Nhiều loại trái cây dành cho người sỏi mật có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm gánh nặng cho túi mật và góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Vậy người bị sỏi mật nên ăn hoa quả gì? Trái cây nào người bị sỏi mật không nên ăn?
Người bị sỏi mật nên ăn trái cây vì hầu hết đều dễ tiêu, giàu chất xơ và vitamin giúp giảm áp lực lên túi mật và hỗ trợ tiêu hóa. Các lựa chọn như táo, lê, đu đủ, chuối hay cam quýt thường an toàn; tuy nhiên nên tránh trái cây quá chua hoặc quá ngọt nếu gây khó chịu. (1)
Trái cây là nhóm thực phẩm mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe nói chung và hệ tiêu hóa nói riêng, góp phần cải thiện chức năng gan – túi mật và phòng ngừa biến chứng do sỏi mật gây ra, nếu được sử dụng hợp lý. Thành phần trong trái cây giàu nước, đường đôi fructose, giàu vitamin C là chất chống oxy hóa quan trọng, có tác dụng tăng cường dinh dưỡng, đẹp da, tăng sức đề kháng, hấp thu sắt giảm thiếu máu, hỗ trợ quá trình bài tiết mật diễn ra thuận lợi.
Ngoài ra chất xơ hòa tan trong trái cây có tác dụng giảm LDL Cholesterol xấu giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và góp phần hạn chế hình thành sỏi mật. Một số loại trái cây còn có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, giúp giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu sau bữa ăn.
Tuy nhiên, cũng như các thực phẩm khác, không phải ăn trái cây thế nảo cũng phù hợp dành cho người bị sỏi mật. Người bệnh nên lựa chọn, dùng loại trái cây phù hợp với bệnh lý của mình với số lượng vừa đủ, tối ưu lợi ích, tránh gặp phản ứng bất lợi.
Táo là một trong những loại trái cây thích hợp dành cho người bị sỏi mật. Loại quả này giàu chất xơ hòa tan, đặc biệt là pectin, giúp đào thải cholesterol dư thừa trong cơ thể – yếu tố góp phần hình thành sỏi mật. Các thành phần trong táo còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giúp giảm áp lực lên gan và túi mật, mang lại cảm giác nhẹ bụng, dễ chịu sau bữa ăn. Người bệnh có thể dùng táo tươi hoặc nước ép táo nguyên chất, hạn chế thêm đường để tối ưu lợi ích cho sức khỏe.
Lê là loại trái cây có hàm lượng nước và chất xơ hòa tan cao, có lợi cho người bị sỏi mật. Thành phần chất xơ trong lê có tác dụng hỗ trợ hoạt động đường mật, thúc đẩy quá trình bài tiết cholesterol và chất béo ra khỏi cơ thể. Lê có tính mát và tác dụng thanh nhiệt, giúp giải độc gan, hỗ trợ làm giảm cảm giác nóng rát hoặc căng tức vùng hạ sườn phải – triệu chứng thường gặp ở người mắc bệnh gan mật.
Cam, chanh và bưởi là các loại trái cây thuộc họ cam quýt, có lợi cho người bị sỏi mật nhờ hàm lượng vitamin C và acid citric dồi dào. Các hoạt chất này có tác dụng hỗ trợ giảm nồng độ cholesterol trong dịch mật, từ đó giảm nguy cơ hình thành và phát triển sỏi. Acid tự nhiên trong các loại quả này còn giúp kích thích tiết mật và enzyme tiêu hóa, cải thiện quá trình phân giải chất béo, giảm cảm giác đầy bụng sau bữa ăn.
Trong số các loại trái cây dành cho người sỏi mật, đu đủ là loại trái cây có lợi nhờ chứa enzyme papain, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa chất béo, giúp giảm gánh nặng cho gan và túi mật trong quá trình chuyển hóa. Đu đủ còn giàu chất xơ giúp ngăn ngừa táo bón, đây là một yếu tố có thể gián tiếp dẫn đến sự hình thành sỏi mật do làm ứ trệ quá trình bài tiết dịch mật. Bổ sung đu đủ chín vào khẩu phần ăn hàng ngày giúp cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ duy trì hoạt động ổn định của hệ gan mật…
Dưa hấu là loại trái cây thích hợp dành cho người bị sỏi mật nhờ hàm lượng nước cao, có thể hỗ trợ quá trình bài tiết mật và ngăn ngừa sự lắng đọng của cholesterol. Dưa hấu có tính mát và tác dụng lợi tiểu nhẹ, giúp người bệnh thanh lọc cơ thể, giảm áp lực cho gan và túi mật. Thành phần lycopene và các chất oxy hóa trong dưa hấu còn giúp bảo vệ gan, ngăn ngừa viêm túi mật, hỗ trợ giảm đau và làm dịu các cơn co thắt túi mật.
Chuối là loại trái cây có lợi cho hệ tiêu hóa và sức khỏe người bệnh sỏi mật. Hàm lượng kali dồi dào trong chuối có vai trò duy trì cân bằng điện giải, hỗ trợ các cơ quan trong cơ thể hoạt động ổn định, bao gồm gan và túi mật. Các thành phần khác có trong chuối còn giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, làm giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu, từ đó gián tiếp hỗ trợ chức năng gan – mật và cải thiện khả năng tiêu hóa chất béo của cơ thể.
Việt quất và dâu tây cũng là những loại trái cây dành cho người sỏi mật được khuyến nghị bổ sung vào thực đơn hàng ngày. Hai loại trái cây này có thành phần giàu vitamin C, polyphenol và chất chống oxy hóa như anthocyanin, quercetin, có tác dụng giảm viêm và bảo vệ tế bào gan – mật khỏi tổn thương do stress oxy hóa.
Với hàm lượng chất xơ cao, giúp tăng cường chuyển hóa mật và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Chất xơ có khả năng giảm hấp thu cholesterol trong ruột, từ đó giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi mật. Ngoài ra hàm lượng đường thấp, việt quất và dâu tây cũng phù hợp với những người bị sỏi mật kèm rối loạn chuyển hóa như tiểu đường hay gan nhiễm mỡ.
Bơ là nguồn cung cấp kali dồi dào, có tác dụng cân bằng điện giải và duy trì độ ẩm cơ thể. Nhờ đó, người bệnh sỏi mật có thể hạn chế tình trạng mất nước – yếu tố thúc đẩy cô đặc dịch mật, tạo điều kiện hình thành sỏi mật. Thành phần trong bơ còn bao gồm chất béo không bão hòa, có thể kích thích gan sản xuất dịch mật mà không tạo áp lực lên túi mật. Bơ còn là loại trái cây tốt cho tim mạch và có thể hỗ trợ tăng cường chuyển hóa trong cơ thể.
Nho tươi chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh như resveratrol và flavonoid, giúp giảm viêm và bảo vệ tế bào gan – mật khỏi tổn thương oxy hóa. Đây là loại trái cây tốt cho người bị sỏi mật nếu được sử dụng ở mức độ vừa phải. Người bệnh nên dùng nho tươi, không nên dùng nho khô, do hàm lượng đường cao trong nho khô có thể làm tăng đường huyết.
Người bị sỏi mật có thể ăn đa dạng nhiều loại trái cây, nhưng có một số loại trái cây sau cần chú ý không dùng nhiều khi bụng đói hoặc có bệnh lý dạ dày, gan mật:
Khi ăn trái cây, người bệnh sỏi mật nên lưu ý một số vấn đề sau:
Trái cây là nguồn cung cấp vitamin C và chất xơ tuyệt vời, giúp cải thiện tiêu hóa và giảm cholesterol, nhưng cần tránh các loại trái cây quá chua hoặc quá ngọt. Để tối ưu hóa việc điều trị nội khoa, người bệnh cần tuân thủ một chế độ ăn tan sỏi mật toàn diện, bao gồm cả việc lựa chọn các nhóm thực phẩm chính, không chỉ riêng trái cây.
Nếu bạn đang gặp triệu chứng đau quặn mật, đầy trướng hay rối loạn tiêu hoá do sỏi mật, hãy đặt lịch thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Đội ngũ bác sĩ tiêu hoá – gan mật giàu kinh nghiệm sẽ đánh giá tình trạng, tư vấn chế độ ăn phù hợp và xây dựng phác đồ điều trị tối ưu cho từng trường hợp.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trái cây dành cho người sỏi mật giúp bổ sung chất dinh dưỡng, hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện chức năng gan – mật, giảm nguy cơ hình thành sỏi mới. Người bệnh nên đa dạng các loại trái cây, tiêu thụ hợp lý và kết hợp cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về khẩu phần ăn giúp người bệnh nhận được lợi ích tối ưu, hỗ trợ kiểm soát bệnh sỏi mật hiệu quả.
