Trong các loại rau tiền đạo, rau tiền đạo trung tâm là nguy hiểm nhất bởi có thể gây chảy máu dữ dội, nhiều trường hợp phải mổ lấy thai khẩn cấp ở bất cứ tuổi thai nào để cứu tính mạng người mẹ. Vậy rau tiền đạo trung tâm là gì và làm thế nào để nhận biết sớm tình trạng này? BS.CKI Trịnh Hoàng Quốc Toàn, Bác sĩ Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8 chia sẻ cụ thể trong bài viết dưới đây.
Rau tiền đạo trung tâm (hay nhau tiền đạo trung tâm) là tình trạng bánh nhau phủ qua và che kín hoàn toàn lỗ trong của cổ tử cung. Trong thai kỳ bình thường, bánh nhau bám ở đoạn thân hoặc đáy tử cung. Trong rau tiền đạo, bánh nhau bám thấp phía đoạn dưới của tử cung, che kín một phần hoặc hoàn toàn lỗ trong của cổ tử cung, cản trở đường ra của thai nhi trong quá trình chuyển dạ.
Theo thống kê, rau tiền đạo xảy ra ở khoảng 1 trong 200 ca mang thai, thường được chẩn đoán phát hiện trong tam cá nguyệt thứ hai khi siêu âm theo dõi thai.
Dựa theo vị trí bám, rau tiền đạo được chia thành 4 loại gồm:
Bác sĩ Toàn chia sẻ, trong 4 loại rau tiền đạo kể trên rau tiền đạo trung tâm là nguy hiểm nhất bởi bánh nhau che mất hoàn toàn cổ tử cung có thể gây xuất huyết nghiêm trọng, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và thai nhi. Khi mẹ bị xuất huyết quá nhiều dẫn đến mất máu không thể bổ sung, buộc phải mổ lấy thai khẩn cấp ở bất kỳ tuổi thai nào để bảo toàn tính mạng cho mẹ. Trường hợp khác, khi mẹ mất nhiều máu khiến thai nhi không được cung cấp đủ máu và dinh dưỡng để phát triển cũng phải tiến hành mổ lấy thai non tháng.
Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và can thiệp điều trị kịp thời, mẹ bầu bị rau tiền đạo trung tâm vẫn có thể mang thai khỏe mạnh và sinh con an toàn. Điều quan trọng là cần phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo rau tiền đạo, đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chính xác, dựa vào đó bác sĩ sẽ hướng dẫn cách chăm sóc và theo dõi thai kỳ an toàn.
Chia sẻ về nguyên nhân dẫn đến tình trạng rau tiền đạo trung tâm nói chung, rau tiền đạo nói riêng, bác sĩ Toàn cho biết nhau thai có thể phát triển ở bất cứ nơi nào mà phôi thai làm tổ trong tử cung. Trong trường hợp phôi thai làm tổ ngay phần dưới của tử cung, nhau thai sẽ phát triển ngay ở đó.
Ngoài ra, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mẹ bầu bị rau tiền đạo, bao gồm: (1)
Có thể thấy, một trong những yếu tố nguy cơ của rau tiền đạo xuất phát từ lối sống và sinh hoạt không lành mạnh của mẹ bầu. Do đó, để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ nên điều chỉnh và loại bỏ các thói quen không lành mạnh trước khi mang thai.
Triệu chứng phổ biến nhất của rau tiền đạo là xuất huyết âm đạo bất thường, máu có màu đỏ tươi, đôi khi có lẫn máu cục nhưng không gây đau, thường bắt đầu vào khoảng nửa sau của thai kỳ. Tình trạng xuất huyết có thể bắt đầu rồi dừng lại, sau vài ngày lại bắt đầu trở lại. Một số mẹ bầu có thể xuất hiện tình trạng xuất huyết đi kèm các cơn đau bụng do tử cung co thắt.
Ngay khi nhận thấy triệu chứng ra máu âm đạo bất thường, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chính xác. Việc phát hiện sớm tình trạng rau tiền đạo nói chung, rau tiền đạo trung tâm nói riêng giúp bác sĩ có những chỉ định và can thiệp kịp thời để đảm bảo sự an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
>>> Xem chi tiết: Rau tiền đạo trung tâm có nguy hiểm không? Cách xử lý an toàn
Thai kỳ có tình trạng rau tiền đạo tiềm ẩn những nguy cơ cho cả mẹ và thai nhi, cụ thể như sau: (2)
>>> Xem thêm: 7 cách phòng tránh sinh non, thiếu tháng ở mẹ bầu nên biết sớm
Bác sĩ Toàn chia sẻ, nguyên tắc chung của điều trị thai kỳ có rau tiền đạo là thực hiện cầm máu bảo vệ người mẹ. Tùy vào mức độ xuất huyết, khả năng truyền bù máu cũng như tuổi thai, khả năng nuôi dưỡng thai nhi mà bác sĩ sẽ chỉ định dưỡng thai hoặc mổ lấy thai.
Mẹ bầu cần dành thời gian nghỉ hơi, hạn chế đi lại, ăn uống đủ chất bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Sử dụng thuốc giảm co, corticoid hỗ trợ trưởng thành phổi thai nhi theo hưỡng dẫn của bác sĩ. Nếu bị rau tiền đạo trung tâm, bác sĩ có thể chỉ định mổ lấy thai chủ động khi thai nhi đủ tháng. Trường hợp khác cân nhắc theo dõi đến lúc có dấu hiệu chuyển dạ. Tuy nhiên, nếu mẹ bị xuất huyết nhiều, bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai ở bất kỳ tuổi thai nào.
Tùy thuộc vào loại rau tiền đạo mà bác sĩ có chỉ định thích hợp. Trường hợp rau tiền đạo trung tâm hoặc bán trung tâm, phương án xử trí là mổ lấy thai. Trường hợp rau bám thấp sẽ mổ lấy thai nếu xuất huyết nhiều, nếu xuất huyết ít hoặc không xuất huyết sẽ theo dõi chuyển dạ. Trường hợp rau bám mép sẽ mổ lấy thai cấp cứu nếu mẹ xuất huyết nhiều, nếu xuất huyết ít kèm theo ngôi thai và cổ tử cung thuận lợi sẽ bấm ối và xé màng ối về phía không có bánh nhau để thực hiện cầm máu. Nếu sau khi xé màng ối vẫn chảy máu sẽ tiến hành mổ lấy thai, không chảy máu sẽ theo dõi sinh đường âm đạo.
Rau cài răng lược được xem là hình thái lâm sàng nặng nhất của rau tiền đạo. Lúc này mạch máu tăng sinh nhiều ở đoạn dưới của tử cung, đâm vào bàng quang, thường xảy ra ở những mẹ bầu có vết mổ đẻ cũ. Việc phẫu thuật trong trường hợp này rất khó khăn, nguy cơ mất rất nhiều máu và tổn thương đến bàng quang. Do đó bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai chủ động khi thai nhi đủ tháng, tiến hành mổ dọc thân tử cung phía trên vị trí bánh nhau bám hoặc ở đáy tử cung để đưa thai nhi ra ngoài. Không bóc nhau thai mà cắt tử cung để hạn chế tối đa sự mất máu gây nguy hiểm.
Khi có những dấu hiệu nghi ngờ rau tiền đạo, mẹ bầu cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chính xác, dựa vào kết quả mà bác sĩ sẽ có tư vấn và hướng dẫn thích hợp.
Ở những tháng cuối thai kỳ nếu có chẩn đoán rau tiền đạo trung tâm, hoặc mẹ có triệu chứng cơn gò tử cung hoặc xuất huyết âm đạo sẽ được chỉ định nhập viện để theo dõi sát sao và có can thiệp điều trị kịp thời khi cần thiết.
Trong trường hợp rau tiền đạo trung tâm bánh nhau phủ qua và che kín hoàn toàn lỗ trong của cổ tử cung, cản trở đường ra của thai nhi nên mẹ không thể sinh thường. Bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai chủ động khi thai nhi đủ tháng hoặc mổ lấy thai khẩn cấp dù ở tuổi thai nào khi mẹ có tình trạng xuất huyết nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng.
Rau tiền đạo trung tâm không ảnh hưởng đến lần mang thai sau nếu mẹ không gặp biến chứng nguy hiểm phải cắt bỏ tử cung. Tuy nhiên, nếu từng bị rau tiền đạo, khả năng lặp lại tình trạng này ở lần mang thai sau là khoảng 2%. Do đó, ở lần mang thai sau mẹ cần thông báo tiền sử với bác sĩ để được lên kế hoạch chăm sóc và theo dõi thai kỳ chặt chẽ, dự phòng hiệu quả các nguy cơ có thể xảy ra.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ chuyên sâu và cá thể hóa, phối hợp chặt chẽ cùng các chuyên khoa trong bệnh viện như Trung tâm Xét nghiệm, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, Trung tâm Gây mê hồi sức, Trung tâm Sơ sinh… giúp can thiệp kịp thời và hiệu quả các trường hợp rau tiền đạo trung tâm nguy hiểm, bảo vệ tính mạng của mẹ và sự an toàn của trẻ sơ sinh. Trẻ sinh ra được chăm sóc tận tình bởi các chuyên gia – bác sĩ Sơ sinh dày dặn kinh nghiệm, đảm bảo nền tảng sức khỏe và sự phát triển trong tương lai.
Để đặt hẹn thăm khám và tư vấn với các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin tổng quan về tình trạng rau tiền đạo trung tâm khi mang thai. Hy vọng qua bài viết này mẹ đã hiểu được rau tiền đạo trung tâm là gì, các dấu hiệu sớm nhận biết tình trạng này để thăm khám sớm. Nếu có bất kỳ lo lắng nào, mẹ có thể đến ngay Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia – bác sĩ tư vấn cụ thể!
