt là xơ vữa động mạch, dị dạng, hẹp hay phình mạch máu thường diễn tiến âm thầm không có triệu chứng rõ rệt cho đến khi xảy ra biến cố. Mỗi người nên khám sức khỏe tổng quát ít nhất một lần mỗi năm, nhất là những người trên 40 tuổi hoặc có các yếu tố nguy cơ tim mạch như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch.

*Tên người bệnh đã được thay đổi