Huyết áp kẹt là một trong những vấn đề liên quan đến huyết áp nhưng lại ít được biết đến. Vậy huyết áp kẹt có nguy hiểm không, có gây ra biến chứng gì cho sức khỏe? Thông tin dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về mức độ nguy hiểm của huyết áp kẹt cũng như cách xử trí, điều trị bệnh hiệu quả.
Huyết áp kẹt hay còn gọi là huyết áp kẹp, là tình trạng chênh lệch giữa huyết áp tâm thu (số trên) và huyết áp tâm trương (số dưới) nhỏ hơn hoặc bằng 20mmHg. Trong đó, huyết áp tâm thu là mức huyết áp cao nhất trong mạch máu, phản ánh áp lực của dòng máu lên lòng mạch ở thì tâm thu, còn huyết áp tâm trương là áp lực máu thấp nhất trong mạch máu xảy ra giữa các nhịp tim, thể hiện áp lực máu lên thành động mạch khi tim thả lỏng sau khi co bóp.
Huyết áp kẹt thường xuất hiện trong các trường hợp:
Khi bị huyết áp kẹt, người bệnh có thể gặp nhiều biểu hiện khác nhau, một số triệu chứng phổ biến như: hoa mắt, chóng mặt, khó thở, hơi thở ngắn, tức ngực, đau nhức đầu, ngủ li bì, ớn lạnh từng cơn… Tình trạng này có thể làm suy giảm tuần hoàn máu, gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Khi nhận thấy dấu hiệu nghi ngờ huyết áp kẹt, người bệnh nên chủ động đến bệnh viện thăm khám, làm các chẩn đoán cận lâm sàng để có phương pháp điều trị thích hợp.
Huyết áp kẹt rất nguy hiểm và là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe tim mạch, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời. Tình trạng này làm cản trở hoạt động của tim, khiến người bệnh có cảm giác mệt mỏi cùng nhiều biểu hiện khác làm ảnh hưởng đến chất lượng đời sống.
Người có huyết áp kẹt có nguy cơ mắc các biến cố tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và suy tim cao hơn. Huyết áp kẹt tạo áp lực lớn lên tim, buộc cơ tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến hiện tượng phì đại cơ tim và suy giảm chức năng tim theo thời gian.
Ngoài ra, huyết áp kẹt còn có thể gây tổn thương các mạch máu nhỏ ở não, thận, mắt, làm suy giảm chức năng của các cơ quan này. Vì vậy, khi bị huyết áp kẹt, người bệnh cần tuân thủ điều trị, có lối sống lành mạnh và tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để kiểm soát hiệu quả huyết áp kẹt.
Các vấn đề về huyết áp như huyết áp thấp, huyết áp cao hay huyết áp kẹt nếu không được điều trị sớm đều có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Đối với tình trạng huyết áp kẹt, người bệnh có nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng như:
Khi bị huyết áp kẹt, áp lực mạnh lên thành mạch máu não tăng cao, các động mạch bị cứng hóa và mất đi tính đàn hồi, làm tăng nguy cơ vỡ mạch máu não. Các mạch máu nhỏ trong não dễ bị tổn thương do phải chịu sức ép lớn liên tục, có thể dẫn đến đột quỵ và suy giảm nhận thức theo thời gian. Nguy hiểm hơn là khi huyết áp tâm thu vượt quá 180 mmHg, nguy cơ đột quỵ sẽ tăng gấp nhiều lần.
Huyết áp kẹt góp phần vào quá trình xơ vữa động mạch vành, làm hẹp hoặc gây tắc nghẽn các mạch máu nuôi tim, khiến lượng máu và oxy cung cấp cho cơ tim bị giảm. Áp lực cao từ huyết áp kẹt có thể làm bong các mảng xơ vữa, tạo thành cục máu đông gây tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành. Khi đó, một phần cơ tim không được cung cấp máu sẽ bị hoại tử, dẫn đến nhồi máu cơ tim cấp tính, người bệnh có nguy cơ tử vong cao.
Khi huyết áp tâm thu cao kéo dài, tim phải bơm máu chống lại áp lực lớn hơn, khiến cơ thất trái phải làm việc nhiều hơn. Các tế bào cơ tim phì đại lên, làm dày thành thất trái nhằm tăng cường sức mạnh co bóp. Theo thời gian, thất trái phì đại sẽ làm giảm không gian bên trong buồng tim, hạn chế khả năng chứa máu và giảm hiệu quả bơm máu.
Suy tim là hậu quả của quá trình phì đại thất trái và tổn thương cơ tim kéo dài do huyết áp kẹt. Khi tim suy yếu, khả năng bơm máu đi nuôi cơ thể bị giảm, dẫn đến tình trạng ứ dịch ở phổi và các mô ngoại vi. Người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, phù và giảm khả năng hoạt động thể lực.
Huyết áp kẹt khiến áp lực tăng cao và tuần hoàn kém, dễ làm tổn thương các tiểu động mạch trong thận, từ đó làm giảm khả năng lọc máu và bài tiết chất thải của thận. Chức năng thận suy giảm càng làm trầm trọng thêm tình trạng huyết áp cao do mất khả năng điều hòa cân bằng muối và nước trong cơ thể. Hậu quả cuối cùng có thể là suy thận mạn tính, buộc người bệnh phải lọc máu hoặc ghép thận.
Huyết áp kẹt là yếu tố dự báo độc lập về nguy cơ tử vong do tim mạch. Huyết áp tâm thu tăng mỗi 10mmHg sẽ làm tăng nguy cơ mắc các biến cố bệnh tim mạch lớn lên đến khoảng 20%, bệnh tim mạch vành là 17%, đột quỵ là 27%, suy tim là 28% và tử vong do mọi nguyên nhân là 13%. Nguy cơ tử vong càng tăng cao hơn khi người bệnh bị huyết áp kẹt có kèm theo các tình trạng như đái tháo đường, hút thuốc lá hoặc rối loạn lipid máu. (1)
Khi có các dấu hiệu nghi ngờ huyết áp kẹt, trước tiên người bệnh cần giữ bình tĩnh và thực hiện xử lý theo các bước:
Sau khi được bác sĩ chỉ định điều trị bằng thuốc ổn định huyết áp, người bệnh có thể về nhà nhưng vẫn cần tuân thủ phác đồ điều trị, dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Bên cạnh đó, để cải thiện tình trạng bệnh cũng như ngăn ngừa nguy cơ huyết áp kẹt, người bệnh nên:
Người bệnh cần được can thiệp điều trị nhanh chóng nếu huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương nhỏ hơn hoặc bằng 20mmHg, hoặc có kèm theo các dấu hiệu sau:
Người có các vấn đề về huyết áp nên đo huyết áp tại nhà thường xuyên để theo dõi và chủ động thăm khám tại cơ sở y tế khi nhận thấy chỉ số huyết áp bất thường. Đặc biệt với người có nguy cơ cao bị tăng huyết áp hoặc đã được chẩn đoán gặp vấn đề về huyết áp như huyết áp thấp, huyết áp kẹt, nên thăm khám thường xuyên hơn hoặc theo lịch hẹn của bác sĩ.
Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ uy tín với đội ngũ chuyên gia tim mạch giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại giúp chẩn đoán chính xác và toàn diện các bệnh lý huyết áp. Người bệnh được thăm khám và tư vấn kỹ với các phác đồ điều trị cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh của từng người. Quy trình khám bệnh chuyên nghiệp, thân thiện với người bệnh cùng dịch vụ chăm sóc chu đáo, thủ tục nhanh chóng, không để bệnh nhân chờ đợi lâu và được theo dõi sát sao sau điều trị.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hiểu rõ huyết áp kẹt có nguy hiểm không là rất quan trọng, nhằm giúp người bệnh chủ động xử trí đúng cách khi có biểu hiện nghi ngờ bệnh, tránh nguy cơ dẫn đến biến chứng. Đồng thời, người bệnh nên áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện đều đặn, kiểm soát căng thẳng và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, nhằm giúp kiểm soát hiệu quả tình trạng huyết áp kẹt và nâng cao sức khỏe tim mạch.
