Rụng tóc nhiều có phải bị ung thư không? Khi nào cần lưu ý?

Trong phim ảnh và các sản phẩm truyền thông, người bệnh ung thư thường gắn liền với tình trạng rụng tóc. Vậy rụng tóc nhiều có phải bị ung thư không? Hãy cùng tìm lời giải qua chia sẻ của bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Chí Thanh, Khoa Ung bướu Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Rụng tóc nhiều có phải bị ung thư không?

Rụng tóc nhiều không phải biểu hiện hay dấu hiệu sớm của bệnh ung thư. Tuy nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn tình trạng rụng tóc có liên quan đến bệnh K. Sự nhầm lẫn này có thể bắt nguồn từ các hình ảnh phổ biến trong truyền thông đại chúng hoặc những trường hợp người bệnh bị rụng tóc trong quá trình điều trị.

Các phương pháp điều trị như hóa trị và xạ trị có thể tác động đến các tế bào phân chia nhanh, bao gồm cả các tế bào nang tóc, từ đó gây rụng tóc tạm thời. Ngoài ra, ở một số người mắc ung thư, tình trạng cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng hoặc rối loạn nội tiết cũng có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ rụng tóc.

Trong quá trình điều trị ung thư, rụng tóc có thể xảy ra như một tác dụng phụ. Vậy vì sao điều trị ung thư lại gây rụng tóc? Mời quý độc giả tìm hiểu ở phần tiếp theo dưới đây.

Tác dụng phụ rụng tóc trong điều trị ung thư

Một số phương pháp điều trị có thể ảnh hưởng đến các tế bào phân chia nhanh như tế bào nang tóc và gây rụng tóc. (1)

1. Hóa trị

Rụng tóc là tác dụng phụ thường gặp của hóa trị, đa phần tóc của người bệnh sẽ mọc lại sau khi kết thúc điều trị. Tình trạng tóc rụng thường bắt đầu sau 2-4 tuần từ khi bắt đầu hóa trị, mức độ rụng có thể dao động tùy theo: (2)

• Loại thuốc sử dụng: một số thuốc có xu hướng gây rụng tóc như doxorubicin, cyclophosphamide, dactinomycin, docetaxel, eribulin… Trong đó một số thuốc có thể khiến tóc rụng vĩnh viễn như docetaxel.
• Liều lượng: liều lượng thuốc hóa trị càng cao, nguy cơ tóc rụng càng lớn. Ngoài ra, liều tích lũy và tần suất sử dụng cũng ảnh hưởng đến mức độ tổn thương tế bào nang tóc.
• Đường dùng: thuốc truyền tĩnh mạch thường liên quan đến rụng tóc rõ rệt hơn do thuốc vào tuần hoàn toàn thân nhanh chóng và đạt nồng độ cao. Bên cạnh đó, việc dùng đường uống có thể gây rụng tóc ở mức độ nhẹ hơn, nhưng vẫn có nguy cơ tùy thuộc vào loại thuốc.

Rụng lông, tóc do hóa trị có thể xảy ra ở nhiều vị trí như da đầu, lông mày, lông mi, lông tay chân… Tuy nhiên, tóc ở vùng đầu thường bị ảnh hưởng rõ rệt nhất và gây mất thẩm mỹ, từ đó làm ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh

2. Xạ trị

Phương pháp xạ trị chỉ gây rụng tóc khu trú tại vùng chiếu xạ. Vì vậy, tình trạng tóc rụng chỉ xảy ra ở người bệnh ung thư vùng đầu – mặt – cổ. Mức độ rụng tóc và khả năng mọc lại phụ thuộc vào các yếu tố sau:

• Liều lượng và số đợt xạ trị.
• Kỹ thuật xạ trị sử dụng.

Thông thường, tóc bắt đầu rụng sau khoảng 2-3 tuần điều trị. Với liều xạ cao, rụng tóc có thể kéo dài hoặc vĩnh viễn.

3. Liệu pháp nội tiết

Một số thuốc điều trị nội tiết có thể gây rụng tóc tạm thời, ví dụ thuốc ức chế aromatase ở người mắc ung thư vú (phụ nữ sau mãn kinh) có thể làm tóc mỏng hơn hoặc rụng nhẹ. Tuy nhiên, tình trạng rụng tóc thường không nghiêm trọng như hóa trị hay xạ trị vùng đầu.

4. Liệu pháp nhắm trúng đích

Thuốc nhắm trúng đích cũng có thể gây tác dụng phụ rụng tóc, tuy nhiên, phần lớn trường hợp đều chỉ tạm thời. Ví dụ, thuốc ức chế EGFR Tyrosine kinase (gefitinib, erlotinib) có thể gây rụng tóc sau 7-10 tuần điều trị, trong khi thuốc ức chế Tyrosine kinase khác (imatinib, sunitinib) có thể gây rụng tóc sau 3-15 tuần điều trị.

Một số nguyên nhân phổ biến gây rụng tóc nhiều

Rụng tóc có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp:

• Tóc rụng do di truyền, thường nghiêm trọng và nhanh hơn khi lớn tuổi. Có thể phân thành hói đầu kiểu nam (tóc giảm dần từ trước trán ra sau) và hói đầu kiểu nữ (tóc thưa, rụng nhiều ở đỉnh đầu, ở ngôi giữa).
• Tình trạng nhiễm nấm da đầu có thể gây rụng tóc.
• Tóc gãy rụng do tạo kiểu (uốn, ép, tẩy tóc…) và chăm sóc không đúng cách.
• Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể. Ví dụ: nữ giới mang thai, vừa sinh con, mãn kinh…
• Thiếu, suy dinh dưỡng. Ví dụ: thiếu protein, sắt, vitamin nhóm B… có thể dẫn đến rụng tóc.
• Căng thẳng, áp lực kéo dài.
• Mắc bệnh tuyến giáp hoặc bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp… khiến tóc rụng từng mảng.

Dấu hiệu tóc rụng nhiều cần lưu ý

Rụng tóc nhiều hơn 100 cọng/ngày, tóc thưa, yếu, mỏng rõ rệt… có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng sức khỏe suy giảm, ví dụ:

• Tóc rụng từng mảng: có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể mắc bệnh tự miễn, bệnh tuyến giáp, tiểu đường type 1…
• Tóc dần mỏng, thưa rõ rệt ở vùng trán (hói kiểu chữ U), thái dương (hói kiểu chữ M), đỉnh đầu (hói kiểu nữ) có thể cảnh báo tình trạng hói di truyền.
• Tóc rụng đột ngột sau khi gặp cú shock tâm lý, căng thẳng (telogen effluvium) cho thấy người rụng tóc đang cần hỗ trợ về mặt tâm lý.
• Rụng tóc từ khi bắt đầu các phương pháp điều trị bệnh như hóa trị, xạ trị… Người bệnh nên trao đổi và được tư vấn từ bác sĩ điều trị để có kế hoạch hỗ trợ kiểm soát các tác dụng phụ không mong muốn.

Tình trạng rụng tóc nhiều có cần tầm soát ung thư không?

Nhìn chung, tóc rụng không phải biểu hiện phổ biến của bệnh ung thư, mọi người chỉ nên tầm soát khi thuộc nhóm nguy cơ cao, ví dụ:

• Có tiền sử gia đình mắc ung thư: người có ba mẹ, anh chị em ruột từng mắc bệnh, đặc biệt K vú, đại trực tràng, phổi, tuyến giáp, dạ dày hoặc buồng trứng… có nguy cơ cao mắc các bệnh ác tính liên quan.
• Lớn tuổi: nguy cơ mắc ung thư thường gia tăng theo tuổi, đặc biệt từ 50 tuổi trở lên. Việc tóc rụng bất thường ở người lớn tuổi cần được thăm khám, kiểm tra để phân biệt do thay đổi sinh lý hay biểu hiện bệnh.
• Tiếp xúc lâu dài với hóa chất: người làm việc trong môi trường có tiếp xúc với dung môi hữu cơ, thuốc trừ sâu, kim loại nặng, formaldehyde, asbestos… có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Có các triệu chứng nghi ngờ khác: như sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, thiếu máu…

Mọi người nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được đánh giá và chỉ định tầm soát ung thư khi cần thiết. Ngoài ra, người bị rụng tóc nhiều nên khám sức khỏe tổng quát để loại trừ các nguyên nhân rụng tóc phổ biến khác như rối loạn nội tiết, thiếu hụt dinh dưỡng, bệnh tự miễn hoặc stress.

Biện pháp điều trị cải thiện tình trạng rụng tóc nhiều khi điều trị ung thư

Dưới đây là một số lưu ý từ bác sĩ có thể giúp người bệnh đang điều trị ung thư hạn chế, kiểm soát tình trạng rụng tóc:

• Nếu phương pháp điều trị ung thư có thể gây rụng tóc, người bệnh nên chuẩn bị cho việc đội tóc giả từ khi bắt đầu điều trị.
• Để hạn chế tóc rụng, người bệnh nên hạn chế gội đầu nhiều lần, ưu tiên dùng loại dầu gội dịu nhẹ, chỉ nên thoa da đầu nhẹ nhàng, không chà xát. Hạn chế dùng máy sấy, uốn tóc, duỗi tóc hay các phương pháp tạo kiểu, nhuộm tóc khác.
• Nếu tóc rụng quá nhiều, rụng từng mảng gây mất thẩm mỹ, người bệnh có thể cạo sạch tóc còn sót lại để việc đội tóc giả và chăm sóc da đầu dễ dàng hơn.
• Người bệnh rụng tóc có thể dùng mũ để bảo vệ da đầu , đặc biệt khi ra ngoài trời. Có thể thoa kem dưỡng da nhẹ nhàng để hạn chế tình trạng kích ứng, khô da đầu.
• Tóc thường mọc lại sau khi quá trình điều trị kết thúc, tóc mới có thể mỏng, yếu hay thưa hơn tóc cũ. Do đó, cần chăm sóc tóc cẩn thận để quá trình mọc lại tóc hiệu quả hơn, không tạo kiểu hay để tóc tiếp xúc với hóa chất.

Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Đơn vị Ung bướu, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 là địa chỉ khám và điều trị ung thư uy tín, chất lượng tại TP.HCM. Các bác sĩ Ung bướu giàu kinh nghiệm trong việc điều trị cũng như kiểm soát triệu chứng bệnh, tác dụng phụ của các phương pháp điều trị, giúp người bệnh nâng cao chất lượng sống.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn phối hợp với Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) và các chuyên gia quốc tế nghiên cứu và ứng dụng thuốc điều trị ung thư mới, mở ra cơ hội cho người mắc bệnh K giai đoạn trễ. Bên cạnh đó, bác sĩ còn được hỗ trợ bằng nhiều thiết bị và thuốc điều trị ung thư tiên tiến, giúp quá trình khám và điều trị hiệu quả hơn.

Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc rụng tóc nhiều có phải bị ung thư không? Rụng tóc tuy không phải dấu hiệu mắc ung thư nhưng có thể cảnh báo nhiều tình trạng bệnh khác như bệnh tự miễn, suy giảm miễn dịch, rối loạn nội tiết, rối loạn tâm lý…