Hóa trị là phương pháp sử dụng các loại thuốc chuyên biệt để tiêu diệt, ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Đây là một trong những biện pháp điều trị được áp dụng phổ biến bên cạnh phương pháp phẫu thuật, xạ trị, liệu pháp miễn dịch, trúng đích… Trước khi tiến hành hóa trị ung thư trực tràng, bệnh nhân thường có nhiều câu hỏi về lợi ích, thời gian điều trị, các tác dụng phụ, các lưu ý khi chăm sóc sau hoá trị, cũng như chi phí điều trị.
Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư bằng thuốc độc tế bào, có khả năng tác động trực tiếp đến các tế bào ung thư với các cơ chế như:
Ngoài ra, hóa trị còn có thể giúp người bệnh giảm đau, cải thiện một số triệu chứng, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hóa trị có hai loại: (1)
Dựa vào tính chất khối u, giai đoạn của bệnh, thể trạng sức khỏe người bệnh mà bác sĩ có thể lựa chọn hóa trị ung thư trực tràng đơn lẻ như một liệu pháp giảm nhẹ; hoặc kết hợp tân bổ trợ (trước phẫu thuật), bổ trợ (sau phẫu thuật), góp phần điều trị triệt căn khối u.
Hóa trị tân bổ trợ là phương pháp điều trị bằng hóa chất được thực hiện trước khi phẫu thuật, nhằm thu nhỏ kích thước khối u, giúp bác sĩ có thể loại bỏ khối u dễ dàng hơn, đồng thời giảm nguy cơ sót tế bào ung thư. Phương pháp này cũng có thể giúp đánh giá độ nhạy của khối u với hóa trị, từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp hơn sau phẫu thuật.
Hóa trị bổ trợ là phương pháp điều trị bằng hóa chất được thực hiện sau phẫu thuật nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại, ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư vi thể chưa được phát hiện, từ đó giảm nguy cơ tái phát và cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân. Phương pháp này đặc biệt quan trọng đối với những trường hợp có nguy cơ tái phát cao, giúp tăng hiệu quả điều trị lâu dài.
Các trường hợp ung thư tiến triển, di căn đến xương – gan – phổi… điều trị hóa chất có thể giúp thu nhỏ kích thước khối u và hạn chế sự phát triển của khối u, giảm các triệu chứng do khối u gây ra; từ đó giúp người bệnh cải thiện phần nào chất lượng cuộc sống.
Hóa trị thường được thực hiện theo chu kỳ, mỗi chu kỳ kéo dài 2 – 3 tuần. Xen kẽ là những đợt nghỉ ngơi để cơ thể người bệnh có thể thời gian phục hồi.
Đối với ung thư giai đoạn khu trú, người bệnh có thể được chỉ định hóa trị tân bổ trợ (trước phẫu thuật) hoặc hóa trị bổ trợ (sau phẫu thuật), tổng thời gian thực hiện có thể kéo dài 3 – 6 tháng, tùy vào loại thuốc được sử dụng.
Trường hợp khối u đã di căn hay ung thư trực tràng tái phát, thời gian điều trị sẽ khác nhau ở mỗi người, phụ thuộc vào khả năng đáp ứng và tính hiệu quả của phác đồ điều trị hóa chất.
Chi phí hóa trị ung thư trực tràng của mỗi người bệnh là khác nhau, phụ thuộc vào loại thuốc đang sử dụng, số lần hóa trị, giai đoạn bệnh và cả cơ sở điều trị.
Tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người bệnh ung thư trực tràng sẽ luôn được bác sĩ tư vấn, lên phác đồ và lịch trình điều trị hóa chất cụ thể. Đặc biệt, trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ luôn theo dõi sát các tác dụng phụ, đánh giá hiệu quả định kỳ, từ đó quyết định tiếp tục hoặc thay đổi phác đồ khi cần thiết, đem lại hiệu quả tốt nhất cho người bệnh.
Một số loại thuốc hóa trị thường được sử dụng điều trị ung thư trực tràng hiện nay bao gồm:
5-Fluorouracil làm gián đoạn khả năng tổng hợp ADN và ARN của tế bào, từ đó làm chậm và ngăn sự phát triển của khối u, đặc hiệu trên chu kỳ tế bào pha S (giai đoạn tế bào phân chia có ADN nhân đôi). (2)
5-Fluorouracil dùng chủ yếu qua đường tĩnh mạch (tiêm trực tiếp hoặc tiêm truyền), có thể sử dụng đơn lẻ hoặc phối hợp trong điều trị ung thư trực tràng, ung thư dạ dày, ung thư vú, ung thư tuyến tụy.
Capecitabine khi được hấp thu sẽ chuyển hóa thành 5-Fluorouracil, có cơ chế tương tự trong việc làm chậm, ngăn chặn sự tăng trưởng của tế bào ung thư và giảm kích thước khối u.
Irinotecan là chất ức chế topoisomerase I, gây tổn thương chuỗi xoắn kép ADN trong quá trình tổng hợp ADN, tạo thành các vết đứt gãy không thể sửa chữa. Từ đó ngăn chặn sự phát triển của tế bào, làm chết tế bào.
Oxaliplatin có tác dụng ức chế sự tổng hợp và phiên mã ADN, góp phần làm chậm và ngừng tăng trưởng tế bào ung thư. Thuốc thường được sử dụng qua đường tiêm truyền tĩnh mạch để điều trị bổ trợ ung thư đại tràng giai đoạn III và ung thư đại – trực tràng muộn.
Vào cùng một thời điểm, mỗi loại thuốc hóa trị sẽ có tác động lên một tỷ lệ tế bào ở một giai đoạn nhất định, chứ không tác động lên tất cả các tế bào. Do đó, sự phối hợp nhiều loại thuốc (hóa trị kết hợp) là điều cần thiết để tăng hiệu quả điều trị, phù hợp với từng giai đoạn tế bào khác nhau. Ngoài ra, hóa trị kết hợp góp phần hạn chế độc tính các loại thuốc chồng chéo lẫn nhau, giảm tác dụng phụ toàn thân cho người bệnh.
Trong quá trình hóa trị ung thư trực tràng, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ như:
Người bệnh hóa trị ung thư trực tràng cần đến ngay các cơ sở y tế nếu có bất kỳ tác dụng phụ bất thường nào gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc ngay khi có các triệu chứng sốt cao trên 38,3 độ C, chảy máu, da phồng rộp, bong tróc nghiêm trọng tại vị trí truyền hóa chất, để được bác sĩ xử trí kịp thời.
Trước mỗi đợt truyền hóa chất, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát, kiểm tra chức năng gan, thận, số lượng tế bào máu và các chỉ số quan trọng khác. Việc này giúp xác định người bệnh có đủ điều kiện tiếp nhận hóa trị hay không, đồng thời điều chỉnh phác đồ điều trị để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.
Giữa các đợt điều trị, người bệnh có thời gian nghỉ ngơi để cơ thể hồi phục, giảm bớt tác dụng phụ của thuốc. Trong giai đoạn này, việc bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, duy trì lối sống lành mạnh và vận động nhẹ nhàng theo thể trạng đóng vai trò quan trọng, giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ quá trình điều trị đạt hiệu quả tốt hơn.
Tác dụng phụ của thuốc có thể khiến người bệnh ung thư trực tràng mệt mỏi, suy nhược, thiếu máu, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng với các nhóm chất quan trọng như protein, chất béo, chất xơ, tinh bột, vitamin và khoáng chất là cần thiết để đẩy nhanh quá trình hồi phục, tăng cường sức đề kháng và giúp cơ thể đáp ứng tốt hơn với điều trị, chuẩn bị sẵn sàng cho các đợt hóa trị tiếp theo.
Người bệnh nên thực hiện chế độ ăn theo khuyến cáo của bác sĩ với một lượng vừa phải, phù hợp với thể trạng từng người.
Trong các đợt điều trị hóa chất, không nên để người bệnh quá đói hoặc quá no, hạn chế thức ăn có mùi, đồ ăn nhẹ, thanh đạm. Bổ sung nước ép hoa quả, sữa chua, đa dạng thịt, cá, protein… để giúp người bệnh sớm hồi phục, tăng cường thể trạng.
Khoa Ung bướu, Hệ thống BVĐK Tâm Anh và Phòng khám Ung bướu tại Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 quy tụ đội ngũ y bác sĩ tận tâm, giàu chuyên môn, thăm khám kỹ lưỡng, hội chẩn đa chuyên khoa trước khi đưa ra các phác đồ điều trị cho người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng bài viết đã giúp người bệnh hiểu rõ hơn về hóa trị ung thư trực tràng. Chi phí điều trị có thể khác nhau tùy theo giai đoạn bệnh, loại thuốc sử dụng, khả năng đáp ứng và thời gian điều trị. Do đó, người bệnh nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín, nơi có đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, tận tâm, giúp quá trình hóa trị diễn ra thuận lợi và thoải mái hơn.
