Nam giới có thể gặp một số bệnh lý nghiêm trọng tại tuyến tiền liệt, đặc biệt là ung thư. Để đưa ra chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh làm sinh thiết tuyến tiền liệt.
Sinh thiết tuyến tiền liệt là gì?
Sinh thiết tuyến tiền liệt là phương pháp lấy một mảnh mô từ tuyến tiền liệt mang đi kiểm tra dưới kính hiển vi. Mẫu bệnh phẩm được phân tích, kiểm tra để xem có ung thư hoặc những tế bào bất thường khác trong tuyến tiền liệt hay không. Nếu có ung thư, bác sĩ sẽ đánh giá, xác định mức độ, khả năng tiến triển của ung thư, từ đó đưa ra phương hướng điều trị tối ưu. Kỹ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến được thực hiện bởi bác sĩ chuyên về hệ tiết niệu, cơ quan sinh dục nam với các thiết bị chuyên dụng liên quan. (1)
Tại sao cần sinh thiết tuyến tiền liệt?
Sinh thiết tuyến tiền liệt được ứng dụng để giúp bác sĩ phát hiện ra bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Bác sĩ có thể đề nghị người bệnh làm sinh thiết tuyến tiền liệt nếu:
Người bệnh có các triệu chứng hay dấu hiệu nghi ngờ liên quan bất thường tiền liệt tuyến, như đau vùng bụng, tiểu khó, tiểu buốt hoặc rát, tiểu đêm nhiều lần, nước tiểu đục và có máu, đau lưng dưới, đau hông, đùi…
Xét nghiệm PSA cho thấy giá trị cao hơn bình thường so với độ tuổi của người bệnh.
Trong quá trình khám bằng cách phương tiện kỹ thuật số, bác sĩ phát hiện ra khối u hoặc những vấn đề bất thường khác tại tuyến tiền liệt.
Kết quả của lần sinh thiết trước đó bình thường nhưng người bệnh vẫn có mức PSA tăng cao.
Kết quả sinh thiết trước đó cho thấy những tế bào mô tuyến tiền liệt bất thường nhưng không phải ung thư.
Sinh thiết tuyến tiền liệt giúp bác sĩ phát hiện ra bệnh ung thư tuyến tiền liệt
Các phương pháp sinh thiết tuyến tiền liệt
Sinh thiết tuyến tiền liệt có thể được tiến hành theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:
Phương pháp cắt ngang: Đây là phương pháp phổ biến hơn cả, được thực hiện thông qua trực tràng.
Phương pháp tầng sinh môn: Thực hiện sinh thiết thông qua vùng da giữa trực tràng và bìu.
Phương pháp qua niệu đạo: Sinh thiết được thực hiện qua niệu đạo bằng cách dùng ống soi bàng quang (một loại ống mềm có thiết bị quan sát).
Chỉ định thực hiện kỹ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt
Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh làm sinh thiết nếu mức kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) bên trong máu tăng cao hoặc tìm thấy khối u bất thường khi tiến hành khám trực tràng bằng cách phương tiện kỹ thuật số. Khi tiến hành khám trực tràng kỹ thuật số, bác sĩ có thể nhận thấy tuyến tiền liệt của người bệnh có to ra hay có vết sưng tấy hay không. Siêu âm cũng có thể được lựa chọn thực hiện trước khi sinh thiết. Bác sĩ sẽ dùng một đầu dò nhỏ để chụp ảnh tuyến tiền liệt. (2)
Sinh thiết tuyến tiền liệt dưới hướng dẫn của MRI có thể được ứng dụng ở những người bệnh có mức PSA gia tăng nhưng kết quả sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm lại là âm tính. Hình thức sinh thiết tuyến tiền liệt dưới hướng dẫn của MRI cũng có thể được dùng trong những trường hợp chụp MRI tuyến tiền liệt (do PSA tăng cao) cho thấy bất thường rất nhỏ không dễ dàng xác định được bằng kỹ thuật siêu âm. Hình ảnh chụp MRI hướng dẫn sinh thiết có thể nâng cao khả năng phát hiện ra những khối u tuyến tiền liệt nhỏ, có thể cần tiến hành chữa trị ngay.
Khám trực tràng
Quy trình kỹ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến
Tìm hiểu về quy trình sinh thiết tuyến tiền liệt giúp người bệnh có sự chuẩn bị tốt trước khi thực hiện, sẵn sàng phối hợp với bác sĩ để nhận được kết quả chính xác, cụ thể gồm các bước cơ bản dưới đây:
1. Chuẩn bị gì trước khi sinh thiết?
Bác sĩ giải thích về quy trình sinh thiết tuyến tiền liệt cho người bệnh biết. Lúc này, người bệnh có thể đặt câu hỏi cho bác sĩ để được giải đáp.
Người bệnh được yêu cầu ký vào mẫu đơn đồng ý thực hiện kỹ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến. Nếu có vấn đề gì chưa rõ khi xem mẫu đơn, bạn hãy đặt câu hỏi để được giải đáp.
Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ biết nếu bị dị ứng hoặc nhạy cảm với bất kỳ loại thuốc, băng dính, mủ cao su, thuốc gây mê nào.
Người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả những loại thuốc (kê đơn và không kê đơn) cũng như tất cả các vitamin, thảo mộc, chất bổ sung mà bản thân đang sử dụng.
Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ biết nếu có tiền sử bị rối loạn chảy máu hoặc trong trường hợp bản thân đang sử dụng thuốc làm loãng máu (chống đông máu), aspirin hoặc những loại thuốc khác tác động đến quá trình đông máu. Người bệnh có thể cần ngưng sử dụng những loại thuốc này trước khi thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt.
Người bệnh không cần dùng thuốc an thần hoặc nhịn ăn trước khi sinh thiết tuyến tiền liệt bằng phương pháp cắt ngang hoặc tầng sinh môn. Người bệnh có thể được gây mê toàn thân nếu sinh thiết tuyến tiền liệt qua niệu đạo. Trường hợp phải gây mê toàn thân, người bệnh có thể được yêu cầu nhịn ăn (không uống hoặc ăn bất kỳ thứ gì) trước khi sinh thiết, thường là bắt đầu từ sau nửa đêm. Bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể dành cho người bệnh.
Nếu áp dụng phương pháp cắt ngang, người bệnh cần dùng thuốc xổ vào đêm hôm trước hoặc buổi sáng của ngày làm sinh thiết.
Người bệnh có thể được cho dùng thuốc an thần để cảm thấy thư giãn trước khi sinh thiết tuyến tiền liệt, nhất là khi sinh thiết qua niệu đạo. Thuốc an thần có thể gây buồn ngủ, do đó người bệnh nên sắp xếp để có người thân đưa về nhà sau khi sinh thiết.
Người bệnh có thể được bác sĩ cho sử dụng thuốc kháng sinh vào ngày trước khi làm sinh thiết và tiếp tục dùng trong vài ngày sau đó. Việc làm này giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng.
Người bệnh hãy thực hiện theo bất kỳ hướng dẫn nào khác được bác sĩ chỉ định trước khi sinh thiết tuyến tiền liệt.
2. Thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt
Sinh thiết tuyến tiền liệt có thể không bắt buộc người bệnh nhập viện. Quy trình có thể khác nhau tùy vào tình trạng sức khỏe của người bệnh và dịch vụ sinh thiết do bệnh viện cung cấp. Nhìn chung, sinh thiết tuyến tiền liệt tuân theo một trong những quy trình cơ bản dưới đây: (3)
Phương pháp cắt ngang:
Người bệnh cởi bỏ quần áo và mặc áo choàng của bệnh viện.
Người bệnh nằm nghiêng về bên trái, đầu gối cong.
Người bệnh có thể được gây tê cục bộ để làm tê vùng mô mà kim đi qua khi sinh thiết.
Siêu âm cắt ngang (TRUS) thường được dùng để hướng dẫn vị trí đặt kim sinh thiết.
Bác sĩ dùng một dụng cụ lò xo để đưa kim xuyên qua thành trực tràng vào tuyến tiền liệt một cách nhanh chóng. Bạn có thể cảm thấy áp lực hoặc khó chịu khi kim đâm vào tuyến tiền liệt.
Bác sĩ đưa kim vào nhiều lần để lấy mẫu mô từ những phần khác nhau của tuyến.
Những mẫu mô sinh thiết tuyến tiền liệt được mang đến phòng thí nghiệm để phân tích, kiểm tra.
Phương pháp tầng sinh môn:
Người bệnh được yêu cầu cởi bỏ quần áo và mặc áo choàng của bệnh viện.
Người bệnh được đặt nằm nghiêng về bên trái, gập đầu gối. Hoặc người bệnh được yêu cầu nằm tư thế ngửa, đùi dạng ra, đầu gối cong.
Vùng da giữa trực tràng và bìu được làm sạch bằng dung dịch sát trùng.
Người bệnh cảm thấy như bị kim đâm khi được tiêm thuốc gây tê cục bộ. Cảm giác châm chích có thể diễn ra ngắn hạn.
Sau khi vùng tiêm thuốc bị tê, bác sĩ tiến hành rạch một đường nhỏ ở trên da.
Bác sĩ bôi trơn trực tràng của người bệnh bằng một ngón tay đeo găng để xác định vị trí và ổn định tuyến tiền liệt.
Bác sĩ đưa kim sinh thiết qua vết mổ vào tuyến tiền liệt nhiều lần để tiến hành lấy mẫu từ các phần khác nhau của tuyến.
Bác sĩ rút kim sinh thiết ra và ấn mạnh vào vị trí sinh thiết đến khi ngừng chảy máu. Việc khâu vết thương thường không cần thiết.
Các mẫu mô sinh thiết tuyến tiền liệt được mang đến phòng thí nghiệm để phân tích, kiểm tra.
Phương pháp qua niệu đạo:
Người bệnh cần cởi bỏ quần áo và mặc áo choàng của bệnh viện.
Người bệnh được đặt nằm ở tư thế ngửa, đùi dạng ra, đầu gối cong.
Người bệnh có thể được gây mê toàn thân khi sinh thiết tuyến tiền liệt qua niệu đạo.
Bác sĩ tiến hành đưa ống soi bàng quang (ống linh hoạt và có thiết bị quan sát) vào lỗ ở cuối dương vật, đi qua niệu đạo đến tuyến tiền liệt.
Bác sĩ đưa các dụng cụ nhỏ qua ống soi bàng quang để thực hiện kỹ thuật lấy mẫu sinh thiết tuyến tiền liệt.
Ống soi bàng quang được bác sĩ lấy ra. Mẫu mô tuyến tiền liệt được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích, kiểm tra.
Sinh thiết tuyến tiền liệt bằng phương pháp cắt ngang
3. Sau khi thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt
Quá trình hồi phục ở mỗi người bệnh là khác nhau tùy vào loại thuốc gây mê được dùng. Nếu áp dụng hình thức gây mê toàn thân, người bệnh sẽ được đưa đến phòng hồi sức để nhân viên y tế quan sát, theo dõi. Người bệnh có thể được đưa đến phòng bệnh hoặc xuất viện về nhà khi nhịp thở, mạch, huyết áp ổn định và ở trạng thái tỉnh táo.
Trong trường hợp sinh thiết tuyến tiền liệt dưới hình thức gây tê cục bộ, người bệnh có thể quay lại các hoạt động thường ngày và áp dụng chế độ ăn uống như bình thường trừ khi nhận được hướng dẫn khác. Người bệnh có thể cảm thấy muốn đi tiêu hoặc đi tiểu sau khi sinh thiết (diễn ra trong khoảng vài giờ).
Trong vài ngày sau khi sinh thiết có thể thấy xuất hiện máu trong phân hoặc nước tiểu (vấn đề này diễn ra phổ biến). Máu có màu nâu đỏ hoặc đỏ, cũng có thể xuất hiện trong tinh dịch của người bệnh khoảng vài tuần sau khi sinh thiết (đây là tình trạng bình thường). Người bệnh cần liên hệ với bác sĩ nếu gặp phải bất kỳ vấn đề nào dưới đây:
Lượng máu trong phân hoặc nước tiểu gia tăng.
Đau ở bụng hoặc vùng chậu.
Khó tiểu.
Nước tiểu thay đổi mùi và tính chất hoặc cảm thấy nóng rát khi đi tiểu (đây có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng).
Người bệnh có thể nhận được kết quả sinh thiết tuyến tiền liệt sau khoảng 3 ngày hoặc lâu hơn. Nếu chẳng may bị ung thư, người bệnh sẽ được báo cáo về điểm Gleason. Điểm càng cao thì nguy cơ ung thư lan rộng, phát triển càng nhanh chóng, phải tiến hành chữa trị tích cực hơn. Sinh thiết có thể bỏ sót phần ung thư tại tuyến tiền liệt nên đôi khi phải tiến hành thực hiện lại.
Sinh thiết tuyến tiền liệt có rủi ro không?
Sinh thiết tuyến tiền liệt có thể tiềm ẩn một số rủi ro hay vấn đề nhất định, bao gồm:
Chảy máu ở vị trí sinh thiết: Sau khi lấy sinh thiết tuyến tiền liệt, chảy máu trực tràng là tình trạng thường xuất hiện.
Trong tinh dịch có máu: Sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt, người bệnh có thể thấy máu đỏ trong tinh dịch. Tình trạng này không đáng lo ngại và có thể xuất hiện trong khoảng vài tuần kể từ lúc sinh thiết.
Nước tiểu có máu: Tình trạng chảy máu này thường chỉ xuất hiện với lượng ít.
Khó tiểu: Sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt, người bệnh có thể cảm thấy khó tiểu. Hiếm khi người bệnh cần phải đặt ống thông tiểu tạm thời.
Nhiễm trùng: Hiếm khi sinh thiết tuyến tiền liệt dẫn đến tình trạng nhiễm trùng tuyến tiền liệt/đường tiết niệu cần chữa trị bằng thuốc kháng sinh.
Người bệnh có thể bị khó tiểu tạm thời sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt
Sinh thiết tuyến tiền liệt mất bao lâu?
Sinh thiết tuyến tiền liệt mất bao lâu còn phụ thuộc vào kỹ thuật sinh thiết được áp dụng. Ví dụ như ở phương pháp cắt ngang, bác sĩ có thể nhắm mục tiêu vào vùng đáng ngờ để tiến hành sinh thiết hoặc lấy mẫu bệnh phẩm từ một số vị trí trong tuyến tiền liệt. Bác sĩ có thể lấy khoảng 10 – 12 mẫu. Quá trình sinh thiết tuyến tiền liệt bằng phương pháp cắt ngang thường kéo dài khoảng 20-30 phút, tính từ khi người bệnh vào phòng sinh thiết.
Sinh thiết tiền liệt tuyến có đau không?
Người bệnh có thể được dùng thuốc gây tê hoặc gây mê trong quá trình sinh thiết tuyến tiền liệt nên không cảm thấy đau khi thực hiện. Vị trí sinh thiết có thể bị đau và kéo dài khoảng vài ngày sau khi sinh thiết. Người bệnh có thể sử dụng một vài loại thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Bạn chỉ nên sử dụng thuốc giảm đau được bác sĩ khuyên dùng, vì aspirin và một vài loại thuốc giảm đau khác có thể làm nguy cơ chảy máu gia tăng.
Sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt, người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ
Sinh thiết tuyến tiền liệt giá bao nhiêu?
Chi phí thực hiện kỹ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến ở mỗi cơ sở y tế có sự khác nhau, phụ thuộc vào phương pháp được áp dụng, trang thiết bị, máy móc, trình độ của bác sĩ, chất lượng dịch vụ… Ví dụ, sinh thiết tuyến tiền liệt bằng phương pháp cắt ngang dưới hướng dẫn siêu âm thực hiện ở bệnh viện uy tín có mức giá rơi vào khoảng 5.000.000 – 6.000.000 đồng. Mức chi phí này mang tính tham khảo, người bệnh nên liên hệ trực tiếp với cơ sở y tế để được báo giá chính xác.
*Lưu ý giá dịch vụ trên đây là giá tham khảo tại thời điểm cập nhật bài viết. Khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp bệnh viện để được tư vấn cụ thể về chi phí tại thời điểm sử dụng dịch vụ.
Thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt ở đâu?
Sinh thiết tuyến tiền liệt là phương pháp có xâm lấn, do đó người bệnh cần thực hiện ở bệnh viện uy tín để đảm bảo sự an toàn, nhận được kết quả chính xác, giúp ích cho quá trình chẩn đoán, điều trị. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là cơ sở y tế cung cấp kỹ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến được nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn, với quy trình sinh thiết khoa học, an toàn, trang thiết bị, máy móc tân tiến, đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, dày dặn kinh nghiệm, tận tình, chu đáo. Người bệnh có thể nhanh chóng nhận được kết quả khi sinh thiết tuyến tiền liệt tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
108 Phố Hoàng Như Tiếp, Phường Bồ Đề, TP. Hà Nội
(Đ/c cũ: 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP. Hà Nội)
Kỹ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý tại tuyến tiền liệt, đặc biệt là ung thư. Người bệnh nên thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt ở bệnh viện uy tín để đảm bảo an toàn, hiệu quả.
Cập nhật lần cuối: 20:32 25/05/2025
Chia sẻ:
Nguồn tham khảo
Prostate biopsy – Mayo Clinic. (2023, April 27). https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/prostate-biopsy/about/pac-20384734
What is a prostate biopsy? (2017, April 16). WebMD. https://www.webmd.com/prostate-cancer/what-is-prostate-biopsy
Prostate biopsy. (2021, August 8). https://www.hopkinsmedicine.org/. https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/prostate-biopsy