Mẹ bầu mất ngủ có ảnh hưởng đến thai nhi không? Có sao không?

Mẹ bầu mất ngủ có ảnh hưởng đến thai nhi không là vấn đề được nhiều thai phụ quan tâm. Giấc ngủ thường bị xáo trộn trong thai kỳ, mẹ bầu có thể gặp tình trạng mất ngủ, thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ… Vậy mẹ mất ngủ có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Mẹ bầu bị mất ngủ nguyên nhân do đâu?

Nhìn chung, giấc ngủ có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố trong thời kỳ mang thai, tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tình trạng mất ngủ, thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ, ví dụ như:

• Nội tiết tố thay đổi: Progesterone sẽ gia tăng trong thời kỳ mang thai. Progesterone có tác dụng an thần, thế nên một số mẹ bầu cảm thấy buồn ngủ nhiều hơn vào ban ngày. Điều này làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ ban đêm.
• Khó chịu về mặt thể chất: Khi thai nhi lớn lên, cơ thể của người bệnh sẽ thích nghi theo nhiều cách khác nhau, có thể dẫn đến một số tình trạng khó chịu về mặt thể chất như đau lưng, đau khớp, ợ nóng, liên tục muốn đi vệ sinh… Những tình trạng này có thể khiến mẹ bầu khó tìm được tư thế ngủ phù hợp, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
• Tâm lý căng thẳng: Sự lo lắng về sức khỏe thai nhi, việc sinh nở, việc chăm sóc trẻ trong tương lai… có thể tạo ra tâm lý lo lắng, căng thẳng. Những điều này khiến mẹ bầu bồn chồn, khó ngủ hơn.
• Thay đổi về hoạt động hô hấp: Nhu cầu oxy thường gia tăng trong thời kỳ mang thai và sự thay đổi trong hệ hô hấp, có thể dẫn đến tình trạng khó thở, ngáy ngủ, tác động đến chất lượng giấc ngủ.

Mẹ bầu mất ngủ có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Mẹ bầu mất ngủ có ảnh hưởng đến thai nhi. Tình trạng mất ngủ kéo dài thường xuyên xảy ra có thể khiến sức khỏe của mẹ bầu bị rối loạn, qua đó ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi, cụ thể như sau:

1. Ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất

• Tình trạng mất ngủ kéo dài kích thích tuyến thượng thận tiết hormone cortisol – hormone gây stress, gây ức chế quá trình sản sinh hồng cầu, khiến mẹ bầu bị thiếu máu. Chứng thiếu máu ở thai phụ làm giảm đáng kể khả năng vận chuyển oxy, dưỡng chất đến thai nhi, tác động tiêu cực đến sự phát triển của các cơ quan (đặc biệt là não); mẹ bầu bị thiếu máu còn có thể dẫn đến hệ lụy chậm phát triển bào thai, sinh non, trẻ nhẹ cân… Mặt khác, thai phụ mất ngủ dai dẳng có thể làm gián đoạn quá trình tạo hồng cầu, tiềm ẩn nguy cơ khiến thai nhi bị thiếu máu ngay từ khi sinh ra.⁽¹⁾
• Mẹ bầu bị thiếu ngủ, mất ngủ kinh niên (đặc biệt là từ cuối tam cá nguyệt thứ 2) có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phát triển thể chất và trí tuệ của thai nhi.
• Mẹ bầu thường xuyên bị mất ngủ có nguy cơ mắc chứng tiểu đường thai kỳ cao hơn do thiếu ngủ, mất ngủ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose và độ nhạy insulin trong cơ thể… Bệnh lý này nếu không được kiểm soát tốt có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của cả mẹ và thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non hoặc trẻ quá cân khi sinh.
• Ngủ kém, mất ngủ làm tăng nguy cơ bị tăng huyết áp khi mang thai. Bệnh lý này có thể khiến nội tạng bị tổn thương, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi.

2. Ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh

• Tình trạng thiếu ngủ, mất ngủ khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ trẻ em mắc phải những vấn đề về phát triển thần kinh, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng nhận thức, phát triển hành vi, học tập.
• Ở thai phụ bị thiếu ngủ, mất ngủ, cơ thể sản sinh ra nhiều hormone cortisol hơn – một loại hormone gây căng thẳng. Môi trường trong tử cung bị ảnh hưởng bởi cortisol có thể tác động đến sự phát triển hệ thần kinh trung ương của thai nhi. Điều này có thể dẫn đến tình trạng trẻ vừa ra đời đã có xu hướng dễ bị kích thích, quấy khóc nhiều hơn, khó ngủ…

3. Tăng nguy cơ sinh non

Thiếu ngủ, mất ngủ kéo dài trong thời kỳ mang thai có liên quan đến nguy cơ chuyển dạ sớm, sinh non. Trẻ sinh non thường có sức đề kháng yếu hơn, nhẹ cân hơn trẻ được sinh đủ tháng. Nguy cơ trẻ sinh non gặp vấn đề về sức khỏe cũng cao hơn, trẻ có thể gặp vấn đề về hô hấp, chậm phát triển…⁽²⁾

4. Tăng nguy cơ tiền sản giật

Thai phụ mất ngủ thường xuyên làm tăng nguy cơ bị tiền sản giật – biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tình trạng sinh non, kèm theo là những hệ lụy tác động lâu dài đến thận, tim… trên cơ thể người mẹ.

Mẹ bầu mất ngủ có nên dùng thuốc không?

Các loại thuốc hỗ trợ giấc ngủ thường không được khuyến khích dùng trong thời kỳ mang thai, do có thể tiềm ẩn rủi ro ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của thai nhi. Bất kỳ loại thuốc nào dùng trong thai kỳ cũng cần được bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng, chỉ định sử dụng với liều lượng hợp lý (ở trường hợp cần thiết). Thai phụ bị mất ngủ kéo dài, thường xuyên nên đến cơ sở y tế thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán, đề ra phác đồ cải thiện chất lượng giấc ngủ an toàn, hợp lý, mang đến lợi ích tối ưu cho cả mẹ và thai nhi.

Cách cải thiện giấc ngủ cho mẹ bầu an toàn và hiệu quả

Khi chứng mất ngủ thường xảy ra và kéo dài, thế nên thai phụ cần đi khám bác sĩ chuyên khoa sản, thần kinh, đồng thời tham khảo các cách cải thiện chất lượng giấc ngủ sao cho hiệu quả, an toàn, có thể bao gồm:

• Khám bác sĩ: Mẹ bầu cần khám thai định kỳ để được bác sĩ kiểm soát tình trạng sức khỏe tối ưu, hỗ trợ cải thiện các tình trạng rối loạn giấc ngủ, mất ngủ. Đặc biệt là khi những vấn đề liên quan đến giấc ngủ kéo dài, diễn tiến nghiêm trọng, không thể kiểm soát, tác động đến cuộc sống.
• Áp dụng lịch trình ngủ nhất quán: Duy trì thói quen ngủ nhất quán có thể giúp làm dịu tâm trí và ngủ ngon hơn. Mẹ bầu nên thiết lập giờ ngủ – thức và duy trì mỗi ngày (kể cả ngày nghỉ).
• Áp dụng những tư thế ngủ khác: Mẹ bầu thường được khuyến nghị nên ngủ nghiêng về bên trái để cho phép máu lưu thông đến thai nhi thuận lợi hơn. Thai phụ có thể dùng gối để hỗ trợ, ví dụ như đặt gối trên đầu gối, sau lưng và dưới bụng.
• Tránh dùng bữa ăn lớn, caffeine vào buổi tối: Caffeine có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, việc sử dụng caffeine vào ban đêm không được khuyến khích. Mặt khác, việc dùng bữa ăn lớn vào buổi tối có thể gây ợ nóng, khó tiêu, tác động tiêu cực đến giấc ngủ. Nếu cảm thấy đói, mẹ bầu có thể ăn một bữa ăn nhẹ.
• Tiêu thụ nước: Uống đủ nước trong ngày là việc làm quan trọng nhưng cần giảm lượng nước tiêu thụ vào buổi tối. Uống nhiều nước ở buổi tối sẽ làm tăng nhu cầu đi vệ sinh vào ban đêm.
• Kiểm soát tốt chứng ợ nóng và trào ngược axit dạ dày: Thai phụ nên tránh dùng món cay, chiên xào, có tính axit. Khi ngủ, nên chọn tư thế nâng cao phần thân trên để có thể giúp làm giảm tình trạng trào ngược axit.
• Áp dụng những kỹ thuật thư giãn: Bài tập thở sâu, thiền, yoga trước sinh có thể giúp thai phụ giảm lo lắng, thư giãn cả tâm trí và cơ thể. Mẹ bầu nên thực hiện những bài tập này vào ban đêm để dễ ngủ hơn.
• Hỗ trợ về mặt cảm xúc: Mẹ bầu có thể trò chuyện cùng bạn bè, bạn đời, các thành viên trong gia đình hay chuyên gia tâm lý (nếu cần) để giúp giải tỏa gánh nặng về cảm xúc, dễ ngủ hơn.

Các câu hỏi liên quan

Còn một số câu hỏi thường gặp khác liên quan đến giấc ngủ trong thai kỳ, như:

1. Khi mẹ bầu thức con có ngủ không?

Khi thai phụ thức, thai nhi vẫn có thể ngủ và ngược lại. Thai nhi có chu kỳ ngủ – thức không hoàn toàn đồng bộ với mẹ nhưng giấc ngủ của bé vẫn chịu ảnh hưởng bởi môi trường trong bụng mẹ.

2. Mẹ bầu ngủ nhiều có tốt cho thai nhi không?

Thai phụ ngủ nhiều có tốt cho thai nhi không còn phụ thuộc vào một số yếu tố như: thể trạng của mẹ và thai nhi, chế độ sinh hoạt của thai phụ… Nếu mẹ bầu chỉ ngủ mà không quan tâm đến chế độ dinh dưỡng, vận động… thì có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bản thân và thai nhi. Mẹ bầu ngủ quá 9 giờ mỗi đêm có thể làm tăng nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp, khiến trẻ sinh ra nhẹ cân hơn bình thường.

3. Bà bầu thức đêm ngủ ngày có tốt không?

Việc thức đêm ngủ ngày không được khuyến khích ở thai phụ, tiềm ẩn nguy cơ làm rối loạn nhịp sinh học, ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố cùng những quá trình sinh lý trong cơ thể, tác động đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi… Mẹ bầu thường được khuyến nghị nên ngủ khoảng 7 – 9 tiếng vào buổi tối mỗi ngày.

Tóm lại, mẹ bầu mất ngủ có ảnh hưởng đến thai nhi khi tình trạng mất ngủ kéo dài, xảy ra thường xuyên. Thai phụ nên đến gặp bác sĩ thăm khám để được hướng dẫn cách cải thiện chất lượng giấc ngủ, góp phần nâng cao sức khỏe cho cả bản thân và thai nhi.