Ông Thuận, 57 tuổi, phát hiện khối u nhỏ nằm ở lớp cơ trơn thực quản, được cắt bỏ bằng siêu âm nội soi, trút bỏ lo lắng theo dõi.

Ông Nguyễn Minh Thuận (ngụ Long An) sau 4 tháng điều trị thủng dạ dày, tiến hành nội soi kiểm tra ở một bệnh viện tỉnh, phát hiện có khối u nhỏ nằm ở thực quản. Khối u nhỏ và ông Thuận chưa có triệu chứng nên được khuyên kiểm tra định kỳ (6 tháng/lần) để theo dõi khối u.

Tuy nhiên, vì lo lắng nên ông Thuận đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm TP HCM. Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hữu Tùng, Phó Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, chỉ định cho ông Thuận làm nội soi để kiểm tra. Kết quả nội soi cho thấy khối u nhỏ ở thực quản có kích thước 10 mm. Qua hình ảnh nội soi, bác sĩ chưa thể xác định vị trí chính xác của khối u, nằm ở lớp nào (niêm mạc, cơ niêm, dưới niêm hay lớp cơ) của thành thực quản nên chưa có hướng xử lý phù hợp.

Bác sĩ Hữu Tùng tiếp tục cho ông Thuận siêu âm nội soi để kiểm tra. Bác sĩ dùng một đầu dò siêu âm gắn với ống nội soi để tạo các hình ảnh chuyên biệt giúp quan sát kỹ lưỡng khối u. Qua hình ảnh siêu âm nội soi, bác sĩ xác định khối u nằm ở lớp cơ niêm (lớp thứ 2) nên có thể xử lý cắt trọn khối u an toàn trong quá trình nội soi. Nếu khối u nằm ở lớp cơ ngoài cùng thì khó có thể cắt qua nội soi vì có nguy cơ thủng thực quản cao.

Theo bác sĩ Hữu Tùng, siêu âm nội soi giúp ích rất nhiều cho quyết định chọn lựa phương pháp điều trị u dưới niêm đường tiêu hóa. Đây là kỹ thuật hiện đại, kết hợp nội soi và siêu âm giúp thấy rõ xác định vị trí của khối u, kích thước, bờ và mức độ xâm lấn. Nhờ xác định được vị trí của khối u nằm ở lớp nông nên bác sĩ quyết định cắt trọn trong khi làm nội soi.

Sau khi xác định được vị trí chính xác của khối u, bác sĩ Tùng cho biết ông Thuận có thể sử dụng kỹ thuật cắt hớt niêm mạc (EMR) và cắt tách khối u dưới niêm mạc (ESD) hoặc kỹ thuật tạo đường hầm dưới niêm mạc (STER) để bóc u ra khỏi thực quản. Với phương pháp này, khối u được lấy trọn ra ngoài, sau đó, dùng clip kẹp lại để cầm máu và đóng vết cắt.

Quá trình thực hiện thủ thuật bóc u cho ông Thuận diễn ra trong vòng 15 phút, bệnh nhân không có cảm giác đau đớn và được xuất viện ngay trong ngày. Giải phẫu bệnh là khối u cơ trơn lành tính. Sau khi lấy trọn khối u ra ngoài, người bệnh trút được gánh nặng tâm lý, không phải tái khám thường xuyên để theo dõi khối u.

Ông Thuận được bác sĩ dặn dò, khi về nhà, cần chú ý ăn thức ăn mềm, nhai kỹ thức ăn trong vòng 1 tuần, và thăm khám sức khỏe định kỳ hàng năm.

Bác sĩ Hữu Tùng cho biết thêm, u cơ trơn thực quản là khối u dưới niêm mạc đường tiêu hóa lành tính, bắt nguồn từ các tế bào cơ trơn, chiếm tỷ lệ thấp (dưới 1% các khối u ở thực quản) và chiếm 2/3 các loại u lành tính ở thực quản. Tuy là khối u lành tính, nhưng nếu không loại bỏ sớm, khi khối u phát triển sẽ chèn thực quản, bệnh nhân ăn uống khó khăn, đau ngực và cần phải phẫu thuật loại bỏ khối u. Khi này, khối u sẽ không thể loại bỏ đơn giản qua nội soi mà thường phải phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở phức tạp và tốn kém hơn, cũng có một số trường hợp hiếm khối u chuyển thành ác tính.

U dưới niêm đường tiêu hóa có thể gặp ở mọi vị trí của ống tiêu hóa, thường gặp nhất là ở dạ dày, thực quản, tá tràng và đại trực tràng. U dưới niêm cho đến nay vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân, bệnh có thể gặp ở cả nam và nữ, phổ biến nhất là ở nam giới, thường gặp ở độ tuổi 20-50. Ở giai đoạn sớm, bệnh không có triệu chứng, và thường được phát hiện tình cờ khi thăm khám sức khỏe định kỳ.

Để giúp phát hiện và can thiệp điều trị hiệu quả, bác sĩ Hữu Tùng khuyến cáo mọi người cần thăm khám sức khỏe định kỳ, người trên 45 tuổi nên thực hiện nội soi thực quản – dạ dày – đại tràng theo khuyến cáo của bác sĩ. Đặc biệt khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường thường như nuốt nghẹn, sụt cân, chán ăn, mệt mỏi… cần đến các cơ sở y tế có chuyên khoa, có máy móc hiện đại để được thăm khám, phát hiện sớm, và điều trị kịp thời, hiệu quả.