Hiến máu là một nghĩa cử nhân đạo giúp cứu sống nhiều người bệnh. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người hiến máu phải đáp ứng một số tiêu chuẩn sức khỏe nhất định. Vậy đối với người bị huyết áp thấp có hiến máu được không? Sau khi chờ huyết áp ổn định lại thì thực hiện hiến máu được không?
BS.CKI Đỗ Vũ Ngọc Anh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh khuyến cáo: Bệnh nhân huyết áp thấp không nên tham gia hiến máu vì có thể bị tụt huyết áp nghiêm trọng sau khi lấy máu.
Mỗi giọt máu tình nguyện không chỉ giúp cứu sống người bệnh mà còn thể hiện tinh thần tương thân tương ái của cộng đồng. Hành động hiến máu còn mang ý nghĩa sâu sắc, góp phần xoa dịu nỗi đau, lan tỏa sự sẻ chia và tiếp thêm hy vọng cho những người đang chiến đấu với bệnh tật. Tuy nhiên, khi thực hiện hiến máu, người hiến máu cần đáp ứng một số tiêu chuẩn sức khỏe nhất định, trong đó có huyết áp ổn định.
Theo tiêu chuẩn hiến máu của Viện huyết học – Truyền máu Trung ương, người có bất thường về huyết áp, trong đó có huyết áp thấp thuộc nhóm đối tượng không nên hiến máu vì có nguy cơ tụt huyết áp mạnh sau khi lấy máu. Khi hiến máu, cơ thể mất đi một lượng máu nhất định, có thể làm giảm lượng oxy vận chuyển đến các cơ quan, ảnh hưởng đến sức khỏe của người hiến. Nếu huyết áp giảm quá mức, người hiến có thể gặp tình trạng ngất xỉu hoặc choáng váng, gây nguy hiểm ngay tại thời điểm hiến máu. (1)
Tuy nhiên, nếu người bị huyết áp thấp vẫn mong muốn hiến máu, cần được bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng để đảm bảo đủ điều kiện. Một số trường hợp người hiến máu có thể cải thiện huyết áp bằng chế độ ăn uống hợp lý và nghỉ ngơi đầy đủ trước khi hiến máu. Ngoài ra, khi hiến máu, người bệnh cần được theo dõi sát sao để tránh các biến chứng nguy hiểm. Việc kiểm tra huyết áp trước khi hiến máu là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả người hiến lẫn người nhận máu.
Một trong những tiêu chí quan trọng để đảm bảo an toàn khi hiến máu là huyết áp ổn định. Huyết áp thấp là tình trạng áp lực máu lên thành động mạch thấp hơn mức bình thường, khiến người bệnh hoa mắt, chóng mặt và suy giảm tuần hoàn máu. Khi một người bị huyết áp thấp hiến máu, nguy cơ mất cân bằng tuần hoàn tăng lên, có thể dẫn đến tụt huyết áp nghiêm trọng sau khi lấy máu.
Theo quy định của Bộ Y tế, người hiến máu cần có huyết áp ổn định để đảm bảo quá trình lấy máu diễn ra an toàn. Người có huyết áp thấp không đạt tiêu chuẩn chung về hiến máu của Bộ Y tế vì nguy cơ thiếu máu lên não và suy giảm chức năng tuần hoàn sau khi hiến.
Bên cạnh đó, khả năng hồi phục sau hiến máu của người có huyết áp thấp cũng sẽ bị giảm. Quá trình cung cấp lại lượng máu đã mất đòi hỏi hệ tuần hoàn hoạt động tốt, nhưng ở người huyết áp thấp, chức năng này có thể bị suy giảm, khiến việc phục hồi lâu hơn so với người có huyết áp bình thường. Vì vậy, không chỉ dựa vào mong muốn cá nhân, người hiến máu cần đảm bảo đáp ứng đủ điều kiện về sức khỏe theo hướng dẫn của Bộ Y tế để tránh nguy cơ biến chứng sau hiến.
Khi hiến máu, cơ thể mất đi một lượng máu nhất định, làm giảm áp lực tuần hoàn và gây tụt huyết áp mạnh. Đối với người vốn đã có huyết áp thấp, khi mất nhiều máu có thể khiến huyết áp giảm xuống mức nguy hiểm, gây ra tình trạng choáng váng, mất thăng bằng và có thể ngất xỉu ngay tại thời điểm hiến máu.
Ngoài ra, việc hiến máu có thể làm giảm lượng oxy vận chuyển đến não và các cơ quan khác do suy giảm tuần hoàn. Từ đó, dẫn đến các phản ứng nghiêm trọng như yếu cơ, rối loạn ý thức hoặc giảm khả năng vận động tạm thời. Nếu không có sự giám sát chặt chẽ trong quá trình hiến máu, người bị huyết áp thấp có thể gặp nguy hiểm ngay tại điểm hiến máu hoặc sau khi về nhà.
Ngoài nguy cơ tụt huyết áp, người bị huyết áp thấp khi hiến máu còn có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn như:
Những triệu chứng này có thể kéo dài tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, người tham gia hiến máu cần được kiểm tra huyết áp trước khi hiến máu và tuân theo hướng dẫn của nhân viên y tế để tránh nguy cơ biến chứng. Nếu huyết áp không ổn định, tốt nhất là không nên hiến máu hoặc trì hoãn việc hiến máu đến khi sức khỏe được cải thiện.
Để đảm bảo an toàn cho người hiến và người nhận, Bộ Y tế có quy định chung về tiêu chuẩn hiến máu, giúp sàng lọc những trường hợp không phù hợp.
Người hiến máu cần đáp ứng các điều kiện về sức khỏe sau:
Những trường hợp sau không phù hợp để tham gia hiến máu:
Mặc dù huyết áp thấp có thể gây ra một số rủi ro sau khi hiến máu, tuy nhiên một số trường hợp vẫn có thể tham gia nếu biết cách điều chỉnh và chuẩn bị sức khỏe tốt trước khi thực hiện. Quan trọng là người hiến máu cần đảm bảo huyết áp ổn định, có đủ thể lực để tránh những biến chứng sau khi hiến máu.
Ổn định huyết áp trước khi hiến máu là yếu tố rất quan trọng, giúp đảm bảo an toàn và tránh tình trạng tụt huyết áp sau hiến. Trước ngày hiến máu, người hiến máu nên duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là những thực phẩm giúp ổn định huyết áp tự nhiên như thịt đỏ, rau xanh giàu sắt, thực phẩm có muối khoáng và các loại hạt.
Bổ sung đủ nước để tránh tình trạng mất nước gây giảm huyết áp. Người hiến máu cần tránh sử dụng các loại đồ uống có cồn hoặc chất kích thích như cà phê, trà đặc trước ngày hiến máu, vì những đồ uống này có thể làm huyết áp dao động. Đồng thời, nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng cũng giúp duy trì huyết áp ổn định hơn.
Nếu đến ngày hiến máu nhưng huyết áp vẫn chưa đạt mức ổn định, tốt nhất không nên tham gia hiến máu mà nên chờ một thời gian để kiểm soát huyết áp tốt hơn. Đo huyết áp trước khi hiến máu để đảm bảo an toàn, nếu bác sĩ xác định huyết áp quá thấp, có thể phải tạm hoãn việc hiến máu vài ngày hoặc thậm chí vài tuần để điều chỉnh huyết áp, giúp người hiến máu trong điều kiện tốt nhất mà không lo ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Trong trường hợp có bệnh lý nền liên quan đến huyết áp, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thời điểm thích hợp nhất để hiến máu, đồng thời theo dõi huyết áp thường xuyên để đánh giá mức độ ổn định.
Ngay tại thời điểm hiến máu, nhân viên y tế sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát, đo huyết áp và đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát của người hiến. Nếu có dấu hiệu bất thường như huyết áp quá thấp hoặc người hiến cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, bác sĩ sẽ khuyến cáo không nên tiếp tục hiến máu để tránh nguy cơ tụt huyết áp và các biến chứng sau đó.
Người hiến máu cần lắng nghe hướng dẫn của nhân viên y tế, tuân thủ các bước kiểm tra và thực hiện đúng quy trình để đảm bảo an toàn. Sau khi hiến máu, cần nghỉ ngơi một thời gian, uống nước để bổ sung lượng dịch đã mất và tránh các hoạt động quá sức. Nếu cảm thấy choáng váng hoặc có dấu hiệu tụt huyết áp sau hiến máu, cần thông báo ngay cho nhân viên y tế để được xử lý kịp thời.
Người có bất thường về huyết áp, đặc biệt là huyết áp thấp, nên thăm khám sớm để theo dõi tình trạng sức khỏe và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nếu không được kiểm soát tốt, huyết áp thấp có thể dẫn đến suy giảm chức năng tim mạch, tăng nguy cơ ngất xỉu hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Vì vậy, kiểm tra huyết áp định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời, bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và điều trị nếu cần thiết.
Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chuyên thăm khám và điều trị các bệnh lý về tim mạch, trong đó có các vấn đề về huyết áp. Người bệnh có thể đặt lịch thăm khám với bác sĩ chuyên khoa tim mạch để kiểm tra huyết áp, xác định các nguy cơ liên quan và nhận hướng dẫn cụ thể về cách ổn định huyết áp trước khi hiến máu. Ngoài ra, bác sĩ sẽ tư vấn các biện pháp hỗ trợ, từ chế độ ăn uống, sinh hoạt đến cách theo dõi huyết áp thường xuyên để đảm bảo sức khỏe tốt nhất.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Như vậy, vấn đề huyết áp thấp có hiến máu được không đã được BS.CKI Đỗ Vũ Ngọc Anh giải đáp. Hiến máu là hành động mang ý nghĩa nhân văn, nhưng người hiến máu phải đảm bảo sức khỏe trước khi tham gia để tránh những ảnh hưởng tiêu cực. Người bị huyết áp thấp cần thực hiện đúng các biện pháp hỗ trợ để đảm bảo đủ điều kiện hiến máu một cách an toàn, đồng thời theo dõi huyết áp thường xuyên để duy trì trạng thái sức khỏe tốt nhất.
