Viêm khớp háng ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị, phòng ngừa

Viêm khớp háng ở trẻ em là một trong các bệnh lý xương khớp thường gặp trong giai đoạn phát triển của bé. Bệnh lý này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ. Vì thế, nhận biết sớm viêm khớp háng để trẻ có biện pháp can thiệp kịp thời là điều vô cùng quan trọng, giúp ngăn các ngừa biến chứng nguy hiểm.

Viêm khớp háng ở trẻ em là gì?

Viêm khớp háng ở trẻ em là một tình trạng tổn thương phổ biến trong giai đoạn phát triển của trẻ do hư điểm cốt hóa. Nhiều phụ huynh thường nghĩ viêm khớp háng chỉ xuất hiện ở người lớn, tuy nhiên bệnh lý này cũng có thể xảy ra ở trẻ em, nhất là trẻ trong độ tuổi 7 – 14.

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng viêm khớp háng ở trẻ. Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh như va chạm, chấn thương lặp đi lặp lại nhiều lần, nhiễm trùng, lao hoặc viêm khớp phản ứng. (1)

Bé có thể bị viêm khớp háng sau nhiễm trùng vùng Tai mũi họng hoặc đường tiêu hóa, sinh dục trước đó. Trong trường hợp này, phần lớn trường hợp viêm khớp háng ở trẻ sẽ khởi phát đột ngột.

Kết quả chụp x-quang xương chậu cho thấy đầu xương đùi của trẻ có thể bình thường nhưng có hình ảnh tràn dịch khớp háng, giãn rộng khe khớp và những đường mỡ quanh khớp bị nén lại, phần mềm xung quanh khớp háng bị dày lên.

Dấu hiệu viêm khớp háng ở trẻ em

Như đã đề cập, viêm khớp háng ở trẻ nhỏ thường khởi phát đột ngột, không có dấu hiệu rõ ràng. Do đó, phụ huynh nên lưu ý, quan sát các hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày của bé. Các dấu hiệu nhận biết sớm viêm khớp háng ở trẻ như: (2)

• Bước đi của bé tập tễnh, gặp khó khăn khi xoay khớp háng và ngồi xổm.
• Bị đau khớp háng thường xuyên.
• Hạn chế tầm vận động khớp háng.
• Vùng khớp háng bị sưng và đau.
• Bị sốt hoặc viêm nhiễm tai mũi họng, tiêu hóa, sinh dục trước đó.
• Trẻ ngã gây chấn thương khớp háng mà không được điều trị đúng cách.
• Thừa cân, béo phì là yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh vùng khớp háng ở trẻ em.

Nguyên nhân gây bệnh

Hiện nay, có nhiều tình trạng có thể gây ra viêm khớp háng ở trẻ em. Dựa vào các biểu hiện của bệnh, bác sĩ có thể nghi ngờ trẻ bị đau, viêm khớp háng là do:

• Từng chấn thương đầu gối nhiều lần, chấn thương lâu ngày không được điều trị có thể dẫn tới đau khớp háng ở trẻ em.
• Chấn thương vùng háng.
• Gãy xương vùng háng.
• Nhiễm trùng do vi khuẩn, lao, virus.
• Viêm khớp phản ứng
• Viêm khớp háng liên quan ung thư
• Bệnh lý tự miễn: viêm khớp tự miễn thiếu niên…
• Sụn khớp có khiếm khuyết nên không đảm bảo cho những hoạt động của xương khớp.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu cơn đau nghiêm trọng và khiến trẻ không thể đi lại, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trẻ có thể cần thực hiện xét nghiệm máu, chụp x-quang khớp háng, siêu âm khớp háng hoặc chụp cộng hưởng từ… Sau khi tìm ra nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng. (3)

Phương pháp chẩn đoán bé bị viêm khớp ở háng

Để chẩn đoán nguyên nhân bệnh, ban đầu trẻ sẽ được bác sĩ xác định triệu chứng thông qua thăm khám lâm sàng tại vùng háng, xương chậu. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện những bài kiểm tra chức năng vận động, khả năng chịu lực của khớp háng…

Tiếp theo, bác sĩ có thể chỉ định trẻ thực hiện những phương pháp chẩn đoán chuyên sâu như xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch khớp, siêu âm khớp háng, chụp x-quang, chụp CT hoặc chụp MRI,…nhằm đánh giá tình trạng viêm khớp háng và xác định nguyên nhân gây ra bệnh.

Biến chứng viêm khớp háng ở trẻ em có nguy hiểm không?

Viêm khớp háng khi không được điều trị sớm có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động của bé. Trẻ có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp háng sớm khi lớn lên, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển thể chất và chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, người bệnh khi trì hoãn điều trị có thể đối mặt với một số biến chứng khác như:

• Tổn thương chỏm xương đùi.
• Biến dạng cổ xương đùi.
• Tổn thương xương chậu
• Co cứng khớp.
• Dính khớp háng
• Rối loạn tăng trưởng.
• Chênh lệch chiều dài chi.

Trong trường hợp nhiễm trùng, nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng toàn thân.

Cách điều trị viêm khớp háng ở trẻ em

Viêm khớp háng ở trẻ em có thể xuất hiện ở một hay cả hai bên khớp háng. Tùy theo mức độ tổn thương nặng hay nhẹ, phát hiện sớm hoặc muộn, nguyên nhân gây bệnh là gì mà sẽ có phương pháp điều trị phù hợp để giúp trẻ nhanh chóng phục hồi chức năng vận động.

Các phương pháp điều trị viêm khớp háng ở trẻ có thể được thực hiện riêng lẻ hay kết hợp tùy vào từng trường hợp cụ thể như: (4)

• Điều trị nguyên nhân gây bệnh: trong trường hợp nhiễm trùng phải sử dụng kháng sinh, kháng lao, kháng virus tùy theo tác nhân phát hiện. Viêm khớp háng do bệnh tự miễn phải kiểm soát tốt bệnh lý tự miễn nhằm giảm tổn thương khớp háng cũng như các khớp khác kéo dài.
• Dùng thuốc: Thuốc giảm đau như paracetamol có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau. Trong trường hợp trẻ còn đau có thể tăng bậc điều trị đau. Tuy nhiên cần có sự điều chỉnh và tư vấn của bác sĩ điều trị. Ngoài ra, thuốc kháng viêm có thể giúp trẻ giảm đau, giảm sưng viêm. Nhiều thuốc kháng viêm có thể sử dụng cho trẻ nhưng các thuốc kháng viêm không chứa corticoid hoặc chứa corticoid.

Lưu ý: Người bệnh cần sử dụng thuốc theo đúng chỉ định từ bác sĩ. Bởi vì, nếu lạm dụng hoặc dùng thuốc sai cách, trẻ có thể đối mặt với nhiều tác dụng phụ không mong muốn từ các loại thuốc này

• Vật lý trị liệu: Phương pháp này thường được kết hợp cùng điều trị dùng thuốc để ngăn ngừa tình trạng viêm khớp háng tiến triển xấu hơn, giúp cải thiện vận động tốt hơn Tuy vậy, phụ huynh cần giúp trẻ tuân thủ nghiêm túc lịch tập luyện, đồng thời hỗ trợ bé tập đúng cách theo hướng dẫn từ bác sĩ hoặc kỹ thuật viên vật lý trị liệu.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng được chỉ định trong điều trị viêm khớp háng ở trẻ em khi các phương pháp trên không hiệu quả. Người bệnh khi thực hiện phương pháp này có thể đối mặt với một số rủi ro nhất định. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thay khớp háng nhân tạo cho trẻ.

Bên cạnh việc tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị từ bác sĩ, phụ huynh cần lưu ý:

• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho trẻ: Thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega 3 để hỗ trợ tốt cho sức khỏe xương khớp. Trong mỗi bữa ăn, trẻ cần bổ sung các thức ăn giàu vitamin từ rau xanh và trái cây.
• Khuyến khích trẻ thường xuyên vận động: Cha mẹ nên cho trẻ hình thành thói quen vận động và tập thể dục thể thao thường xuyên, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Tuy nhiên, trẻ nên vận động hợp lý, tránh vận động quá nhiều, không đứng hay ngồi lâu một chỗ. Cần hạn chế lên xuống cầu thang liên tục vì có thể ảnh hưởng xấu tới xương khớp.

Cách phòng tránh viêm khớp vùng háng ở trẻ nhỏ

Có nhiều bệnh pháp có thể giúp phòng ngừa tình trạng viêm khớp háng. một số biện pháp dưới đây có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh ở trẻ, cụ thể:

• Trẻ cần duy trì cân nặng phù hợp thông qua chế độ tập luyện và ăn uống hợp lý. Vì tình trạng thừa cân, béo phì có thể làm gia tăng áp lực lên khớp háng.
• Tránh để trẻ vận động mạnh hay thường xuyên thực hiện những động tác không phù hợp làm tổn thương phần khớp háng.
• Thận trọng khi trẻ chơi thể thao và trong các hoạt động sinh hoạt hằng ngày. Tránh các nguy cơ té ngã dẫn tới chấn thương khớp háng ở trẻ.
• Hướng dẫn bé chơi những môn thể thao với cường độ phù hợp như bơi, đá bóng… Trẻ cần duy trì thói quen vận động mỗi ngày nhằm gia tăng sự dẻo dai và độ bền cho khớp háng.
• Hướng dẫn trẻ cách kiểm soát căng thẳng, nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi.
• Cha mẹ nên thường xuyên xoa bóp và tắm cho trẻ dưới nước ấm, giúp thư giãn xương khớp.
• Bổ sung cho trẻ đầy đủ dưỡng chất trong mỗi bữa ăn thông qua các nhóm thực phẩm lành mạnh, đặc biệt là những thực phẩm chứa lượng canxi dồi dào.
• Điều trị tính cực những bệnh lý liên quan đến tình trạng nhiễm trùng và bệnh liên quan đến xương khớp, nhất là ở khớp háng.
• Nếu trẻ nằm trong nhóm đối tượng dễ mắc bệnh viêm khớp háng, phụ huynh cần theo dõi kỹ những dấu hiệu bất thường của bé, thường xuyên đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Bệnh viêm khớp háng ở trẻ em nếu trì hoãn điều trị hoặc điều trị không đúng cách có thể gây ra các tổn thương nghiêm trọng và vĩnh viễn. Do đó, khi trẻ có các biểu hiện bất thường khi vận động hằng ngày, phụ huynh tránh chủ quan, cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn chặn các biến chứng nặng.