Quai bị là một bệnh lý truyền nhiễm cấp tính do virus paramyxo gây ra, có thể làm tổn thương đến các cơ quan sinh sản và dẫn đến vô sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hiệu quả. Vậy vô sinh do quai bị có chữa được không? Nên điều trị như thế nào để lấy lại cơ hội làm cha, làm mẹ cho người bệnh? Cùng theo dõi bài viết bên dưới nhé!
Bệnh quai bị do virus quai bị (Mumps virus), thuộc giống Rubulavirus, họ Paramyxoviridae gây ra. Đây là một bệnh lý truyền nhiễm cấp tính, lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp. Trong nhiều trường hợp, đặc biệt là sau tuổi dậy thì, virus có thể lan rộng đến các tuyến sinh dục như tinh hoàn hoặc buồng trứng, gây nên hiện tượng viêm tinh hoàn hoặc viêm buồng trứng. Cụ thể:
Các nghiên cứu cho thấy, khoảng 20 – 35% nam giới bị viêm tinh hoàn và khoảng 7% nữ giới viêm buồng trứng do quai bị có nguy cơ gây vô sinh hay suy giảm chức năng sinh sản. Tỷ lệ vô sinh vĩnh viễn do biến chứng này không quá cao nhưng hậu quả để lại là rất nghiêm trọng nếu không được can thiệp và điều trị kịp thời. Như vậy, sự tấn công âm thầm của virus gây bệnh quai bị vào cơ quan sinh sản chính có thể khiến bệnh nhân đối mặt với nguy cơ vô sinh sau này.
Vô sinh do quai bị có thể điều trị được, tuy nhiên hiệu quả điều trị phụ thuộc vào mức độ tổn thương mô sinh sản và thời điểm can thiệp. Nếu tinh hoàn hoặc buồng trứng bị tổn thương nhẹ, chức năng sinh sản có thể phục hồi được một phần hoặc hoàn toàn sau khi được điều trị viêm nhiễm kịp thời bằng các loại thuốc. Trong những trường hợp nặng hơn, các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại như vi phẫu tìm tinh trùng (micro-TESE), tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có thể giúp người bệnh có cơ hội làm cha mẹ.
Điều quan trọng nhất là bệnh nhân cần được thăm khám, chẩn đoán và tư vấn bởi các chuyên gia sinh sản ngay từ khi phát hiện các biến chứng của quai bị để có chiến lược điều trị tối ưu và cá nhân hóa cho từng người.
Tùy thuộc vào mức độ tổn thương của cơ quan sinh sản và tình trạng sức khỏe của từng người, bác sĩ sẽ đưa ra các pháp đồ điều trị hợp lý. Một số phương pháp điều trị vô sinh do quai bị phổ biến hiện nay là: (2)
Khi được chẩn đoán viêm tinh hoàn hoặc viêm buồng trứng do quai bị, điều trị nội khoa bằng thuốc là phương pháp đầu tiên được ưu tiên sử dụng để làm giảm các triệu chứng và cải thiện tình trạng viêm nhiễm. Các loại thuốc thường được dùng bao gồm:
Việc dùng thuốc cần tuân thủ nghiêm ngặt theo đúng phác đồ và chỉ định của bác sĩ. Điều trị đúng và kịp thời không chỉ làm giảm mức độ tổn thương mà còn góp phần bảo tồn chức năng sinh sản tự nhiên cho người bệnh.
Trong trường hợp tinh hoàn bị tổn thương nặng, teo tinh hoàn, không tìm thấy tinh trùng trong tinh dịch (azoospermia), kỹ thuật micro-TESE (Microdissection Testicular Sperm Extraction) sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện.
Micro-TESE là kỹ thuật vi phẫu hiện đại, sử dụng kính hiển vi công suất lớn để tìm và lấy tinh trùng trực tiếp từ mô tinh hoàn. Các tinh trùng thu được sẽ được sử dụng cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản như ICSI, IVF.
Tỷ lệ thành công của micro-TESE trong trường hợp vô sinh nam do quai bị chiếm khoảng 70%, cao hơn so với các kỹ thuật lấy tinh trùng khác. Đồng thời kỹ thuật này cũng giúp giảm thiểu tối đa những tổn thương ở mô tinh hoàn còn lại.
Đối với những người chưa lập gia đình, sau khi được chẩn đoán tổn thương do quai bị nhưng vẫn còn khả năng sinh sản, bác sĩ thường khuyến nghị người bệnh nên trữ tinh trùng (đối với nam) hoặc trữ trứng (đối với nữ).
Phương pháp này đảm bảo bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai, khi người bệnh mong muốn sinh con. Trữ lạnh là kỹ thuật an toàn, hiệu quả, giúp kéo dài thời gian bảo quản tinh trùng và trứng lên đến hàng chục năm mà không làm giảm chất lượng.
Để đạt được kết quả điều trị như mong muốn, đòi hỏi sự kiên trì, phối hợp chặt chẽ giữa người bệnh và bác sĩ chuyên khoa. Một số lưu ý quan trọng mà người bệnh cần lưu tâm trong quá trình điều trị vô sinh do quai bị như:
Phòng bệnh vẫn luôn là chiến lược quan trọng nhất để bảo vệ tốt sức khỏe sinh sản khỏi nguy cơ bị quai bị. Một số biện pháp phòng ngừa mang lại hiệu quả như:
Việc chủ động phòng ngừa quai bị từ sớm chính là cách hiệu quả nhất để bảo vệ khả năng sinh sản cho tương lai.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản (IVF Tâm Anh), quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng những chia sẻ vừa rồi đã mang lại nhiều thông tin hữu ích và phần nào giải đáp được thắc mắc “Vô sinh do quai bị có chữa được không?”. Mặc dù quai bị để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể gây vô sinh nhưng có thể chữa được nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp. Hiểu rõ bản chất của bệnh, nâng cao ý thức phòng bệnh và chủ động thăm khám y tế sẽ là chìa khóa giúp mỗi người bảo vệ trọn vẹn khả năng sinh sản của bản thân.
