Chẩn đoán hội chứng chân không yên bằng đo đa ký giấc ngủ là gì? Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện đo đa ký giấc ngủ chẩn đoán hội chứng chân không yên hiệu quả không, thực hiện ra sao?
Bài viết được tư vấn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Đo đa ký giấc ngủ (polysomnography – PSG) là kỹ thuật hiện đại giúp ghi nhận chi tiết các thông số, hoạt động sinh lý có thể diễn ra trong giấc ngủ, được ứng dụng trong nghiên cứu và chẩn đoán các vấn đề hay bệnh lý thần kinh, hô hấp liên quan đến giấc ngủ.
Các hoạt động sinh lý diễn ra trong giấc ngủ có thể được kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ ghi nhận chẳng hạn như:
Dữ liệu về những hoạt động sinh lý của cơ thể kể trên là cơ sở góp phần giúp bác sĩ chẩn đoán được các tình trạng bệnh lý gây rối loạn giấc ngủ như hội chứng chân không yên, ngưng thở khi ngủ, ngủ rũ…
Hội chứng chân không yên là dạng rối loạn vận động mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng cử động chân mà cơ thể không thể kiểm soát. Hội chứng này liên quan đến cảm giác bất thường không gây đau, thường khởi phát khi cơ thể nghỉ ngơi, nằm ngủ và có thể được cải thiện khi vận động. Hội chứng chân không yên có xu hướng gia tăng mức độ vào ban đêm khi cơ thể chìm vào giấc ngủ.
Mặc dù cơ chế gây ra hội chứng này vẫn chưa được xác định đầy đủ, tuy nhiên tình trạng rối loạn chức năng của hệ thống dopaminergic và sự suy giảm lượng sắt dự trữ ở vùng não cụ thể được cho là có thể liên quan đến hội chứng chân không yên vô căn. (1)
Chẩn đoán hội chứng chân không yên bằng đo đa ký giấc ngủ giúp định lượng tần suất cử động ở chân và đặc điểm giấc ngủ được mô tả. Các chuyên gia thần kinh cho rằng, đo đa ký giấc ngủ chẩn đoán hội chứng chân không yên mang lại hiệu quả cao, phát hiện sự rối loạn về hoạt động cơ, co giật cơ, cấu trúc và tính liên tục của giấc ngủ ở người bệnh.
Trong đó, ngoài hội chứng chân không yên, đo đa ký giấc ngủ còn giúp chẩn đoán nhiều tình trạng bệnh lý gây rối loạn giấc ngủ khác như ngưng thở khi ngủ, mộng du, động kinh khi ngủ, ngủ rũ, hay gặp ác mộng… Qua đó, bác sĩ chuyên khoa thần kinh có thể đưa ra chẩn đoán và hướng xử trí phù hợp, kịp thời.
Người bệnh cần ngủ lại bệnh viện một đêm khi đo đa ký giấc ngủ. Phương pháp đo đa ký giấc ngủ nói chung và đo đa ký giấc ngủ chẩn đoán hội chứng chân không yên nói riêng thường có quy trình thực hiện cơ bản gồm:
Để tránh ảnh hưởng đến kết quả đo đa ký giấc ngủ, người bệnh sẽ được bác sĩ yêu cầu không dùng thực phẩm chứa cồn, caffeine trước khi thực hiện kỹ thuật này.
Người bệnh nên mặc trang phục thoải mái, tránh mang quá nhiều phụ kiện, trang sức.
Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ tiến hành gắn các cảm biến lên nhiều vị trí cơ thể của người bệnh để đo lường các chỉ số cần thiết, bao gồm:
Cảm biến của thiết bị đo đa ký giấc ngủ sẽ liên tục ghi nhận và dẫn truyền thông tin về máy tính trong suốt quá trình ngủ của người bệnh. Tại phòng bệnh khác, kỹ thuật viên chuyên khoa thần kinh sẽ theo dõi dữ liệu hiển thị trên hệ thống máy tính
Trong quá trình theo dõi, kỹ thuật viên sẽ quan sát và kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, ví dụ do lỗi thiết bị hoặc cảm biến gắn lên cơ thể người bệnh bị rơi ra (nếu có).
Khi kết thúc quá trình đo đa ký giấc ngủ (sáng hôm sau), kỹ thuật viên sẽ tháo gỡ toàn bộ các cảm biến trên cơ thể người bệnh. Bác sĩ sẽ kiểm tra sơ bộ tình trạng sức khỏe của người bệnh và trao đổi về một số vấn đề liên quan, sau đó người bệnh có thể ra về và sinh hoạt bình thường.
Bác sĩ chuyên khoa Thần kinh sẽ phân tích chuyên sâu các dữ liệu thu thập được thông qua quá trình đo đa ký giấc ngủ. Ở lịch hẹn tái khám tiếp theo, người bệnh sẽ được bác sĩ tư vấn chi tiết về kết quả đo đa ký giấc ngủ và chẩn đoán căn nguyên của các vấn đề đang mắc phải, trong đó có hội chứng chân không yên. Từ đó, bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Tổng thời gian của quá trình chẩn đoán hội chứng chân không yên bằng đo đa ký giấc ngủ thường trong khoảng 8 đến 9 giờ đồng hồ (từ 21 giờ đêm đến 6 hoặc 7 giờ sáng hôm sau), không tính giai đoạn chuẩn bị. Thông thường, giai đoạn chuẩn bị trước khi đo đa ký giấc ngủ khoảng từ 40 đến 60 phút.
Lưu ý: Thời gian thực hiện kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ chẩn đoán hội chứng chân không yên ở mỗi trường hợp có thể khác nhau. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn chi tiết về vấn đề này.
Bác sĩ có thể chỉ định đo đa ký giấc ngủ cho các trường hợp gặp phải các vấn đề liên quan đến giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, ngủ chập chờn, hay gặp ác mộng, ngủ ngáy to, mệt mỏi sau khi ngủ dậy… hoặc nghi ngờ mắc phải các bệnh lý như:
Ngoài mục tiêu giúp chẩn đoán bệnh, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh đang trong quá trình điều trị rối loạn giấc ngủ thực hiện đo đa ký để đánh giá hiệu quả của liệu pháp điều trị, từ đó có biện pháp xử trí kịp thời.
Đo đa ký giấc ngủ là phương pháp không xâm lấn, được đánh giá là an toàn đối với sức khỏe của người bệnh. Trên thực tế, kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ có thể được áp dụng cho nhiều đối tượng người bệnh. Tuy nhiên, người bệnh được đánh giá có huyết động kém ổn định hoặc mắc bệnh lý hô hấp nghiêm trọng có thể không được bác sĩ chỉ định thực hiện đo đa ký giấc ngủ.
Để đảm bảo tối ưu hiệu quả đo đa ký giấc ngủ giúp chẩn đoán chính xác hội chứng chân không yên cũng như các bệnh lý khác, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
Hiện không có nhiều đơn vị y tế trang bị máy đo đa ký giấc ngủ. Chi phí đo đa ký giấc ngủ chẩn đoán hội chứng chân không yên ở mỗi cơ sở y tế có thể khác nhau, khoảng từ 5 triệu đồng mỗi lần hoặc cao hơn (bao gồm chi phí kỹ thuật, phòng, kèm người thân, ăn nhẹ…). Ở mỗi bệnh viện, mức chi phí này có thể có sự chênh lệch tùy thuộc vào:
Thông thường, người bệnh chỉ cần đo đa ký giấc ngủ một lần khi cần chẩn đoán hội chứng chân không yên. Để tham khảo mức chi phí cần chi trả cho quá trình đo đa ký giấc ngủ, người bệnh nên liên hệ đến bệnh viện để được tư vấn chi tiết.
* Lưu ý: Thông tin về giá dịch vụ trên là giá tham khảo tại thời điểm cập nhật bài viết. Khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp bệnh viện để được tư vấn cụ thể về chi phí tại thời điểm sử dụng dịch vụ.
Người bệnh nên thăm khám hội chứng chân không yên bằng đo đa ký giấc ngủ tại các bệnh viện uy tín có chuyên khoa thần kinh và sở hữu máy đo đa ký giấc ngủ. Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là cơ sở y tế uy tín, triển khai kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ sử dụng máy móc hiện đại hỗ trợ nâng cao hiệu quả chẩn đoán nhiều bệnh thần kinh liên quan về giấc ngủ, trong đó có hội chứng chân không yên.
Bệnh viện Tâm Anh không chỉ đầu tư thiết bị đo đa ký giấc ngủ thế hệ mới nhất mà còn quy tụ đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và giỏi chuyên môn trong lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu về giấc ngủ. Bệnh viện Tâm Anh còn ứng dụng nhiều hệ thống máy móc công nghệ cao hỗ trợ tích cực giúp quá trình thăm khám và điều trị bệnh lý thần kinh đạt hiệu quả tối ưu. Chuyên khoa Thần kinh còn phối hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác để hội chẩn và đưa ra phác đồ điều trị bệnh với hiệu quả cao.
Đo đa ký giấc ngủ tại chuyên khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thường bao gồm các hạng mục sau:
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, chẩn đoán hội chứng chân không yên bằng đo đa ký giấc ngủ mang lại hiệu quả cao, không xâm lấn nên không gây đau cho người bệnh. Để biết thêm thông tin về phương pháp khám hội chứng chân không yên bằng đo đa ký giấc ngủ, người bệnh có thể liên hệ đến khoa Thần kinh, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được bác sĩ tư vấn.
