Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2: Dấu hiệu, chẩn đoán, điều trị

Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ung thư phổ biến thứ 2 ở nam giới (1). Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2 đã có thể được nhận biết qua những triệu chứng rõ ràng như PSA>10, tăng kích thước tuyến tiền liệt, rối loạn tiểu tiện… Vậy tiên lượng bệnh như thế nào? Phương pháp điều trị nào hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của bác sĩ chuyên khoa I Phan Huỳnh Tiến Đạt, Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2 là gì?

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2 (hay II) là tình trạng khối u đã phát triển lớn, gây thay đổi kích thước tuyến tiền liệt nhưng chưa ra khỏi lớp vỏ bao tuyến tiền liệt. Ở giai đoạn 2, bác sĩ có thể phát hiện sự thay đổi kích thước của tuyến tiền liệt thông qua khám trực tràng hoặc các chẩn đoán hình ảnh như siêu âm (thường qua ngả trực tràng). Ngoài ra, chỉ số kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA – Prostate-specific Antige) cũng tăng cao, giúp phát hiện dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt thông qua xét nghiệm máu.

Giải mã phân đoạn T, N, M trong giai đoạn 2 ung thư tuyến tiền liệt

Theo cách chia giai đoạn của Ủy ban Ung thư Liên hợp Hoa Kỳ (AJCC), ung thư tuyến tiền liệt được phân thành 4 giai đoạn (I-IV) dựa trên 3 yếu tố:

• T – Tumor (khối u): mức độ phát triển của khối u nguyên phát, trong đó:
  • cT (clinical tumor): giai đoạn theo lâm sàng, đánh giá dựa trên kết quả khám thể chất, xét nghiệm, hình ảnh đã có.
  • pT (pathological tumor): giai đoạn theo mô bệnh học, đánh giá dựa trên quan sát tuyến tiền liệt đã được cắt (người bệnh đã phẫu thuật).
• N – Node (hạch bạch huyết): tình trạng di căn của ung thư đến các hạch bạch huyết lân cận.
• M – Metastasis (di căn): ung thư di căn đến các cơ quan hoặc hạch bạch huyết ở xa.

Các yếu tố T, M, N được phân nhỏ thành nhiều cấp độ, ví dụ T1a, T1b, T2c… để xác định chính xác hơn tình trạng bệnh. Ngoài ra, còn một số yếu tố giúp đánh giá tình trạng ung thư tuyến tiền liệt như:

• Chỉ số PSA – kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (đơn vị ng/mL – nanogram/mililit). Nồng độ PSA càng cao, tỷ lệ mắc ung thư càng lớn. Nồng độ PSA bất thường được lấy từ mốc >4ng/mL.
• Điểm số Gleason (từ 1-5) đánh giá nguy cơ, tốc độ phát triển và lây lan của ung thư, được xác định khi phân tích mẫu mô bệnh học thông qua sinh thiết hay phẫu thuật. Độ mô học (mức độ bất thường của tế bào khối u quan sát được dưới kính hiển vi) của khối u được xác định bằng tổng của 2 độ mô học chiếm tỷ lệ nhiều nhất trong mẫu mô (ví dụ 3+4=7) và được chia thành 5 mức độ:
  • Độ 1: ≤ 6 điểm.
  • Độ 2: 3+4 = 7 điểm.
  • Độ 3: 4+3 = 7 điểm.
  • Độ 4: 8 điểm.
  • Độ 5: 9-10 điểm.

1. Giai đoạn 2A

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế về chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 2A bao gồm các trường hợp:

• cT1N0M0, 10≤PSA<20: khối u nguyên phát không rõ ràng trên lâm sàng, không sờ thấy (T1).
• cT2N0M0, PSA<20: khối u được xác định vẫn còn khu trú trong tuyến tiền liệt và có thể sờ thấy (T2). Riêng ở giai đoạn cT2a (u chưa đến phân nửa của một bên thùy), chỉ số PSA phải cao hơn hoặc bằng 10.

Ở ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2A, tất cả độ mô bệnh học khối u đều là 1 (dưới hoặc bằng 6 điểm).

2. Giai đoạn 2B

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2B được xác định khối u có thể ở bất cứ giai đoạn nào từ T1a đến T2c (T1-2N0M0), PSA<20 và độ mô học 2, có nghĩa tỷ lệ mô bất thường cao nhất và nhì lần lượt là 3 và 4 điểm (3 + 4 = 7).

3. Giai đoạn 2C

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2C hầu như giống với giai đoạn 2B (T1-2N0M0 và PSA<20), tuy nhiên có mô bệnh học độ 3 hoặc 4. Tức hai loại mô học chiếm nhiều nhất lần lượt là 4 và 3 điểm, hoặc có tổng bằng 8 .

Dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2

Ở ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2, không phải tất cả người bệnh đều có triệu chứng. Tuy nhiên, triệu chứng phổ biến nhất thường là rối loạn tiểu tiện như:

• Tiểu khó, tiểu rắt, tia nước nhỏ.
• Tiểu nhiều lần, tiểu đêm các mức độ.
• Cảm giác nước tiểu không hết do nước tiểu còn lại trong bàng quang.
• Tiểu không tự chủ hoặc bí tiểu.

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2 sống được bao lâu?

Theo dữ liệu của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI), tỷ lệ sống sau 5 năm của người mắc ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn khu trú gần như đạt 100%. Tỷ lệ sống sau 5 năm được xem như người bệnh đã điều trị thành công ung thư. Do khối u chỉ khu trú bên trong tuyến tiền liệt, việc phẫu thuật loại bỏ tuyến tiền liệt gần như đảm bảo điều trị khỏi bệnh. (2)

Cách chẩn đoán K tuyến tiền liệt giai đoạn 2

Để chẩn đoán và xác định ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2, bác sĩ có thể dùng nhiều cách như:

• Xét nghiệm PSA: đánh giá chỉ số PSA thông qua xét nghiệm máu giúp bác sĩ phát hiện ung thư tuyến tiền liệt. Có thể nói, chỉ số PSA đóng vai trò chủ đạo trong việc tầm soát, theo dõi khi điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Ngoài ra, chỉ số PSA cũng giúp cảnh báo các bệnh tuyến tiền liệt khác như tăng sinh lành tính hay viêm tuyến tiền liệt.
• Sinh thiết: sinh thiết đóng vai trò như xét nghiệm khẳng định ung thư tuyến tiền liệt, giúp xác định sự tồn tại của tế bào ung thư cũng như đánh giá mức độ ác tính của khối u.
• Khám tuyến tiền liệt qua hậu môn: giúp đánh giá kích thước của tuyến tiền liệt, có thể giúp bác sĩ đánh giá sơ bộ về nguy cơ bệnh tuyến tiền liệt như phì đại hay khối u tuyến tiền liệt.
• Chẩn đoán hình ảnh: người bệnh có thể được chỉ định thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như MRI, xạ hình xương để đánh giá giai đoạn, mức độ di căn của ung thư.

Điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2 như thế nào?

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt là phương pháp chính được dùng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Do tế bào ung thư còn khu trú hoàn toàn trong tuyến tiền liệt, nên việc cắt bỏ tuyến tiền liệt gần như đảm bảo điều trị thành công.

Phẫu thuật có thể được thực hiện bằng phương pháp nội soi hoặc mở, bác sĩ có thể cần cắt toàn bộ phần tuyến tiền liệt, túi tinh và mô quanh tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng có thể gây một số biến chứng như tiểu không kiểm soát hay rối loạn cương dương. Do đó, nên chọn cơ sở y tế có đội ngũ phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, hạn chế nguy cơ xảy ra biến chứng sau mổ.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, các bác sĩ khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa ưu tiên chọn phương pháp phẫu thuật nội soi để giúp người bệnh giảm đau, nhanh phục hồi cũng như hạn chế nguy cơ gặp các biến chứng không mong muốn.

Ngoài ra, người bệnh được phẫu thuật trong môi trường đảm bảo vệ sinh nhờ hệ thống phòng mổ áp suất dương với máy siêu lọc HEPA, loại bỏ bụi và dị vật kích thước từ 0,3 micromet. Bệnh viện cũng được trang bị đầy đủ các trang thiết bị cần thiết để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ chính xác, hiệu quả nhất.

Trên đây là các thông tin cần biết về ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 2, bệnh có tiên lượng tốt nếu được điều trị sớm, chủ yếu bằng phương pháp phẫu thuật. Nam giới từ 50 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kỳ để kịp thời phát hiện, điều trị bệnh, tránh để bệnh tiến triển đến giai đoạn trễ.