Đau bụng trên rốn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến gan, tụy, túi mật, lách… Tình trạng càng nghiêm trọng khi cơn đau đi kèm một số dấu hiệu cảnh báo như buồn nôn, sốt, đại tiện ra máu… Trong mọi trường hợp, người bệnh tốt nhất nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán nguyên nhân chính xác và điều trị kịp thời, tránh gặp phải biến chứng nguy hiểm về sau.
Đau bụng trên rốn là cơn đau xảy ra ở vùng nằm giữa xương sườn và rốn, thường liên quan đến các tổn thương ở dạ dày, gan, lách, tụy, túi mật, ống dẫn mật… hoặc các bộ phận khác như: cơ bụng, phúc mạc, thận, niệu quản… Tuy nhiên, nếu triệu chứng đau bụng đi kèm khó thở và tức ngực, có thể đây là dấu hiệu cảnh báo bất thường tại tim và phổi, người bệnh cần khám cấp cứu kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.
Dưới đây là ba vị trí đau bụng trên rốn cần lưu ý:
Có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, điển hình như:
Đau vùng thượng vị sau khi ăn là dấu hiệu điển hình của chứng khó tiêu, thường đi kèm cảm giác nóng rát. Tình trạng này đa phần liên quan đến chế độ ăn uống sinh hoạt, có thể xuất hiện đồng thời với viêm dạ dày, bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
Viêm loét dạ dày tá tràng có thể do mất cân bằng giữa yếu tố tấn công và bảo vệ dạ dày, do nhiễm vi khuẩn, thường gặp là xoắn khuẩn Helicobacter pylori. Triệu chứng thường gặp là đau vùng bụng trên rốn, cảm giác nóng rát và cồn cào khó chịu.
Thoát vị là tình trạng một tạng trong bụng như mạc nối, ruột… không còn nằm ở vị trí thông thường mà chui vào một điểm yếu, ví dụ như thoát vị hoành. Thoát vị có thể gây đau nhói bụng trên, đôi khi gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng khi tạng thoát vị không thể chui trở lại vào ổ bụng, gây thiếu máu nuôi, hoại tử, nhiễm trùng hoặc khi các tạng đi vào trong khoang lồng ngực gây chèn ép tim, phổi dẫn đến suy hô hấp.
Sỏi mắc kẹt trong đường mật là nguyên nhân chính gây ra nhiễm trùng, thường gặp là viêm túi mật cấp và viêm tụy cấp. Tình trạng này gây ra những cơn đau quặn mật, đau dữ dội rồi giảm dần, xảy ra từng đợt và thường gặp sau khi ăn.
Đau bụng trên rốn là triệu chứng có thể gặp trong thai kỳ. Tình trạng này xảy ra khi thai nhi lớn lên và bắt đầu chèn ép vào các cơ quan vùng bụng trên hoặc do sự kéo căng của cơ và dây chằng. Tuy nhiên, nếu tình trạng đau kéo dài hoặc đau xuất hiện đột ngột và dữ dội, có thể là dấu hiệu nghiêm trọng, cảnh báo những biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ, cần được thăm khám và điều trị kịp thời.
Căng cơ bụng là chấn thương phổ biến, thường xảy ra sau khi chơi thể thao, tập thể dục quá sức hoặc nâng vật nặng. Tình trạng này có thể gây đau vùng bụng trên rốn. (1)
Một số nguyên nhân khác cũng có thể gây đau vùng bụng trên rốn, bao gồm:
Cơn đau bụng vùng trên rốn có thể gặp từ mức độ nhẹ, trung bình đến dữ dội, xảy ra ở một vị trí nhất định hoặc lan rộng, đau âm ỉ, tăng dần hoặc xuất hiện từng đợt. Người bệnh cũng có thể đau vào một thời điểm nhất định hoặc đau lặp đi lặp lại, đặc biệt là sau khi ăn, khi nằm, cúi người hoặc nâng vật nặng.
Do khó tiêu không phải là vấn đề đáng lo ngại, có thể cải thiện bằng các phương pháp chăm sóc tại nhà hoặc dùng thuốc. Tuy nhiên, cơn đau này cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm như: nhồi máu cơ tim, viêm túi mật cấp, viêm tụy cấp, loét dạ dày, viêm gan cấp … Những trường hợp này đều rất nghiêm trọng, cần được thăm khám, điều trị sớm để tránh biến chứng về sau.
Để tiến hành chẩn đoán cơn đau vùng bụng trên rốn, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh cung cấp một số thông tin về triệu chứng gặp phải, bao gồm:
Bác sĩ sẽ thăm khám bụng để xác định chính xác vị trí đau, chướng bụng và u bướu (nếu có). Một số xét nghiệm có thể được chỉ định thực hiện bao gồm:
Phương pháp điều trị cơn đau vùng bụng trên rốn sẽ được chỉ định tùy thuộc vào nguyên nhân được chẩn đoán. Với các trường hợp khó tiêu thường gặp, người bệnh có thể thay đổi chế độ ăn uống sinh hoạt hoặc dùng thuốc kháng axit không kê đơn (OTC). Tuy nhiên, nếu triệu chứng không giảm, người bệnh cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời theo phác đồ của bác sĩ.
Nếu cơn đau bụng trên rốn tái phát hoặc kéo dài dai dẳng, người bệnh cần đi khám để được chẩn đoán nguyên nhân chính xác. Ngoài ra, dưới đây là một số triệu chứng nghiêm trọng, cảnh báo vấn đề bệnh lý nguy hiểm, cần được thăm khám kịp thời:
Tình trạng đau nhói bụng trên có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng các phương pháp hữu ích sau đây:
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc những bệnh lý tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến triệu chứng đau bụng trên rốn, các nguyên nhân thường gặp cùng biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Hi vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích để chủ động theo dõi sức khỏe, thăm khám sớm, nhằm hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.
