Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ung thư phổ biến thứ 2 ở nam giới (1), với độ tuổi mắc chủ yếu từ 50 trở lên. Trong bài viết này, hãy cùng trang bị những kiến thức cần biết về ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 để bảo vệ chính mình và người thân qua chia sẻ từ thạc sĩ bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thanh Trúc, Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 (hay III) là giai đoạn khối u đã phát triển lớn ra ngoài lớp bao của tuyến tiền liệt, có thể lan tới túi tinh (giai đoạn 3B) hoặc không (3A). Tuy nhiên, ở giai đoạn 3, ung thư chưa lây lan đến hạch bạch huyết lân cận cũng như các cơ quan khác.
Đánh giá giai đoạn ung thư theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (AJCC – American Joint Committee on Cancer), ung thư thường được xác định giai đoạn dựa trên 3 yếu tố TMN, gồm:
Mỗi yếu tố sẽ được chia thành nhiều giai đoạn cụ thể, ví dụ T0 (không có khối u), T1 (u không rõ ràng, không sờ thấy), N0 (không có di căn hạch vùng), M0 (không có di căn)… Với ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3, người bệnh không có di căn hạch vùng (N0) và di căn xa (M0).
Ngoài yếu tố TMN, người bệnh ung thư tuyến tiền liệt cần thêm 2 yếu tố để đánh giá chính xác giai đoạn là PSA và điểm Gleason.
PSA là chỉ số kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt, đánh giá thông qua xét nghiệm máu và dùng như chất chỉ điểm ung thư tuyến tiền liệt. Nồng độ bình thường của PSA là dưới 4 nanogram/mililit (ng/mL).
Điểm Gleason dùng để đánh giá mức độ bất thường (độ mô học) của mô tuyến tiền liệt (lấy từ sinh thiết hoặc sau khi phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt). Điểm Gleason được chấm từ 1-5, với 1 là tình trạng mô bình thường. Độ bất thường của tế bào có thể khác nhau ở mỗi vùng trên tuyến tiền liệt, do đó, tổng 2 độ mô học chiếm tỷ lệ cao nhất trong mẫu mô sẽ được chọn để đánh giá. Dựa trên điểm Gleason, có 5 mức độ phân loại mô bệnh học ung thư tuyến tiền liệt:
Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3A được biểu diễn dưới dạng T1-2N0M0, PSA≥20 và độ mô bệnh học từ 1-4. Có thể diễn giải như sau: khối u có thể không rõ ràng (T1) hoặc đã phát triển rõ nhưng chưa xâm lấn đến lớp bao tuyến tiền liệt (T2), không có di căn hạch vùng (N0) hay di căn xa (M0) và điểm PSA phải tối thiểu 20, độ mô bệnh học từ 1-8 điểm.
Người bệnh ung thư tuyến tiền liệt được xác định giai đoạn 3B trong trường hợp T3-4N0M0, chỉ số PSA bất kỳ, độ mô học từ 1-4. Tức người bệnh có khối u nguyên phát đã ra khỏi bao tuyến tiền liệt (T3) nhưng chưa xâm lấn qua các cơ quan khác hoặc xâm lấn các cơ quan lân cận (T4) như túi tinh, bàng quang, cơ vòng hậu môn, trực tràng… Chưa có di căn hạch vùng (N0) và di căn xa (M0). Độ mô bệnh học từ 1-8 điểm, nồng độ PSA ở mọi mức bất kỳ.
Giai đoạn 3C được xác định thông qua độ mô bệnh 9-10 điểm (độ 5) với tình trạng khối u bất kỳ (T1-4) và PSA ở mọi mức độ, không di căn hạch vùng (N0) hay di căn xa (M0).
Có thể bạn quan tâm: Đặc điểm 4 giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt.
Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 thường chưa có các triệu chứng di căn (như đau xương), bệnh gây một số triệu chứng đường tiết niệu như:
Nếu khối u xâm lấn rộng ra các cơ quan lân cận có thể gây một số triệu chứng như xuất tinh ra máu, đau tầng sinh môn (khu vực giữa hậu môn và bìu của nam giới hoặc hậu môn và âm hộ của nữ giới).
Ngoài ra, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng như mệt mỏi, giảm cân không rõ nguyên nhân, nhợt nhạt do thiếu máu.
Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (Office for National Statistics), tỷ lệ người bệnh ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 sống sau 5 năm khoảng 95%. Tỷ lệ sống sau 5 năm thể hiện người bệnh đã được điều trị thành công. Ở giai đoạn sớm hơn (1 và 2), tỷ lệ sống của người bệnh gần như 100% nếu được điều trị (phẫu thuật). (2)
Theo dữ liệu thu thập bởi Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI – National Cancer Institute) từ năm 2014-2020, tỷ lệ sống sau 5 năm của người bệnh có ung thư khu trú tại vùng (chưa di căn xa) gần 100%. Thống kê của NCI không dựa trên cách phân giai đoạn của AJCC, thay vào đó, dữ liệu được thống kê dựa trên mức độ lây lan của ung thư. (3)
Để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3, bác sĩ có thể dùng nhiều phương pháp như:
Phẫu thuật cắt tận gốc tuyến tiền liệt là phương pháp được ưu tiên trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3A, giúp loại bỏ khối u và mô bị xâm lấn. Bác sĩ sẽ tiến hành mổ mở, nội soi hoặc hỗ trợ bởi robot để loại bỏ tuyến tiền liệt, túi tinh, bóng ống dẫn tinh.
Bác sĩ có thể tiến hành nạo hạch nếu nghi ngờ hoặc phát hiện di căn hạch vùng. Việc chọn phương pháp phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm của phẫu thuật viên, tình trạng bệnh, nguyện vọng của người bệnh… Người bệnh có thể được chỉ định xạ trị trong một số trường hợp, ví dụ như không thể phẫu thuật hay u giai đoạn T4.
Khi phát hiện ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3, người bệnh nên chủ động điều trị sớm. Sau khi điều trị, người bệnh nên tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh cũng như nguy cơ tái phát, cụ thể:
Để duy trì sức khỏe, hạn chế nguy cơ tái phát, người bệnh nên duy trì chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh, cụ thể:
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM là địa chỉ tầm soát, chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt uy tín tại TP.HCM. Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa của bệnh viện có đội ngũ y bác sĩ là chuyên gia đầu ngành trong khám và điều trị ung thư tuyến tiền liệt cũng như các bệnh ung thư hệ tiết niệu. Bệnh viện được trang bị đầy đủ các thiết bị cần thiết để chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt như:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin cần biết về ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3. Ở giai đoạn này, các triệu chứng thường đã rõ ràng, tuy nhiên, tiên lượng điều trị vẫn khá tốt với phương pháp chủ đạo là phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt. Nam giới từ 50 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt bằng phương pháp xét nghiệm PSA định kỳ.
