Vẹo cột sống là một dị tật về xương, có thể là bẩm sinh hoặc tác động từ bên ngoài. Cách chữa vẹo cột sống không cần phẫu thuật là những phương pháp điều trị bảo tồn giúp người bệnh hạn chế được các cơn đau mà vẹo cột sống gây ra. Tùy vào tình trạng bệnh và mức độ cong vẹo mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp.
Những dấu hiệu lâm sàng giúp người bệnh nhận biết cong vẹo cột sống phần lớn đến từ những thay đổi bất thường trên cơ thể do cột sống bị vặn lại hoặc xoay lại. Đồng thời, cong vẹo cột sống cũng thường đi kèm với các cơn đau thắt lưng do áp lực lớn mà vùng xương đốt sống cùng chịu. (1)
Phụ huynh có thể nhận biết cong vẹo cột sống ở trẻ thông qua các dấu hiệu:
Cong vẹo cột sống là một dị tật, hơn 80% trường hợp là vô căn. Người bệnh được chẩn đoán là cong vẹo cột sống khi nhìn thấy vẹo khi đứng thẳng, cúi lưng thì cơ hai bên cạnh sống không đều, bên cao bên thấp; vai một bên thấp.
Bác sĩ thường cho chụp phim X-quang toàn bộ cột sống để đo góc Cobb (góc đánh giá tình trạng cong vẹo cột sống) và cũng là định hướng cho điều trị dựa vào góc Cobb này. Cột sống khỏe mạnh có hình dáng chữ S mềm mại, nếu nhìn thẳng sẽ là một đường thẳng. Có 2 dạng cong vẹo cột sống, gồm:
Cần lưu ý rằng cong vẹo cột sống chữ S có thể là biến chứng của cong vẹo cột sống chữ C trong trường hợp bệnh kéo dài không điều trị, hoặc điều trị không đúng cách.
Cong vẹo triệu chứng là một dị tật về xương tương đối lành tính, bệnh ở mức độ nhẹ sẽ không gây ra các triệu chứng. Người bệnh chỉ biết mình bị vẹo cột sống khi tình cờ chụp X-quang.
Với những trường hợp cong vẹo cột sống nặng hơn, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng sau đây:
Ngoài ra, máy đo sức mạnh cơ cạnh sống đang áp dụng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh vừa có tác dụng xác định và định vị cơ yếu vừa giúp hỗ trợ tập luyện cho nhóm cơ này.
Phần lớn các trường hợp cong vẹo cột sống đều không cần phẫu thuật. Điều trị bảo tồn thường được áp dụng cho bệnh lý này. Dựa vào tình trạng sức khỏe và triệu chứng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một thuốc giảm đau để thuyên giảm triệu chứng hoặc tập vật lý trị liệu để cải thiện chức năng cột sống.
Phẫu thuật cong vẹo cột sống là phương pháp cuối cùng được chỉ định khi người bệnh không đáp ứng với tất cả các hướng điều trị nội khoa hay bệnh có chuyển biến nặng và góc Cobb lớn hơn 40 độ.
Hiện nay, có 2 phương pháp phẫu thuật điều trị cong vẹo cột sống gồm: Cắt bỏ đốt sống/ cắt bỏ đĩa đệm; Nẹp cố định cột sống và điều chỉnh góc độ cột sống theo thời gian. Tuy nhiên, người bệnh sau phẫu thuật vẫn phải tiếp tục điều trị bảo tồn để duy trì sức khỏe cột sống, hạn chế tái bệnh.
Trường hợp cong vẹo cột sống ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp điều trị không cần phẫu thuật như chữa cong vẹo cột sống bằng tập luyện, sử dụng đai nẹp…
Chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật bằng cách đeo đai nẹp là phương thức định hình và điều chỉnh lại cột sống cho người bệnh. Bác sĩ thường chỉ định phương pháp này cho người bệnh cần hạn chế việc uống thuốc do mắc các bệnh nền hoặc lý do sức khỏe khác.
Đai nẹp được sử dụng là một loại chuyên dụng với công dụng chính là giữ thẳng lưng, để cột sống ở vị trí trung tính và hỗ trợ bảo vệ thắt lưng của cơ thể. Việc đeo đai nẹp giúp người bệnh ổn định được cấu trúc cột sống mà không cần nhờ đến thuốc.
Phương pháp sử dụng đai nẹp khá dễ chịu cho người bệnh vì hầu như đai nẹp không gây bất cứ cản trở nào trong vận động hàng ngày. Do vậy, dù thường xuyên phải đeo đai nẹp cả ngày lẫn đêm thì chất lượng cuộc sống của người bệnh cũng không bị ảnh hưởng.
Mục đích chính của điều trị nội khoa là giúp người bệnh giảm bớt các cơn đau và các triệu chứng thần kinh do cong vẹo cột sống làm đè ép lên dây thần kinh cột sống hoặc các thành phần trong tủy sống. Do vậy, phương pháp này thường được áp dụng song song với những cách điều trị khác để giúp đạt hiệu quả cao, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn, ổn định cấu trúc cột sống cho người bệnh.
Tập vật lý trị liệu là một phương pháp hàng đầu khi nhắc đến chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật. Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, bao gồm cong vẹo cột sống. Với mục đích:
Bài tập chữa cong vẹo cột sống thường được áp dụng và kết hợp với tư vấn các tư thế ngồi học, sinh hoạt, lao động phù hợp. Ngoài ra, một số môn thể thao khuyến cáo cho người bị cong vẹo cột sống như bơi, tập xà đơn, ván nghiêng… cũng được khuyến khích.
Cong vẹo cột sống ở người trưởng thành không thể điều trị khỏi hoàn toàn, người bệnh chỉ có thể hạn chế các cơn đau lưng, triệu chứng bệnh và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn bằng cách điều trị bảo tồn, tập vật lý trị liệu để ổn định cấu trúc cột sống.
Nếu người bệnh không chăm sóc sức khỏe cơ xương khớp và chức năng cột sống, việc tái phát các triệu chứng bệnh, hoặc tình trạng cột sống trở xấu có thể xảy ra.
Duy trì điều trị bảo tồn sẽ giúp người bệnh cân bằng lực cơ và hai bên cột sống. Từ đó, giảm thiểu tối đa các triệu chứng như đau lưng, yếu cơ lưng dưới hoặc căng cơ. Hơn nữa, khi bước vào giai đoạn lão hóa xương tự nhiên, các triệu chứng của bệnh cũng sẽ nhẹ nhàng, dễ đối phó hơn so với những bệnh nhân cong vẹo cột sống khác.
Những cách chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật có thể thực hiện tại nhà, tuy nhiên người bệnh cần thông qua thăm khám và chỉ định của bác sĩ để có phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng vẹo cột sống của mình. Không nên tự ý mua thuốc giảm đau hoặc sử dụng đai nẹp để tránh nguy cơ biến chứng khi người bệnh thực hiện sai cách.
Duy trì chăm sóc sức khỏe xương khớp là điều quan trọng nhất đối với người bệnh vẹo cột sống. Như đã đề cập, cong vẹo cột sống ở người trưởng thành không thể khỏi hoàn toàn nhưng có thể cải thiện. Các cách chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật đều có mục đích là giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa bệnh chuyển biến nặng hơn.
Do vậy, dù đã kết thúc phác đồ điều trị, người bệnh cũng phải tiếp tục chăm sóc sức khỏe cơ xương khớp, ổn định chức năng cột sống, ngăn ngừa bệnh tái phát.
Một số lưu ý cụ thể cho người bệnh cong vẹo cột sống:
Ngoài ra, người bệnh cũng nên thực hiện các bài tập vật lý trị liệu được chỉ định bởi bác sĩ, hoặc tốt nhất là dưới sự giám sát của kỹ thuật viên vật lý trị liệu. Bác sĩ sẽ đưa ra mục tiêu tập vật lý trị liệu dựa trên thực tế tình trạng cột sống, các nhóm cơ bị yếu.
Kỹ thuật viên cũng sẽ chọn ra những bài tập, phương pháp vật lý trị liệu tối ưu để cải thiện chức năng các nhóm cơ được chỉ định. Việc này hỗ trợ quá trình thực hiện vật lý trị liệu diễn ra suôn sẻ, người bệnh cũng không lo lắng thực hiện sai bài tập, mất nhiều thời gian hoặc tệ hơn là khiến cột sống vẹo nặng hơn.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bên cạnh đó, các cách chữa vẹo cột sống không cần phẫu thuật (như đeo đai nẹp, tập vật lý trị liệu và sử dụng thuốc) cũng cần được kết hợp với nhau để đạt được hiệu quả điều trị cao nhất: người bệnh ổn định được cấu trúc cột sống, hạn chế tình trạng căng cơ lưng, đau lưng dưới do áp lực vẹo cột sống. Người bệnh cần duy trì điều trị bảo tồn, nhất là thực hiện các bài tập bổ trợ cho cột sống, thắt lưng dưới để phòng ngừa các triệu chứng tái phát, hoặc bệnh tình trở nên nặng hơn.
