Phá thai bằng thuốc (phá thai nội khoa) được đánh giá là phương pháp an toàn, ít biến chứng sức khỏe. Tuy nhiên dù lựa chọn đình chỉ thai kỳ bằng phương pháp nào vẫn tiềm ẩn rủi ro biến chứng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Vậy phá thai bằng thuốc có gây vô sinh không? Chị em cần lưu ý gì khi dùng thuốc phá thai? Những thắc mắc này sẽ được bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM giải đáp trong bài viết sau.
Phá thai bằng thuốc (phá thai nội khoa) là phương pháp sử dụng thuốc có tác dụng chấm dứt sớm thai kỳ. Quá trình này sử dụng hai loại thuốc là mifepristone và misoprostol, hoạt động dựa trên cơ chế sảy thai tự nhiên. Đình chỉ thai bằng thuốc thường áp dụng đối với thai dưới 10 tuần tuổi và được đánh giá là phương pháp an toàn, hiệu quả nếu được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Khi có chỉ định phá thai nội khoa, đầu tiên, bác sĩ chỉ định bệnh nhân dùng Mifepristone nhằm ngăn chặn hormone nuôi dưỡng và duy trì thai kỳ progesterone. Khi progesterone bị ức chế, niêm mạc tử cung bắt đầu bong ra, thai khi không thể tiếp tục phát triển, dẫn đến phôi thai bị tách khỏi thành tử cung. Ngoài ra Mifepristone có tác dụng kích thích cơ thể sản sinh ra prostaglandin tự nhiên có tác dụng làm mềm cổ tử cung, kích thích cơn co tử cung. (1)
Sau khoảng 24-48 giờ sử dụng Mifepristone, bệnh nhân tiếp tục uống Misoprostol nhằm kích thích tử cung co bóp mạnh để đẩy mô thai ra ngoài thông qua đường âm đạo. Tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân có thể đặt ngậm trong má, đặt âm đạo hoặc đường uống.
Sau khi dùng Misoprostol, bệnh nhân sẽ chảy máu âm đạo và đau bụng co thắt tương tự chu kỳ kinh nguyệt. Quá trình tống xuất mô thường diễn ra trong 4-6 giờ, nhưng một số trường hợp cũng có thể kéo dài hơn.
Sau khi thực hiện, bệnh nhân cần tái khám sau 7-14 ngày để kiểm tra thai đã được tống xuất ra ngoài hoàn toàn chưa. Nếu còn sót mô thai trong tử cung, bác sĩ sẽ cân nhắc dùng thêm thuốc hoặc chỉ định can thiệp thủ thuật để lấy mô thai còn sót ra ngoài.
Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), phá thai là phương pháp ít rủi ro, không gây vô sinh, nguy cơ tử vong thấp với tỷ lệ dưới 1/100.000. Đặc biệt việc phá thai bằng thuốc được đánh giá an toàn hơn so với thủ thuật can thiệp ngoại khoa. (2)
Mặc dù phương pháp này không dẫn đến vô sinh, song một số biến chứng sau phá thai hoặc tiền sử phá thai nhiều lần có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của phụ nữ trong tương lai, dẫn đến tình trạng khó có con.
Tìm hiểu thêm:
Một số dấu hiệu cảnh báo bất thường có thể dẫn đến vô sinh nữ sau khi phá thai bằng thuốc cần lưu ý gồm:
Sau khi phá thai, bệnh nhân có thể bị chảy ít máu nhưng tình trạng này sẽ kết thúc nhanh sau 2-3 ngày. Tuy nhiên nếu xuất hiện tình trạng xuất huyết âm đạo ồ ạt, cần thay đến 2 miếng băng vệ sinh lớn sau hơn 2 giờ kèm cảm giác mệt mỏi hoặc ngất xỉu, tiểu ra cục máu đông… cần nhanh chóng trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để chăm sóc y tế ngay lập tức.
Thông thường sau khi thực hiện, kinh nguyệt có thể trở lại sau 2-3 tuần. Tuy nhiên một số trường hợp sau phá thai bị rối loạn nội tiết tố, cần thời gian lâu hơn mới có thể ổn định như trước. Mặc dù vậy sau phá thai nếu chu kỳ kinh nguyệt không xuất hiện trở lại có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe sinh sản. Trong tình huống này, chị em cần nhanh chóng kiểm tra tại bệnh viện, cơ sở y tế uy tín gần nhất để bác sĩ thám sát và đề xuất hướng xử trí phù hợp.
Khí hư đóng vai trò phản ánh chính xác chức năng hoạt động của cơ quan sinh sản nữ. Sau quá trình phá thai, nếu khí hư thay đổi bất thường như tiết nhiều hơn, có mùi tanh, màu sắc lạ như xanh, vàng hoặc nâu có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng. Nếu không được phát hiện hoặc điều trị dứt điểm, biến chứng này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ trong tương lai.
Sốt cao sau phá thai có thể là dấu hiệu gợi ý tình trạng nhiễm trùng. Tình trạng này xảy ra ở một số ít trường hợp sau phá thai với các triệu chứng điển hình như đau bụng, vùng chậu, tiêu chảy, nôn mửa, xuất hiện khí hư bất thường kèm sốt cao, ớn lạnh… (3)
Bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú cho biết có nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nữ giới, bao gồm tuổi tác, lối sống, nội tiết tố, tình trạng sức khỏe sinh sản…
Tuổi tác là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ. Mỗi người sinh ra với một số lượng nang trứng (noãn) nhất định, số lượng này sẽ giảm dần theo thời gian. Thông thường, khả năng sinh sản đạt đỉnh ở độ tuổi 30 và giảm dần sau tuổi 30, đặc biệt số lượng trứng giảm mạnh sau năm 35 tuổi. Đến giai đoạn 40 tuổi, cơ hội mang thai tự nhiên chỉ còn khoảng 5%.
Bên cạnh số lượng nang noãn, chất lượng trứng cũng suy giảm theo thời gian. Phụ nữ mang thai ở độ tuổi càng lớn, nguy cơ sảy thai và thai nhi bị bất thường di truyền, dị tật bẩm sinh càng cao. Do đó các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ nên có đủ con trước tuổi 35 để tối ưu khả năng sinh sản, sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh.
Đối với các trường hợp sau phá thai, chị em cần nghỉ ngơi đầy đủ, chăm sóc bản thân kỹ lưỡng để cơ thể sớm phục hồi. Vợ chồng nên có kế hoạch có con sau ít nhất 3 tháng để người vợ ổn định sức khỏe thể chất và tinh thần, chuẩn bị cho hành trình mang thai và sinh con khỏe mạnh.
Nhiều bệnh lý có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nữ giới bao gồm:
Lối sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày ảnh hưởng đáng kể đến khả năng sinh sản. Những yếu tố ảnh hưởng tỷ lệ mang thai thành công ở phụ nữ bao gồm:
Khả năng sinh sản không chỉ phụ thuộc vào phụ nữ mà còn liên quan đến người chồng. Nam giới lớn tuổi có thể gặp suy giảm về số lượng và chất lượng tinh trùng, tăng nguy cơ đột biến gen, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và sức khỏe của thai nhi. Do đó, cả hai vợ chồng nên duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ để tăng cơ hội thụ thai thành công. Đồng thời cả hai nên có kế hoạch có con sớm để hạn chế nguy cơ thai nhi dị tật bẩm sinh, bất thường di truyền.
>> Xem thêm: Các loại thuốc gây vô sinh mà nam và nữ nên biết để tránh
Khi được chẩn đoán vô sinh, vợ chồng không nên quá lo lắng hay mất hy vọng. Nhờ cập nhật những tiến bộ y học hiện đại, ngày nay các trung tâm hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam, trong đó có IVF Tâm Anh đã áp dụng nhiều phương pháp điều trị vô sinh hiện đại, hiệu quả, hiện thực hóa mong ước làm cha, làm mẹ của các cặp vợ chồng vô sinh.
IVF Tâm Anh là một trong những địa chỉ điều trị vô sinh, hiếm muộn hàng đầu Việt Nam hiện nay. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, hệ thống thiết bị kỹ thuật hiện đại cùng phòng lab siêu sạch đạt chuẩn ISO 5, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tự hào là một trong những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công cao hàng đầu cả nước.
Khi điều trị tại IVF Tâm Anh, vợ chồng sẽ được kiểm tra toàn diện, tầm soát và chẩn đoán chuyên sâu gồm xét nghiệm nội tiết, đánh giá dự trữ buồng trứng, siêu âm, chụp X-quang tử cung – vòi trứng (với người vợ), xét nghiệm tinh dịch đồ hoặc xét nghiệm di truyền (với người chồng). Sau khi có kết quả kiểm tra, bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết và xây dựng phác đồ điều trị cá thể hoá, phù hợp nhất với thể trạng và nguyên nhân vô sinh của từng cặp vợ chồng.
Tuỳ thuộc vào nguyên nhân vô sinh, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc điều chỉnh nội tiết tố, hoặc áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), thụ tinh ống nghiệm (IVF)… Trước khi điều trị, cả hai được hỗ trợ tư vấn toàn diện về tâm lý, dinh dưỡng và tài chính, giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn, tăng tỷ lệ thành công.
Một số lưu ý để sử dụng thuốc phá thai an toàn mà chị em cần biết:
Xem thêm: Nạo phá thai có gây vô sinh không
Rất hiếm trường hợp phá thai bằng thuốc 1 lần bị vô sinh. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các phương pháp phá thai thường không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản trong tương lai của người phụ nữ nếu bệnh nhân thực hiện quá trình đình chỉ thai kỳ tại các bệnh viện, cơ sở y tế uy tín, do bác sĩ chuyên khoa Phụ Sản nhiều kinh nghiệm trực tiếp thực hiện. Đồng thời bác sĩ có kế hoạch điều trị kịp thời đối với các trường hợp gặp biến chứng sau phá thai.
Hiện nay chưa có nghiên cứu cụ thể cho thấy phá thai bằng thuốc 2 lần gây vô sinh. Thực tế nhiều trường hợp phá thai 2 lần vẫn mang thai và sinh con khỏe mạnh. Tuy nhiên nếu phá thai trên 2 lần, người phụ nữ có nguy cơ cao bị vô sinh hoặc mang thai ngoài tử cung do biến chứng sau thủ thuật như nhiễm trùng, viêm nhiễm vùng chậu, tổn thương nội mạc tử cung, cổ tử cung bị suy yếu do giãn nở nhiều lần ảnh hưởng đến khả năng mang thai và giữ thai.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin giải đáp vấn đề phá thai bằng thuốc có gây vô sinh không mà nhiều chị em thắc mắc. Bác sĩ Mỹ Tú khuyến cáo dù lựa chọn phương pháp phá thai nào, chị em cần cân nhắc và lựa chọn thực hiện tại cơ sở y tế uy tín được Bộ Y tế cấp phép. Tuyệt đối không tự ý phá thai tại nhà khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, hoặc thực hiện thủ thuật tại các “phòng khám Trung Quốc” không đáp ứng các tiêu chuẩn y khoa, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể cũng như khả năng làm mẹ trong tương lai.
