Bạch hầu gây ảnh hưởng đến niêm mạc mũi, họng và đôi khi cả da của người bệnh. Việc duy trì một chế độ ăn uống phù hợp, khoa học là yếu tố quan trọng giúp cơ thể mau hồi phục hơn, bên cạnh điều trị theo bác sĩ. Vậy bạch hầu nên ăn gì và kiêng ăn gì?
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình hồi phục của người mắc bệnh bạch hầu. Một chế độ dinh dưỡng khoa học góp phần giúp tăng cường sức đề kháng, cơ thể nhanh hồi phục và ngăn ngừa biến chứng. Người bệnh thường mệt mỏi, đau họng, chán ăn hoặc sốt cao nên dễ bỏ bữa. Tuy vậy, cơ thể vẫn cần nhiều năng lượng và dưỡng chất để duy trì hoạt động và tăng đề kháng, ngăn ngừa vi khuẩn, tái tạo mô… Nếu không được bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt đối với trẻ em, bệnh có thể kéo dài hoặc trở nặng.
Ngoài ra bệnh nhân nên ưu tiên chế độ ăn với các loại thực phẩm mềm, dễ nuốt, giàu đạm, vitamin và khoáng chất như cháo, súp, trứng, cá, rau củ và trái cây chín. Một chế độ ăn uống khoa học, cân bằng sẽ giúp cơ thể nhanh lấy lại sức và phục hồi tốt hơn.
Khi cổ họng sưng đau, người bệnh nên chọn ăn các món mềm, dễ nuốt như cháo, súp, phở, trứng hấp hoặc khoai nghiền. Các món này giúp giảm đau khi ăn và tránh làm tổn thương niêm mạc họng. Ngoài ra, người bệnh nên bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu đạm, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng, đồng thời chia thành nhiều bữa nhỏ, ăn chậm và tránh nuốt vội. (1)
Protein là “nguyên liệu” quan trọng trong chế độ ăn cho bệnh nhân bạch hầu giúp cơ thể tái tạo tế bào và phục hồi nhanh chóng. Người bệnh nên ăn cá, thịt nạc, trứng, đậu phụ, sữa hoặc sữa chua và các loại đậu. Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý nấu chín kỹ các loại thực phẩm này để diệt khuẩn và ưu tiên chế biến thành các món mềm như cháo, súp, canh… hoặc hấp, luộc để dễ tiêu hóa hơn.
Các loại vitamin C, A và E có trong rau củ và trái cây giúp tăng cường miễn dịch, giảm viêm và làm lành tổn thương hiệu quả. Cụ thể, người bệnh nên ăn nhiều các loại thực phẩm như cà rốt, bí đỏ, rau cải, cam, kiwi, đu đủ…Đây cũng là nhóm thực phẩm được khuyến khích bổ sung vào thực đơn ăn gì để phòng bệnh bạch hầu hiệu quả.
Kẽm và selen là hai dưỡng chất quan trọng trong dinh dưỡng cho bệnh nhân bạch hầu giúp cơ thể chống chọi lại vi khuẩn và tăng sức đề kháng. Chúng có nhiều trong hải sản, trứng, hạt hướng dương, hạt bí, hạt điều, óc chó và ngũ cốc nguyên cám.
Người bệnh cần lưu ý chế biến mềm, lỏng hoặc xay nhuyễn như nấu cháo, súp, canh… để không làm tổn thương niêm mạc họng và dễ tiêu hóa hơn. Người bệnh cũng cần kết hợp ăn thêm rau xanh và trái cây mềm giúp bổ sung dinh dưỡng cho thực đơn hằng ngày.
Cổ họng đau và khô rát sẽ khiến người bệnh cảm thấy mệt và khó chịu trong người. Hãy uống nước ấm, nước ép hoặc dung dịch bù điện giải để tránh tình trạng mất nước. Người bệnh cũng cần nên tránh uống nước lạnh hay ăn những món quá nóng, mặn và cứng vì có thể làm cổ họng đau hơn.
Ngoài vấn đề bạch hầu nên ăn gì? Người bệnh cần kiêng một số thực phẩm bên dưới đây:
Niêm mạc họng và thanh quản của người bị bạch hầu thường sưng, viêm khiến cho việc nuốt thức ăn lúc này của người bệnh cũng trở nên khó khăn và đau rát. Do đó, các loại thực phẩm cứng hay cay nóng có thể làm tổn thương niêm mạc khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hoặc chảy máu. Cơm cháy, hạt cứng (đậu phộng, hạnh nhân) mực, cá khô, ớt, tiêu, tỏi hoặc các món chiên giòn đều là những loại thực phẩm có thể gây kích ứng họng, làm trầy xước niêm mạc, tăng nguy cơ sưng, viêm đau hay nặng hơn là co thắt đường thở.
Các loại thực phẩm chua hay đồ uống có axit gây kích ứng và rất dễ có khả năng làm tổn thương đến vùng niêm mạc họng. Người bệnh nên tránh ăn các loại thực phẩm chua, chứa nhiều axit cao như nước chanh cô đặc, xoài chua, giấm, cà muối, dưa chua, canh chua, nước sấu… Axit trong thực phẩm có thể làm mỏng lớp niêm mạc bảo vệ và mài mòn vùng tổn thương. Hơn nữa, chúng còn làm tăng axit trong dạ dày khiến người bệnh buồn nôn và dễ trào ngược hơn. Vì thế, nếu muốn bổ sung vitamin C người bệnh nên chọn ép nước hoặc ăn trái cây chín ngọt.
Đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn hay các món chiên rán nhiều dầu mỡ gây cản trở trong quá trình phục hồi bệnh và làm tăng gánh nặng thêm cho hệ tiêu hóa gây ra chứng khó tiêu cho người bệnh. Hàm lượng muối cao cùng với các chất phụ gia hóa học gây mất cân bằng điện giải trong cơ thể và áp lực lên thận, gan. Do đó, người bệnh bạch hầu cần tránh ăn các món như xúc xích, thịt nguội, mì gói, lạp xưởng, khoai tây chiên, bánh ngọt nhiều bơ sữa, vì nó không có lợi cho sức khỏe và gây ra kích ứng viêm toàn cơ thể, giảm khả năng miễn dịch.
Đồ uống có ga, cà phê, rượu bia và chất có cồn có thể làm cơ thể mất nước, gây kích ứng họng và giảm khả năng kháng viêm. Chất kích thích và cafein trong cà phê hay nước tăng lực có thể gây kích thích hệ thần kinh, làm tăng nhịp tim, áp lực lên tim mạch, vốn bị ảnh hưởng bởi bệnh bạch hầu. Thay vào đó, người bệnh nên thay bằng nước ấm hoặc sinh tố trái cây nhằm giúp bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa bệnh hiệu quả.
Người bệnh bạch hầu nên tránh ăn hoặc uống đồ quá lạnh như kem, nước đá hay các loại thực phẩm vừa lấy từ tủ lạnh. Thức ăn lạnh có thể khiến mạch máu vùng họng co lại, làm tăng cảm giác đau rát, sưng viêm và khiến quá trình phục hồi diễn ra chậm hơn. Trong giai đoạn này, người bệnh nên tránh hoàn toàn ăn các món lạnh để bảo vệ niêm mạc họng và giúp cơ thể mau khỏe lại.
Một chế độ ăn uống khoa học, phù hợp đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể người bệnh bạch hầu mau hồi phục. Người bệnh nên chọn ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu và giàu dinh dưỡng. Sau đây là thực đơn tham khảo gợi ý cho người bệnh vừa dễ ăn, dễ tiêu mà lại đầy đủ chất:
Khi chăm sóc người bệnh bạch hầu, cần đặc biệt chú ý việc tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ, chế độ nghỉ ngơi, ăn uống và theo dõi sức khỏe định kỳ. Người bệnh nằm nghỉ ngơi nhiều, tránh nói to hoặc gắng sức để không làm tổn thương vùng họng. Các loại thức ăn và đồ uống, người bệnh cần đảm bảo ăn chín, uống sôi, sử dụng dụng cụ ăn riêng để tránh tình trạng lây nhiễm chéo. Một chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm đau rát và mau khỏi bệnh.
Gia đình nên theo dõi sát các dấu hiệu như khó thở, sưng cổ, sốt cao và đưa người bệnh đến bệnh viện khám ngay nếu có biểu hiện trở nặng. Sau khi hồi phục, người bệnh cần tiếp tục duy trì chế độ ăn khoa học, lành mạnh giúp cơ thể tăng sức đề kháng và phòng ngừa bệnh tái phát.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, với thắc mắc bệnh bạch hầu nên ăn gì, người bệnh nên chọn các loại thực phẩm mềm, giàu đạm, vitamin và khoáng chất. Đồng thời nên tránh các món cay, chua, lạnh hoặc nhiều dầu mỡ. Dinh dưỡng đúng cách, khoa học không chỉ giúp người bệnh hồi phục nhanh mà còn là gợi ý ăn gì để phòng bệnh hiệu quả và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
