Bệnh viêm màng não có nguy hiểm không? Đây là một bệnh lý nguy hiểm với nguy cơ tử vong cao. Nhiều trường hợp bệnh nhân được cứu sống nhưng phải đối mặc với nhiều di chứng nặng nề do bệnh gây ra.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Viêm màng não là bệnh nhiễm trùng, viêm lớp màng bao bọc não và tủy sống (màng não) với các triệu chứng điển hình gồm đau đầu, sốt, cứng cổ. Tình trạng này có thể được gây ra bởi nhiều tác nhân khác nhau như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng hay do các vấn đề sức khỏe khác. (1)
Trong đó, phổ biến nhất là viêm màng não do virus, tiếp đến là vi khuẩn và hiếm khi bệnh xảy ra do nấm, ký sinh trùng hay các nguyên nhân khác. Viêm màng não do vi khuẩn được đánh giá là có diễn tiến nhanh chóng, nguy hiểm nhất với tỷ lệ tử vong lên đến 50%. Bệnh do virus có thể tự khỏi khi được chăm sóc đúng cách.
Viêm màng não là một bệnh lý có độ nguy hiểm cao, có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào và ở bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tỷ lệ tử vong của bệnh nhân viêm màng não khi phát hiện và điều trị muộn lên đến 20 – 50%. Trường hợp bệnh nhân được cứu sống kịp thời, nguy cơ phải sống chung với các di chứng là 30 – 50%.
Theo chia sẻ của ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, đa số các trường hợp mắc bệnh viêm màng não được phát hiện và nhập viện trong tình trạng nặng, đã xuất hiện biến chứng hoặc có nguy cơ xuất hiện biến chứng cao. Điều này xảy ra do đây là một bệnh lý có diễn tiến nhanh, tuy nhiên, các triệu chứng ban đầu của bệnh khá giống với các bệnh nhiễm trùng thông thường. Các biến chứng phổ biến của bệnh gồm:
Viêm màng não gây ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh và não bộ khiến bệnh nhân sốt cao liên tục, lú lẫn, mơ hồ, hôn mê kéo dài, thậm chí là rơi vào trạng thái nguy kịch. Thống kê cho thấy có khoảng 7% trường hợp trẻ bị viêm màng não do vi khuẩn xuất hiện biến chứng não úng thủy, phổ biến là não úng thủy giao tiếp (chiếm 52% trường hợp gặp phải biến chứng này).
Tác nhân gây bệnh có thể di chuyển vào máu, tiết độc tố gây nhiễm trùng huyết. Hơn nữa, khi máu chứa mầm bệnh theo hệ tuần hoàn, đi đến các cơ quan nội tạng, gây ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan này, phá hủy mao mạch máu. Ban đầu người bệnh sốt, xuất huyết dưới da. Sau đó, các triệu chứng này trở nên nặng hơn, phát ban sẫm màu trên diện rộng, suy giảm chức năng, đe dọa tính mạng.
Viêm màng não ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống xương và cơ bắp của cơ thể, nhất là vùng cổ, vai và lưng. Điều này khiến bệnh nhân khó vận động, xoay cổ hay cúi người, về lâu, cơ và các khớp xương trở nên tê cứng, dị dạng.
Sau khi đã được chữa khỏi, người bệnh có thể gặp phải một số di chứng như:
Bệnh nhân xuất hiện nhiễm trùng máu do viêm màng não khi không được chữa trị tích cực có thể tử vong trong vài giờ khi phát bệnh. Bệnh nhân tuy được cứu sống nhưng có thể phải đối mặt với các di chứng nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống sinh hoạt sau này như cắt bỏ tứ chi, ngón chân, ngón tay,…
Viêm khớp là một di chứng thường gặp ở bệnh nhân viêm màng não. Bệnh khó điều trị, dễ tái phát hơn so với các dạng viêm khớp khác.
Viêm màng não khiến não bộ, hệ thần kinh bị tổn thương do đó mặc dù đã được chữa trị nhưng bệnh nhân vẫn có nguy cơ cao gặp phải di chứng đau nửa đầu kéo dài. Về lâu, tình trạng này có thể gây nhồi máu não, co giật và nhiều vấn đề nghiêm trọng khác.
Mất thính lực ở một hoặc cả hai tai do viêm màng não ở trẻ có tỷ lệ xuất hiện khoảng 10%. Trong đó, có 5% trẻ rơi vào tình trạng mất tính lực nghiêm trọng. Điều này khiến trẻ gặp phải các vấn đề về rối loạn thăng bằng, khả năng ngôn ngữ và hành vi khi trưởng thành.
Theo chia sẻ của các chuyên gia, trong các tác nhân gây viêm màng não, tỷ lệ gặp di chứng mất thính lực do S.pneumoniae cao hơn nhiều so với N.meningitidis và H.influenza.
Một khảo sát được thực hiện trên 155 người mắc bệnh do vi khuẩn đã được chữa khỏi cho thấy có khoảng 1/3 người gặp phải di chứng suy giảm nhận thức. Điều này xảy ra bởi các tổn thương tế bào thần kinh vĩnh viễn do viêm màng não gây ra. Di chứng này khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn về sau, suy giảm chất lượng cuộc sống.
Co giật không chỉ là một trong những biểu hiện lâm sàng của viêm màng não do vi khuẩn. Đây còn là di chứng thường gặp của bệnh. Di chứng co giật, động kinh do bệnh thường kéo dài và khó kiểm soát.
>>>Xem thêm: Bệnh viêm màng não có chữa được không?
Tác nhân gây bệnh viêm màng não có thể lây lan nhanh chóng qua tiếp xúc với các giọt bắn có chứa mầm bệnh được phát tán trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hay sử dụng chung các vật dụng cá nhân, tiếp xúc với các bề mặt có chứa mầm bệnh. Do đó, việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch là vô cùng quan trọng.
Một số biện pháp phòng ngừa viêm màng não được các chuyên gia khuyến cáo:
Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về bệnh viêm màng não cũng như có câu trả lời cho câu hỏi “Bệnh viêm màng não có nguy hiểm không?”. Qua đó, phụ huynh nên chú ý cho trẻ tiêm đầy đủ các loại vaccine theo khuyến cáo của Bộ Y tế và thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa bệnh.
