Cao ngựa từ lâu đã được biết đến là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, đem đến nhiều lợi ích như bồi bổ gân xương, tăng cường sức khỏe, khắc phục tình trạng suy nhược… Với những công dụng tuyệt vời này, liệu người cao huyết áp có dùng được cao ngựa không? Dùng như thế nào thì đúng cách? ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp các thắc mắc này ngay dưới đây.
Người cao huyết áp có dùng được cao ngựa không?
Không nên dùng lượng nhiều cao ngựa ở người có mức huyết áp cao. Hiện nay, chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng chứng minh cao ngựa an toàn và hiệu quả đối với người bị cao huyết áp. Một số thành phần trong cao ngựa có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa, tuần hoàn hoặc tương tác với thuốc điều trị, tiềm ẩn nguy cơ làm thay đổi huyết áp. Vì vậy, người đang điều trị vấn đề huyết áp tuyệt đối không nên tự ý sử dụng cao ngựa hoặc các sản phẩm chứa cao ngựa khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Trong y học cổ truyền, cao ngựa được xếp vào nhóm những vị thuốc bổ, nhờ đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Sách “Nam dược thần hiệu” của danh y Tuệ Tĩnh cũng nhắc đến mã cốt (cao ngựa) là vị thuốc quý, giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, bồi bổ cơ thể, chữa suy nhược ở người mới ốm dậy hoặc phụ nữ sau sinh, khắc phục tình trạng rối loạn kinh nguyệt…
Tuy nhiên, với người có chỉ số huyết áp ở mức cao, việc sử dụng cần thận trọng, bởi mục tiêu điều trị bệnh lý tim mạch là duy trì huyết áp ổn định thông qua thuốc, dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh theo hướng dẫn của bác sĩ.
Trong cao ngựa có thành phần dinh dưỡng gì mà nhiều người tìm đến?
Cao ngựa được chế biến bằng cách nấu cô đặc xương ngựa trong nhiều giờ, trải qua nhiều công đoạn và kỹ thuật công phu. Cao ngựa thành phẩm cắt thành từng khối chữ nhật, màu vàng nâu cánh gián. Cao ngựa cũng có thể được chế biến thành dạng bột xương bằng cách xay mịn xương khô, nấu chín, sau đó phơi hoặc sấy khô để bảo quản. Kết quả từ một nghiên cứu tại Hàn Quốc đã cho thấy thành phần dinh dưỡng có trong xương ngựa bao gồm:
Axit amin: Xương ngựa chứa nhiều loại axit amin quan trọng, giúp bồi bổ sức khỏe, trong đó có nhiều loại axit amin cơ thể người không thể tự tổng hợp được. Các loại axit amin chính gồm: glycine, axit glutamic, alanine, arginine, lysine, leucine…
Collagen: Loại protein dồi dào nhất trong cơ thể, rất giàu mô liên kết và tham gia vào quá trình hình thành xương, cơ, gân, dây chằng, duy trì sức khỏe khớp và tăng cấu trúc đàn hồi của da.
Axit béo: Bao gồm nhiều loại axit béo, trong đó 3 loại chính là axit oleic, axit palmitic và axit linoleic.
Khoáng chất: Các loại khoáng chất được tìm thấy trong xương ngựa bao gồm canxi, photpho, sắt, kali, magie, natri…
Cao ngựa chứa nhiều loại axit amin quan trọng, giúp bồi bổ cơ thể và tăng cường sức khỏe xương khớp
Người bị huyết áp cao cần lưu ý gì khi sử dụng thực phẩm như cao ngựa?
Hiện nay, chưa có nhiều nghiên cứu đánh giá thấy hiệu quả giảm huyết áp hay các tác dụng phụ của cao ngựa khi dùng cho người bị huyết áp cao. Do đó, nếu có nhu cầu sử dụng cao ngựa cần phải lưu ý những vấn đề:
Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng: Trước khi ăn/uống cao ngựa hoặc sử dụng các thực phẩm chức năng có chiết xuất cao xương ngựa, người có mức huyết áp báo động cần trao đổi với bác sĩ điều trị để có sự tham vấn phù hợp. Tuyệt đối không tự ý dùng cao ngựa, vì có thể gây tương tác với các loại thuốc đang sử dụng hoặc làm ảnh hưởng đến phác đồ điều trị huyết áp.
Sử dụng với lượng phù hợp: Ngay cả khi có sự đồng ý của bác sĩ điều trị, người bệnh liên quan huyết áp chỉ nên dùng cao ngựa ở liều lượng phù hợp. Việc lạm dụng cao ngựa có thể dẫn đến các tác dụng không mong muốn, gây ảnh hưởng lên gan, thận và gián tiếp ảnh hưởng đến huyết áp.
Ngưng sử dụng khi gặp tác dụng phụ: Nếu gặp phải các dấu hiệu bất thường khi sử dụng cao ngựa như dị ứng, nổi mẩn ngứa, khó tiêu, chóng mặt… cần ngừng sử dụng và đến bệnh viện ngay để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra.
Đa dạng các thực phẩm tốt cho huyết áp: Việc đa dạng các loại thực phẩm tốt cho huyết áp như áp dụng chế độ ăn DASH, tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất (kali, canxi, magie, omega 3…) từ trái cây tươi, rau củ, các loại đậu, cá béo rất cần thiết cho người bệnh.
Thăm khám sớm khi gặp biểu hiện bất thường: Người bệnh gặp các biểu hiện bất thường như đau đầu, choáng váng, khó thở, đau tức ngực… cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị. Đây có thể là các dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tổn thương tim mạch, do đó người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan.
Người bệnh cao huyết áp cần thăm khám định kỳ, giúp phát hiện sớm những nguy cơ tổn thương tim mạch và điều trị kịp thời
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
108 Phố Hoàng Như Tiếp, Phường Bồ Đề, TP. Hà Nội
(Đ/c cũ: 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP. Hà Nội)
Cao ngựa giàu dinh dưỡng và là vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Tuy nhiên người cao huyết áp có dùng được cao ngựa hay không cần phải được bác sĩ đánh giá dựa trên thể trạng sức khỏe, các bệnh lý nền đi kèm và nguy cơ biến cố tim mạch. Chính vì vậy, người bị huyết áp cao không nên sử dụng cao ngựa nếu chưa có sự đồng ý từ bác sĩ điều trị.
