Bà bầu bị sốt rét nên làm gì? Cách chữa sốt rét khi mang thai

Bà bầu bị sốt rét nên làm gì để cải thiện triệu chứng, bảo vệ sức khỏe, tránh tiềm ẩn nguy cơ gặp biến chứng nặng hơn? Hay mẹ bầu bị sốt rét cần điều trị như thế nào? Hãy cùng Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Nguyên nhân bà bầu bị sốt rét

Mẹ bầu bị sốt rét chủ yếu là do ký sinh trùng Plasmodium, phổ biến là các loại Plasmodium vivax và Plasmodium falciparum. Nguyên nhân chính khiến phụ nữ mang thai bị sốt rét có thể gồm:

• Vết cắn của muỗi Anopheles: Đây là con đường chủ yếu gây ra sự lây truyền sốt rét khi mang thai. Muỗi Anopheles cái nhiễm ký sinh trùng Plasmodium khi cắn người; sau đó khi chúng cắn người khác sẽ truyền ký sinh trùng vào máu người đó.
• Môi trường sống: Sinh sống hoặc đến du lịch tại những vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới – nơi mà muỗi Anopheles xuất hiện phổ biến, làm gia tăng nguy cơ bị sốt rét.
• Miễn dịch giảm: Mẹ bầu có hệ miễn dịch yếu hơn phụ nữ bình thường nên dễ bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét hơn.

Dấu hiệu nhận biết mẹ bầu bị sốt rét

Ở giai đoạn đầu, những triệu chứng sốt rét đôi khi biểu hiện tương tự như tình trạng nhiễm virus hoặc cúm. Nhìn chung, phụ nữ mang thai bị sốt rét có thể gặp các dấu hiệu phổ biến như: đau cơ, khó chịu, vàng da, buồn nôn và nôn, chóng mặt, tiêu chảy, lách to, da nhợt nhạt, sốt cao, đổ mồ hôi hoặc ớn lạnh…

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm bệnh sốt rét

Triệu chứng mang bầu bị sốt rét thường không biểu hiện rõ ràng, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Thế nên người bệnh cần được chẩn đoán chính xác để chữa trị đúng bệnh, gia tăng hiệu quả chữa trị. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện các kỹ thuật xét nghiệm như:

• Xét nghiệm chẩn đoán nhanh: Xét nghiệm được thực hiện để kiểm tra xem có hay không có kháng nguyên sốt rét trong máu của mẹ bầu.
• Xét nghiệm phết máu: Thông qua kỹ thuật xét nghiệm này, bác sĩ có thể phân tích, kiểm tra ký sinh trùng trong máu của thai phụ.
• Kiểm tra mô học: Việc kiểm tra các mô dưới kính hiển vi mang đến hiệu quả cao trong việc giúp bác sĩ phát hiện, chẩn đoán chứng sốt rét khi mang thai.
• Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase: Kỹ thuật xét nghiệm này còn được gọi là xét nghiệm PCR, giúp ích cho bác sĩ trong việc chẩn đoán bệnh sốt rét.

Sốt rét ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai như thế nào?

Thắc mắc về phương pháp chẩn đoán, xét nghiệm bệnh sốt rét như thế nào đã được giải đáp. Vậy bà bầu bị sốt rét nên làm gì, sốt rét ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai như thế nào? Mẹ bầu bị sốt rét có thể đối mặt với một số biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe của chính bản thân và thai nhi, chẳng hạn như:

1. Ảnh hưởng đến mẹ bầu

• Thiếu máu: Ký sinh trùng Plasmodium falciparum xâm nhập vào máu dẫn đến hiện tượng tan máu, làm nhu cầu được tiếp máu gia tăng. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu, thậm chí xuất huyết sau sinh, tiềm ẩn nguy cơ gây tử vong.
• Phù phổi cấp: Mẹ bầu bị sốt rét mức độ nặng có thể gặp biến chứng phù phổi cấp. Lúc này, phổi bị chất lỏng xâm nhập, làm ứ dịch trong phổi.
• Hạ đường huyết: Tình trạng hạ đường huyết khi mang thai thường không có dấu hiệu rõ ràng. Phụ nữ mang thai đang bị sốt rét cần được theo dõi sức khỏe liên tục để giúp đề phòng tình trạng hạ đường huyết.
• Suy thận: Trong thời gian mẹ bầu bị sốt rét, nếu tình trạng mất nước và ký sinh trùng không được kiểm soát, xử trí kịp thời có thể làm chức năng thận rối loạn.

2. Ảnh hưởng đến thai nhi

• Hội chứng IUGR (thai chậm tăng trưởng trong tử cung): Ký sinh trùng sốt rét có thể bám vào nhau thai, ngăn chặn sự cung cấp oxy và dưỡng chất cho thai nhi. Điều này có thể khiến trẻ sơ sinh bị nhẹ cân, chậm phát triển trong tử cung. Trẻ sơ sinh nhẹ hơn 2,5 kg có cơ hội sống ít hơn so với các trẻ có cân nặng cao hơn.
• Lây truyền từ mẹ sang con: Khi mẹ bầu bị sốt rét, sự nhiễm trùng có thể lây từ mẹ sang con. Nếu mẹ bầu được chăm sóc y tế kịp thời, sử dụng thuốc đúng cách theo chỉ định của bác sĩ thì tình trạng lây truyền bệnh lý này từ mẹ sang con có thể không xảy ra. Thế nhưng, việc sàng lọc máu cho trẻ sơ sinh vẫn được khuyến nghị thực hiện để tránh gặp các biến chứng nhiễm trùng.
• Sảy thai: Phụ nữ mang thai bị sốt rét có thể tiềm ẩn nguy cơ gặp biến chứng sảy thai. Việc chữa trị theo chỉ định của bác sĩ có thể làm giảm đáng kể nguy cơ này.

Bà bầu bị sốt rét nên làm gì?

Một số việc mẹ bầu bị sốt rét nên làm để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và thai nhi:

1. Đến cơ sở y tế ngay lập tức

Ngay khi gặp các triệu chứng nghi do sốt rét, mẹ bầu cần nhanh chóng đến cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán, điều trị kịp thời. Việc điều trị chậm trễ, sai cách có thể khiến tình trạng bệnh diễn tiến nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

2. Xét nghiệm xác định loại ký sinh trùng

Mẹ bầu có thể được bác sĩ chỉ định thực hiện một số kỹ thuật xét nghiệm nhằm xác định liệu có ký sinh trùng gây sốt rét trong máu hay không. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và lập phác đồ điều trị phù hợp.

3. Dùng thuốc theo đúng chỉ định

Khi được bác sĩ chỉ định dùng thuốc để điều trị sốt rét khi mang thai, mẹ bầu cần dùng đúng liều lượng. Thai phụ tuyệt đối không được tự ý thay đổi liều dùng hoặc tự ý mua thuốc về dùng khi chưa có chỉ định của bác sĩ để tránh gặp tác dụng phụ, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

4. Theo dõi chặt chẽ và nghỉ ngơi

Mẹ bầu bị sốt rét cần dành thời gian nghỉ ngơi để sớm hồi phục. Tình trạng sức khỏe cần được theo dõi chặt chẽ, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần thông báo ngay cho bác sĩ biết.

5. Phòng ngừa tái nhiễm

Ngay cả khi đã điều trị khỏi chứng sốt rét, mẹ bầu cũng cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa nguy cơ tái nhiễm. Thai phụ nên nhận tư vấn của bác sĩ để biết nên phòng ngừa sốt rét như thế nào cho hiệu quả.

Có cần nhập viện để điều trị bệnh không?

Bên cạnh câu hỏi bà bầu bị sốt rét nên làm gì, nhiều thai phụ cũng băn khoăn chưa biết liệu có cần nhập viện để điều trị căn bệnh này không. Ngay khi gặp dấu hiệu nghi bị sốt rét, mẹ bầu cần sớm đến cơ sở y tế thăm khám. Tùy vào tình trạng bệnh, sức khỏe của thai phụ, bác sĩ có thể lập phác đồ điều trị phù hợp và cân nhắc xem mẹ bầu có cần nhập viện để theo dõi, chữa trị hay không. Các trường hợp sốt rét diễn tiến nặng, kéo dài, tiềm ẩn nguy cơ cao gặp biến chứng… cần được bác sĩ theo dõi thường xuyên, điều trị tích cực để đảm bảo sự an toàn cho mẹ bầu và thai nhi.

Lưu ý khi phụ nữ mang thai bị sốt rét

Một số lưu ý khi phụ nữ mang thai bị sốt rét bao gồm:

• Ngay khi gặp triệu chứng nghi do bệnh sốt rét khi mang thai, mẹ bầu cần nhanh chóng đến cơ sở y tế uy tín thăm khám sớm. Nếu triệu chứng biểu hiện khá rõ ràng, bác sĩ có thể chỉ định cho mẹ bầu làm xét nghiệm máu để giúp xác định xem có ký sinh trùng trong máu hay không, qua đó đưa ra chẩn đoán và lập phác đồ chữa trị phù hợp.
• Mặc dù thuốc kháng sinh thường khuyến cáo hạn chế dùng cho phụ nữ mang thai, thế nhưng trong một số trường hợp, mẹ bầu bị sốt rét nên được chữa trị sớm bằng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Thai phụ tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc kháng sinh…

Dinh dưỡng cho bà bầu mắc bệnh sốt rét

Khẩu phần dinh dưỡng cho mẹ bầu bị sốt rét nên có các loại thực phẩm chứa nhiều protein giúp nâng cao sức khỏe thể chất, trái cây tươi cung cấp thêm khoáng chất và vitamin, uống nhiều nước để tránh gặp tình trạng bị mất nước… Mặt khác, mẹ bầu bị sốt rét cần hạn chế dùng thực phẩm đông lạnh, đồ ăn cay nóng, đồ ăn đóng hộp, đồ uống chứa chất kích thích…

Cách phòng ngừa sốt rét trong thai kỳ

Ngoài việc tìm hiểu bà bầu bị sốt rét nên làm gì, cách trị sốt rét cho bà bầu như thế nào hiệu quả, mỗi thai phụ cần chủ động phòng ngừa nguy cơ mắc phải bệnh lý này thông qua một số biện pháp sau:

1. Tránh muỗi đốt

Để tránh bị muỗi đốt, mẹ bầu có thể lắp lưới chống muỗi tại các cửa sổ, sử dụng những sản phẩm giúp ngăn ngừa muỗi đốt, ví dụ như thuốc xịt, kem bôi… Thai phụ nên ưu tiên mặc trang phục có màu sắc tươi sáng để tránh thu hút muỗi. Khu vực sinh hoạt cần được dọn dẹp thường xuyên, thay nước cho bình hoa mỗi ngày…

2. Phun thuốc diệt muỗi trong nhà định kỳ

Việc phun thuốc diệt muỗi có thể góp phần phòng ngừa nguy cơ bị muỗi đốt, tránh gặp các bệnh lý có thể lây truyền khi bị muỗi đốt, bao gồm cả sốt rét. Tuy nhiên, mẹ bầu nên xem xét, cân nhắc cẩn thận trước khi thực hiện phun thuốc diệt muỗi. Hãy đảm bảo rằng các loại thuốc này không ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Nếu thực hiện, mẹ bầu cần tránh ở trong nhà khi tiến hành phun thuốc.

3. Khám thai định kỳ tại cơ sở y tế

Khám thai định kỳ tại cơ sở y tế đúng theo lịch hẹn của bác sĩ là việc làm cần thiết. Bác sĩ có thể kịp thời phát hiện những vấn đề bất thường (nếu có) ở sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi, bao gồm cả các triệu chứng của bệnh sốt rét, qua đó đề ra phác đồ điều trị, kiểm soát bệnh lý phù hợp, hiệu quả.

4. Không du lịch đến vùng có dịch nếu không cần thiết

Thai phụ không nên đến du lịch tại vùng đang lưu hành dịch sốt rét nếu không cần thiết. Mẹ bầu có hệ miễn dịch yếu hơn người bình thường, việc đến vùng đang lưu hành dịch sốt rét tiềm ẩn nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.

5. Uống thuốc phòng ngừa sốt rét (theo chỉ định)

Bác sĩ có thể chỉ định cho mẹ bầu dùng thuốc phòng ngừa sốt rét trong trường hợp cần thiết. Thai phụ cần dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ, không được tự ý thay đổi liều dùng do có thể gặp tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và thai nhi. Mặt khác, thuốc phòng ngừa sốt rét thường không thể giúp phòng tránh bệnh một cách tuyệt đối, mẹ bầu cần đồng thời áp dụng những biện pháp phòng ngừa sốt rét khác.

Một số câu hỏi liên quan

Ngoài câu hỏi bà bầu bị sốt rét nên làm gì, vẫn còn một số thắc mắc thường gặp khác có liên quan đến bệnh sốt rét khi mang thai, chẳng hạn như:

1. Điều trị sốt rét có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Bác sĩ sẽ cân nhắc cẩn thận trước khi chỉ định các biện pháp điều trị sốt rét cho mẹ bầu, đảm bảo phác đồ chữa trị mang đến lợi ích tối ưu, hạn chế tối đa nguy cơ gây ra tác dụng phụ, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Thai phụ cần tuân thủ, thực hiện đúng theo phác đồ chữa trị của bác sĩ.

2. Có nên tiếp tục giữ thai nếu bị sốt rét trong tam cá nguyệt đầu?

Sốt rét khi mang thai mức độ nặng có thể tiềm ẩn nguy cơ gây sảy thai. Việc điều trị kịp thời, đúng cách có thể giúp tránh gặp biến chứng này. Mẹ bầu bị sốt rét trong bất kỳ thời điểm nào của thai kỳ cũng cần được bác sĩ thăm khám, theo dõi, chữa trị. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chữa trị tối ưu cho sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

3. Phụ nữ mang thai có thể tiêm ngừa sốt rét không?

Hiện đã có vắc xin được cấp phép tiêm cho trẻ em để giúp phòng ngừa bệnh sốt rét. Tuy nhiên, vắc xin phòng ngừa sốt rét cho phụ nữ mang thai vẫn đang trong quá trình nghiên cứu. Mẹ bầu có thể áp dụng những phương pháp khác để phòng ngừa bệnh sốt rét.

4. Sốt rét có lây từ mẹ sang con khi sinh không?

Ký sinh trùng Plasmodium có thể lây truyền từ mẹ sang con thông qua đường nhau thai hoặc lây truyền khi sinh. Thế nên, mẹ bầu bị sốt rét cần được kiểm soát, chữa trị hiệu quả.

5. Mẹ bầu bị sốt rét nên điều trị ở đâu an toàn?

Mẹ bầu bị sốt rét nên điều trị tại cơ sở y tế uy tín, đơn cử như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Nơi đây quy tụ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm nhiều chuyên khoa, phối hợp chặt chẽ trong việc điều trị các bệnh lý, vấn đề sức khỏe cho mẹ bầu, bao gồm cả chứng sốt rét. Bệnh viện được trang bị nhiều máy móc hiện đại, hệ thống xét nghiệm máu tiên tiến… phục vụ tối ưu cho quá trình chẩn đoán, chữa trị. Quy trình khám chữa bệnh diễn ra nhanh chóng, chuyên nghiệp với nhiều tiện ích y tế, áp dụng đầy đủ các chính sách bảo hiểm.

Thắc mắc bà bầu bị sốt rét nên làm gì đã được giải đáp. Ngay khi gặp dấu hiệu nghi do sốt rét, mẹ bầu cần sớm đến cơ sở y tế uy tín thăm khám, điều trị để tránh nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe của thai phụ và thai nhi.