Xét nghiệm 36 dị nguyên giúp xác định các chất gây dị ứng cho cơ thể. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu về xét nghiệm dị nguyên qua chia sẻ của ThS.BS.CKI Trần Nguyễn Anh Thư, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Xét nghiệm 36 dị nguyên là xét nghiệm dùng để kiểm tra mức độ dị ứng của một người với 36 chất gây dị ứng (dị nguyên) phổ biến. Khi cơ thể xác định một chất có thể gây hại, hệ miễn dịch sản xuất kháng thể IgE (immunoglobulin E) và gây hiện tượng dị ứng. Có nhiều loại dị ứng với mức độ khác nhau, trong một số trường hợp, dị ứng có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Những triệu chứng dị ứng phổ biến bao gồm:
Ở những trường hợp nghiêm trọng như sốc phản vệ, người bệnh có thể gặp tình trạng chóng mặt, đánh trống ngực, ngất, thậm chí tử vong. Xét nghiệm dị nguyên thường không quy định số chất cụ thể, mỗi cơ sở y tế sẽ có những panel dị nguyên khác nhau như 36, 50, 60,…
Các chất gây dị ứng có thể tồn tại ở nhiều dạng như thức ăn, phấn hoa, động vật, môi trường, không khí, nấm mốc,… Xét nghiệm 36 dị nguyên giúp người xét nghiệm (đặc biệt trẻ em) phát hiện sớm các chất gây dị ứng. Từ đó, có thể chủ động bảo vệ bản thân khỏi các tác nhân dị ứng, nâng cao sức khỏe, chất lượng cuộc sống.
Người thường xuyên có các triệu chứng dị ứng nhưng không biết nguyên nhân nên thực hiện xét nghiệm tìm kiếm dị nguyên. Ngoài ra, cha mẹ có thể cho con thực hiện xét nghiệm dị nguyên từ sớm để phòng tránh các tác nhân gây dị ứng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Bảng xét nghiệm 36 dị nguyên bao gồm 36 chất gây dị ứng phổ biến ở các nhóm cụ thể như cây cối, thực phẩm, nấm mốc, động vật,… Bảng các chất gây dị ứng còn được gọi là panel, ví dụ panel 36 dị nguyên. Số chất trong panel có thể dao động tùy theo nhu cầu của người thực hiện và số lượng mẫu chất có ở cơ sở xét nghiệm, có thể lên đến hàng trăm chất.
Một số nhóm chất phổ biến dùng trong xét nghiệm 36 dị nguyên bao gồm:
Tìm hiểu thêm:
Trong xét nghiệm 36 dị nguyên, bác sĩ sẽ cho chất gây dị ứng tác dụng với máu người xét nghiệm và đo nồng độ IgE trong máu. Nồng độ IgE càng cao, khả năng dị ứng của người xét nghiệm với dị nguyên càng lớn. Tuy nhiên, kết quả có thể không chính xác tuyệt đối.
Quy trình xét nghiệm IgE như sau:
Ngoài xét nghiệm đo nồng độ IgE trong máu, còn một số loại xét nghiệm khác có thể được dùng để kiểm tra phản ứng dị nguyên.
Trong xét nghiệm lẩy da (skin prick test), bác sĩ lấy kim châm chứa chất dị ứng chích xuống da cẳng tay hoặc lưng người được xét nghiệm. Bác sĩ cũng có thể lấy dụng cụ lẩy da và nhỏ lên chất gây dị ứng. Trong vòng 15-20 phút, dị nguyên sẽ gây mẩn đỏ, phát ban, kết quả sẽ được bác sĩ ghi lại. Phương pháp này thường dùng để kiểm tra các chất gây dị ứng trong không khí, thực phẩm.
Trong xét nghiệm nội bì (intradermal skin test), bác sĩ sẽ tiêm một lượng nhỏ chất gây dị ứng vào lớp biểu bì và chờ ghi nhận kết quả giống xét nghiệm lẩy da. Xét nghiệm có thể dùng để kiểm tra các chất gây kích ứng trong không khí, côn trùng cắn hay thành phần thuốc.
Xét nghiệm áp bì (patch test) dùng để kiểm tra các chất có thể gây dị ứng da tiếp xúc như thành phần trong thuốc, mỹ phẩm, nước hoa, thực phẩm,… Bác sĩ dùng miếng băng có chất gây dị ứng và dán lên da, sau 48-96 giờ, băng được tháo ra để bác sĩ ghi nhận tình trạng phản ứng của da.
Xét nghiệm khẳng định (challenge test) dùng để xác định một số ít chất gây dị ứng nghi ngờ. Người thực hiện được chỉ định nuốt (ăn) một lượng nhỏ thực phẩm hoặc thuốc nghi ngờ gây dị ứng, bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng sức khỏe và ghi lại tình trạng dị ứng. Xét nghiệm đòi hỏi sự quan sát và hỗ trợ của bác sĩ, nếu xảy ra dị ứng nghiêm trong như sốc phản vệ, người thực hiện xét nghiệm sẽ được cấp cứu kịp thời.
Chi phí xét nghiệm 36 dị nguyên thường từ 1.000.000 đồng trở lên, số lượng chất gây dị ứng càng nhiều, chi phí sẽ càng cao. Chi phí thường khác nhau ở mỗi cơ sở y tế. Nếu bạn có nhu cầu thực hiện xét nghiệm, nên liên hệ trước với cơ sở xét nghiệm để tham khảo mức giá chính xác nhất.
Kết quả xét nghiệm 36 dị nguyên có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như thuốc hay thức ăn người xét nghiệm vừa ăn. Ngoài ra, xét nghiệm dị nguyên thường không chính xác 100%, một số người có thể dương tính hoặc âm tính giả.
Nồng độ IgE trong máu được biểu thị bằng đơn vị kUA/lít, tức kilo đơn vị dị nguyên/lít. Dưới đây là khoảng tham chiếu kết quả xét nghiệm dị nguyên theo đơn vị kUA/lít:
Dù kết quả âm tính, người thực hiện xét nghiệm vẫn có khả năng dị ứng với chất đó trên thực tế và ngược lại. Kết quả nên được đọc bởi bác sĩ và dựa trên bệnh sử thực tế để có kết quả chính xác nhất.
Dưới đây là một số lưu ý về xét nghiệm 36 dị nguyên:
Xét nghiệm 36 dị nguyên bằng phương pháp đo IgE thường mất 24-72 giờ để ra kết quả. Tuy nhiên, khách hàng chỉ cần tốn thời gian lấy mẫu sau đó có thể quay lại lấy kết quả và được bác sĩ tư vấn theo lịch hẹn.
Xét nghiệm 36 dị nguyên không yêu cầu nhịn ăn, tuy nhiên, người thực hiện nên thông báo với bác sĩ đầy đủ về tình trạng dị ứng (nếu có) và các loại thuốc đang dùng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng độc giả đã có cái nhìn tổng quát về phương pháp xét nghiệm 36 dị nguyên. Đây là phương pháp xét nghiệm nhanh chóng, giúp người thực hiện xác định chất gây dị ứng để chủ động phòng tránh, nâng cao sức khỏe, chất lượng cuộc sống. Tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, khách hàng có thể thực hiện xét nghiệm 60 nguyên. Với panel đa dạng, khách hàng có thể kiểm tra được nhiều chất gây dị nguyên hơn, từ đó bảo vệ sức khỏe của mình tốt hơn.
